Φανατικοί «κυνηγοί» και «συλλέκτες» αποδείξεων πρέπει να γίνουν φέτος οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, καθώς η ισχύουσα φορολογική νομοθεσία τούς υποχρεώνει να καλύψουν με δαπάνες για αγορές αγαθών και για παροχή υπηρεσιών το 25% των συνολικών ετήσιων αποδοχών τους. Εάν δεν συγκεντρώσουν το ποσό αυτό, θα πληρώσουν πρόσθετο φόρο 22% για το "ακάλυπτο" ποσό.

Όλοι οι άλλοι φορολογούμενοι, που δεν έχουν εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες, δηλαδή οι αυτοαπασχολούμενοι, οι αγρότες και οι εισοδηματίες, δεν είναι φέτος υποχρεωμένοι να συλλέγουν αποδείξεις.

Οι ρυθμίσεις αυτές ισχύουν για τα εισοδήματα που αποκτώνται μέσα στο 2013 και θα δηλωθούν στην εφορία με την υποβολή δηλώσεων το 2014.

Οι πληρωμές δαπανών αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών «με απόδειξη» είναι προτιμότερες φέτος για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, διότι ή έκπτωση που θα έχουν με τις αποδείξεις είναι μεγαλύτερη από το ΦΠΑ που θα πληρώσουν για τις αγορές.

Αυτή άλλωστε είναι και η λογική των αλλαγών, οι οποίες αποσκοπούν στο να ακυρώσουν το όποιο κίνητρο θα είχε ένας καταναλωτής να κάνει τις αγορές του χωρίς απόδειξη για να ζητήσει αφαίρεση του ΦΠΑ από τον έμπορο.

(Δείτε εδώ πίνακα με τα ποσά αποδείξεων που πρέπει να συλλέξετε ανάλογα με το εισόδημά σας)

Πρόσθετο κίνητρο

Ουσιαστικά, ο νέος τρόπος με τον οποίο λειτουργεί πλέον το μέτρο των αποδείξεων είναι ένα πανίσχυρο κίνητρο για τη ζήτηση αποδείξεων, αλλά μόνο για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. Κι αυτό διότι οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι πρέπει να «κυνηγούν» πλέον όλες τις αποδείξεις και να τις ζητούν επιτακτικά από τους επιτηδευματίες που τους πωλούν αγαθά ή τους παρέχουν υπηρεσίες, επειδή το πρόσθετο φόρο που θα κληθούν να πληρώσουν αν δεν μαζέψουν το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων θα είναι πλέον πολύ μεγαλύτερο από τον ΦΠΑ, τον οποίο εμπεριέχει η συνολική αξία κάθε απόδειξης.

Συγκεκριμένα, σε κάθε απόδειξη που ενσωματώνει ΦΠΑ 23%, ο φόρος αυτός αντιπροσωπεύει τελικά το 18,7%της συνολικής αξίας που αναγράφει η απόδειξη.

Γιατί συμφέρει η απόδειξη

Για παράδειγμα, σε μια απόδειξη συνολικής αξίας 1.230 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 23%, τα 230 ευρώ είναι ο ΦΠΑ και τα υπόλοιπα 1.000 ευρώ είναι η καθαρή αξία του αγοραζόμενου προϊόντος ή της παρασχεθείσας υπηρεσίας. Δηλαδή ο Φ.Π.Α. αντιστοιχεί στο 18,7% της συνολικής αξίας της απόδειξης. Όμως για το ίδιο ποσό η έκπτωση φόρου λόγω αποδείξεων είναι 22% και ανέρχεται σε 270,6 ευρώ.

Με λίγα λόγια, ο καταναλωτής δεν έχει κανένα συμφέρον να μην πάρει απόδειξη για το ποσό αυτό, ακόμα κι αν ο έμπορος του αφαιρέσει το ποσό τα 230 ευρώ του Φ.Π.Α., αφού εάν πάρει την απόδειξη και την βάλει στη δήλωσή τους θα κερδίσει έκπτωση 270,6 ευρώ.

