Το κούρεμα των κυπριακών καταθέσεων έθεσε, για πρώτη φορά στην Ευρώπη, το ζήτημα της ασφάλειας για τα χρήματα που "παρκάρονται" στις τράπεζες.

Αποκαλύφθηκε πλέον ότι κάθε φορά που μια τράπεζα θα έχει προβλήματα και θα χρειάζεται κεφάλαια, τη ζημιά θα την πληρώνουν, όσοι δεν έχουν ασφαλισμένη κατάθεση, δηλαδή κατά σειρά:

=> Οι μέτοχοι, δηλαδή όσοι έχουν μετοχές της τράπεζας.

=> Οι κάτοχοι τραπεζικών ομολόγων, δηλαδή όσοι έχουν τοποθετήσει τα χρήματά τους σε εκδόσεις ομολόγων. Τα προϊόντα αυτά πωλούνται από τα γκισέ των τραπεζών, γιαυτό και οι απλοί καταναλωτές συχνά τα συγχέουν με κατάθεση.

=> Οι καταθέτες, για τα ποσά των καταθέσεων που υπερβαίνουν τις 100.000 ευρώ ανά πρόσωπο και ανά λογαριασμό.

 

Σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ ισχύει η εγγύηση των καταθέσεων μέχρι του ποσού των 100.000 ευρώ (ανά καταθέτη και ανά τράπεζα) μέχρι το τέλος του 2015.

Αυτό προβλέπεται ρητά από την Οδηγία 2009/14/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και ισχύει σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι καταθέσεις κάθε είδους καλύπτονται από την εγγύηση, είτε είναι προθεσμίας, ταμιευτηρίου, όψεως.

Αυτό σημαίνει ότι πολλές από τις τοποθετήσεις χρημάτων σε τράπεζα που δεν είναι κατάθεση δεν καλύπτονται από την εγγύηση των 100.000 ευρώ.

Χωρίς εγγύηση ομόλογα, repos, αμοιβαία κεφάλαια

Το ενδιαφέρον είναι ότι οι τράπεζες προσφέρουν στο κοινό διάφορα προϊόντα, για να συγκεντρώσουν χρήματα, όπως π.χ. δικά τους ομόλογα, repos ή αμοιβαία κεφάλαια, τα οποία πολλές φορές έχουν και υψηλότερο επιτόκιο και τα οποία οι περισσότεροι καταναλωτές θεωρούσαν αντίστοιχα των καταθέσεων.

Όμως, με βάση τη νομοθεσία, δεν πρόκειται για καταθέσεις και, επομένως, δεν είναι εγγυημένα σε περίπτωση που η τράπεζα χρειαστεί να υποστεί τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης.

Ποιος εγγυάται τις 100.000 ευρώ

Τις 100.000 ευρώ τις εγγυάται σήμερα το Κράτος, μέσω του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων.

Στην Ελλάδα την εγγύηση των 100.000 ευρώ -ανά καταθέτη και ανά τράπεζα-, την παρέχει το ΤΕΚΕ (δηλαδή το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων).

Δεν υπάρχει θέμα «κουρέματος» των καταθέσεων στην Ελλάδα. Διασφαλίζονται από το πρώτο ευρώ ασχέτως αν είναι απλές καταθέσεις, προθεσμιακές, καταθέσεις των επιχειρήσεων.

Ταμιευτηρίου και όψεως

Ειδικά για την εγγύηση των καταθέσεων από το ΤΕΚΕ θα πρέπει να γνωρίζετε τα εξής:

Οι προθεσμιακές καταθέσεις καλύπτονται από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων, όπως και οι καταθέσεις Ταμιευτηρίου και οι καταθέσεις Όψεως.

Αμοιβαία, ασφάλειες, swap

Τα Αμοιβαία Κεφάλαια δεν καλύπτονται από το Σκέλος Κάλυψης Καταθέσεων του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων.

Επίσης τα επενδυτικά προϊόντα των τραπεζών όπως συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά προγράμματα, swaps δεν καλύπτονται αφού δεν αποτελούν καταθέσεις.