Πιο συμφέρουσα για τρόφιμα και ποτά

Ακόμη πιο συμφέρουσα είναι πλέον η συλλογή αποδείξεων στις οποίες η συνολική αξία ενσωματώνει ΦΠΑ 13% (αγορές τροφίμων από λαϊκές αγορές κ.λπ.). Στις περιπτώσεις αυτές, ο ΦΠΑ που πληρώνει ο φορολογούμενος αντιστοιχεί στο 11,5% της συνολικής αξίας της απόδειξης, ενώ ο φόρος που γλιτώνει ανέρχεται στο 22%της συνολικής αξίας της κάθε απόδειξης.

Τι προβλέπει ο νέος νόμος

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο νόμος 4110/2013, η υποχρέωση της συλλογής αποδείξεων δαπανών συνολικής αξίας μέχρι 25% του συνολικού ετησίου εισοδήματος εξακολουθεί να ισχύει και για το 2013 αλλά μόνο για τα εισοδήματα που προέρχονται από μισθωτές υπηρεσίες (μισθούς, συντάξεις κ.λπ.) και δεν υπερβαίνουν τις 42.000 ευρώ.

"Πλαφόν" αποδείξεων στα 10.500 ευρώ

Για τους φορολογούμενους με ετήσια εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες μεγαλύτερα των 42.000 ευρώ, προβλέπεται η υποχρέωση συλλογής αποδείξεων συνολικής αξίας 10.500 ευρώ, ποσό που ισοδυναμεί με το 25% των 42.000 ευρώ.

Επιπλέον, σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων (το 25% του συνολικού εισοδήματος μέχρι τις 42.000ευρώ) δεν καλύπτεται από τον φορολογούμενο θα επιβληθεί πρόσθετος φόρος, ο οποίος θα υπολογιστεί με συντελεστή 22% επί του «ακάλυπτου ποσού», δηλαδή με τον κατώτατο συντελεστή της νέας κλίμακας φόρου για τους μισθούς και τις συντάξεις.

 

Τι έχει αλλάξει

Ειδικότερα, με τις νέες διατάξεις για τη συλλογή αποδείξεων που περιελήφθησαν νόμο 4110/2013 και αφορούν στα εισοδήματα του τρέχοντος έτους, αλλάζουν τα εξής:

1) Η υποχρέωση συλλογής αποδείξεων αξίας μέχρι του 25% του συνολικού εισοδήματος ισχύει μόνο για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους και μόνο για τα εισοδήματά τους από μισθωτές υπηρεσίες.

2) Η φορολογική «ποινή» η οποία επιβάλλεται σε όσους δεν μαζεύουν το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων αυξήθηκε. Ο συντελεστής υπολογισμού του επιπλέον φόρου που θα επιβάλλεται στους φορολογούμενους αυτούς ανέβηκε από το 10% στο 22% του «ακάλυπτου» ποσού.

3) Η υποχρέωση συγκέντρωσης αποδείξεων αξίας μέχρι 25% του συνολικού εισοδήματος ισχύει πλέον για ετήσια ποσά εισοδήματος μέχρι 42.000 ευρώ προερχόμενα μόνο από μισθωτές υπηρεσίες, ενώ μέχρι πρότινος προβλεπόταν η υποχρέωση συλλογής αποδείξεων αξίας μέχρι 25% για ετήσια ποσά εισοδήματος μέχρι 60.000 ευρώ προερχόμενα από όλες τις πηγές αθροιστικά (από μισθούς, συντάξεις, ακίνητα, ατομικές επιχειρήσεις, ελευθέρια επαγγέλματα, κινητές αξίες, γεωργικές εκμεταλλεύσεις κ.λπ.).

4) Για όσους αποκτούν εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες τα οποία υπερβαίνουν ετησίως τις 42.000 ευρώ, προβλέπεται πλέον υποχρέωση συλλογής αποδείξεων συνολικής αξίας 10.500 ευρώ, ενώ μέχρι πρότινος προβλεπόταν η υποχρέωση συλλογής αποδείξεων συνολικής αξίας 15.000 ευρώ για όσους αποκτούν ετήσια ποσά εισοδήματος άνω των 60.000 ευρώ προερχόμενα από όλες τις πηγές αθροιστικά (από μισθούς, συντάξεις, ακίνητα, ατομικές επιχειρήσεις, ελευθέρια επαγγέλματα, κινητές αξίες, γεωργικές εκμεταλλεύσεις κ.λπ.).

Για παράδειγμα, εάν ένας μισθωτός έχει ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ από μισθούς και 10.000 ευρώ από ενοίκια πρέπει να μαζέψει φέτος αποδείξεις συνολικής αξίας ίσης με το 25% των 20.000 ευρώ, που είναι το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. Πρέπει, δηλαδή, να συγκεντρώσει παραστατικά ύψους 5.000 ευρώ για να γλιτώσει τον πρόσθετο φόρο του 22%. Αν είχε διατηρηθεί το σύστημα που ισχύει για τα εισοδήματα του 2012 θα όφειλε να μαζέψει αποδείξεις αξίας ίσης με το 25% των 30.000 ευρώ, που είναι το συνολικό του εισόδημα, δηλαδή θα έπρεπε να μαζέψει αποδείξεις αξίας 7.500 ευρώ.

Συνεπώς, με το νέο σύστημα ευνοούνται όσοι μισθωτοί και συνταξιούχοι έχουν εισοδήματα κι από άλλες πηγές (ενοίκια, επιχειρήσεις, γεωργικές εκμεταλλεύσεις κ.λπ.) καθώς οι φορολογούμενοι αυτοί θα χρειαστεί ουσιαστικά να μαζέψουν αποδείξεις αξίας μικρότερης του 25% του συνολικού τους εισοδήματος, δεδομένου ότι η υποχρέωση για το 25% ισχύει μόνο ως προς το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.

Αποδείξεις για δίδακτρα και ιδιαίτερα

5) Στις αποδείξεις που πρέπει να μαζεύουν φέτος οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι για να καλύψουν το 25% των συνολικών ετήσιων αποδοχών τους μέχρι του ποσού των 42.000 ευρώ προστέθηκαν κι αυτές που αφορούν σε δαπάνες για δίδακτρα φροντιστηρίων και ιδιαιτέρων μαθημάτων. Προστέθηκαν επίσης και οι αποδείξεις για δαπάνες αγοράς αγαθών ή λήψης υπηρεσιών που πραγματοποιούνται σε άλλες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

6)Στις αποδείξεις που απαιτούνται για να καλυφθεί το 25% του ετησίου εισοδήματος από μισθούς και συντάξεις μέχρι 42.000 ευρώ περιλαμβάνονται όλες όσες αφορούν σε δαπάνες αγοράς καταναλωτικών και διαρκών αγαθών καθώς και όσες αφορούν σε έξοδα για την πληρωμή αμοιβών παροχής υπηρεσιών (βλ. αναλυτικό πίνακα).

Ποιες αποδείξεις δεν υπολογίζονται

7) Στις αποδείξεις που απαιτούνται για την κάλυψη του 25% του εισοδήματος δεν περιλαμβάνονται αυτές που αφορούν σε δαπάνες για:

-προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, υγραερίου και φυσικού αερίου

-προμήθεια στερεών καυσίμων

-ενοίκια κύριας κατοικίας και ενοίκια παιδιών που σπουδάζουν σε άλλη πόλη

-ασφάλιστρα κάθε είδους (ζωής, πυρός, μεταφορών κ.λπ.)

-αγορά φωτοβολταϊκών συστημάτων

-ύδρευση

-αποχέτευση

-ηλεκτρικό ρεύμα

-δημοτικά τέλη

-φάρμακα

-φαρμακευτικά προϊόντα και θεραπευτικές συσκευές

-ιατρικές, οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες

-νοσοκομειακή περίθαλψη

-αγορά αυτοκινήτων

-αγορά ακινήτων

-αγορά λοιπών αντικειμένων αξίας άνω των 10.000 ευρώ, που λαμβάνονται υπόψη για τον τεκμαρτό προσδιορισμό του εισοδήματος

-εισιτήρια λεωφορείων, τρένων, πλοίων και αεροπλάνων

-ταχυδρομικές υπηρεσίες

-τηλεφωνικές υπηρεσίες

-υπηρεσίες συνδρομητικής τηλεόρασης

-τυχερά παιχνίδια

-τέλη κυκλοφορίας

 

Ποιες αποδείξεις υπολογίζονται για την έκπτωση

Ενδεικτικός πίνακας δαπανών για τις οποίες οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα πρέπει να συλλέγουν φέτος αποδείξεις:

• Αγορές προϊόντων από αρτοποιεία, ζαχαροπλαστεία, λαϊκές αγορές, περίπτερα, μίνι μάρκετ, σούπερ μάρκετ και λοιπά καταστήματα λιανικής πώλησης τροφίμων και άλλων καταναλωτικών αγαθών (προϊόντων καπνού, οινοπνευματωδών ποτών, χυμών, εμφιαλωμένων νερών, απορριπαντικών, ειδών καθαρισμού κ.λπ.).
• Δαπάνες που καταβάλλονται σε καταστήματα μαζικής εστίασης και ψυχαγωγίας (εστιατόρια, πιτσαρίες, ταβέρνες, ψητοπωλεία, ουζερί, φαστφουντάδικα, καντίνες, καφετέριες, καφενεία, μπαρ, νυχτερινά κέντρα διασκέδασης).
• Αγορές ηλεκτρικών συσκευών ή μικροσυσκευών, συσκευών υγραερίου, ηλεκτρονικών συσκευών.
• Δαπάνες εγκατάστασης, σύνδεσης, επισκευής και συντήρησης όλων των πιο πάνω συσκευών ή αντικειμένων.
• Αγορές επίπλων, φωτιστικών, υαλικών, επιτραπέζιων σκευών και ειδών οικιακής χρήσης.
• Αγορές ειδών λοιπού εξοπλισμού για το σπίτι και ειδών εξοπλισμού για τον κήπο, το ψάρεμα και το κυνήγι.
• Λοιπές δαπάνες επισκευής και συντήρησης οικιακών συσκευών.
• Αγορές κατοικίδιων ζώων.
• Υπηρεσίες μέριμνας κατοικίδιων ζώων.
• Αγορές τροφών για κατοικίδια ζώα.
• Αγορές ειδών εξοχής.
• Αγορές ετοίμων ενδυμάτων, υποδημάτων, τσαντών, ειδών ταξιδίου, δερμάτινων ειδών, αθλητικών ειδών, καλλυντικών, λοιπών ειδών ατομικής φροντίδας, κοσμημάτων, ψευδοκοσμημάτων, ρολογιών, παιχνιδιών και λοιπών αντικειμένων.
• Αγορές υφασμάτων, λευκών ειδών, κουβερτών.
• Ραφή ενδυμάτων.
• Δαπάνες επιδιόρθωσης ενδυμάτων, υποδημάτων, τσαντών, δερμάτινων ειδών, κοσμημάτων, ψευδοκοσμημάτων, ρολογιών, παιχνιδιών και λοιπών αντικειμένων.
• Αγορές βιβλίων, περιοδικών, εφημερίδων, σχολικών ειδών, γραφικών και ειδών ζωγραφικής, χαρτικών, γραφικής ύλης, απορρυπαντικών και λοιπών χημικών ειδών, πλην φαρμάκων.
• Αγορές ανταλλακτικών, εξαρτημάτων.
• Επισκευή και συντήρηση επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών.
• Προμήθεια καυσίμων για κίνηση οχημάτων (βενζίνης, πετρελαίου κίνησης, υγραερίου κίνησης κ.λπ.).
• Καταβολή διοδίων.
• Εισιτήρια κινηματογράφων, θεάτρων και λοιπών θεαμάτων.
• Δαπάνες διαμονής σε  ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, ενοικιαζόμενα δωμάτια και κάμπινγκ.
• Δαπάνες διδάκτρων για ιδιαίτερα μαθήματα, φροντιστήρια ξένων γλωσσών και μαθημάτων.
• Δαπάνες  για την παροχή υπηρεσιών από τουριστικά γραφεία.
• Δαπάνες για την παροχή υπηρεσιών από καθαριστήρια.
• Δαπάνες για την παροχή υπηρεσιών μεταφοράς πραγμάτων.
• Δαπάνες για την καταβολή αμοιβών παροχής υπηρεσιών σε δικηγόρους, συμβολαιογράφους και λοιπούς ελεύθερους επαγγελματίες, πλην ιατρών.
• Δαπάνες για την παροχή υπηρεσιών από κουρεία, κομμωτήρια, ινστιτούτα αδυνατίσματος, ινστιτούτα αισθητικής και αισθητικούς.
• Δαπάνες για την καταβολή αμοιβών σε υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ξυλουργούς, αλουμινάδες, πλακάδες, ταπετσέρηδες, ελαιοχρωματιστές και λοιπούς επιτηδευματίες που εκτελούν εργασίες επισκευής ή συντήρησης κατοικιών και λοιπών κτισμάτων.
• Δαπάνες για την καταβολή κομίστρων ταξί.