Τα ρέπος

Τα repos εξαιρούνται από την έννοια των καταθέσεων και τα repos σε τράπεζα δεν καλύπτονται από την εγγύηση.

Οι Επενδύσεις

Όμως οι απορρέουσες απαιτήσεις από επενδυτικές συναλλαγές σε repos απαιτήσεις, καλύπτονται από το σύστημα αποζημίωσης επενδυτών του ΤΕΚΕ, όπως και οι μετοχές (άρθρο 9, παρ.1 ν. 3746/2009 - ΦΕΚ 27 Α' 16-2-2009).

Εάν κάποιος αγοράσει μετοχές, repos ή άλλο τίτλο από μια χρηματιστηριακή εταιρεία και η εταιρεία κλείσει μέχρι ο ο πελάτης να πάρει τους τίτλους στα χέρια του αποζημιώνεται από το επενδυτικό σκέλος του ΤΕΚΕ. Η μέγιστη αποζημίωση, όμως, σε αυτήν την περίπτωση είναι 30.000 ευρώ.

Καταθέσεις σε συνάλλαγμα και στο εξωτερικό

Οι καταθέσεις σε ξένα νομίσματα (πχ δολάρια ΗΠΑ) καλύπτονται από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων. Το όριο της αποζημίωσης των 100.000 ευρώ ισχύει ανά καταθέτη και ανά πιστωτικό ίδρυμα, ανεξάρτητα από το νόμισμα ή τη χώρα λειτουργίας του υποκαταστήματος του πιστωτικού ιδρύματος στο οποίο τηρείται η κατάθεση (άρθρο 9, παρ. 2.β, ν. 3746/2009 - ΦΕΚ 27 Α' 16-2-2009)

Οι καταθέσεις σε υποκατάστημα ελληνικού πιστωτικού ιδρύματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Πολωνία, Ρουμανία, Βουλγαρία), είναι επίσης εγγυημένες καθώς ισχύει το όριο της αποζημίωσης των 100.000 ευρώ ανά καταθέτη και ανά πιστωτικό ίδρυμα. Το ίδιο ισχύει και για εκείνους που έχουν κατάθεση σε υποκατάστημα ελληνικού πιστωτικού ιδρύματος σε χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Αίγυπτος Αλβανία, Σερβία).

Τα υποκαταστήματα γαλλικών, βρετανικών, γερμανικών κλπ. τραπεζών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν συμμετέχουν στο ΤΕΚΕ της Ελλάδος αλλά συμμετέχουν υποχρεωτικά στα Συστήματα Εγγύησης Καταθέσεων της έδρας τους.

Τα κυπριακά υποκαταστήματα

Οι καταθέσεις σε υποκαταστήματα κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα περνάνε στην Τράπεζα Πειραιώς, η οποία τα εξαγόρασε και δεν υπάρχει το παραμικρό ζήτημα. Μέχρι τώρα, τα υποκαταστήματα των κυπριακών τραπεζών δεν συμμετείχαν στο Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων της Ελλάδος διότι προέρχονται από χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συμμετείχαν υποχρεωτικά στο Σύστημα Εγγύησης Καταθέσεων της Κύπρου. Από τη στιγμή που θα εξαγοραστούν από ελληνικό τραπεζικό όμιλο θα καλύπτονται από το ΤΕΚΕ.

 

Κοινοί λογαριασμοί και διαφορετικές καταθέσεις του ιδίου προσώπου

Η εγγύηση των 100.000 ευρώ, ισχύει ανά καταθέτη και ανά τράπεζα. Για παράδειγμα ο Α έχει κατάθεση 140.000 ευρώ στην Χ τράπεζα και άλλες 50.000 ευρώ στην Ψ τράπεζα. Στην περίπτωση που αντιμετωπίσουν πρόβλημα και οι δύο θα λάβει αποζημίωση 100.000 ευρώ για το ποσό που είχε στην πρώτη τράπεζα και αποζημίωση 50.000 ευρώ για το ποσό που είχε στη δεύτερη τράπεζα.

Οι κοινοί λογαριασμοί, που έχουν δηλαδή ανοιχθεί στο όνομα δύο ή περισσοτέρων προσώπων (πχ μητέρα, πατέρας, παιδί), το τμήμα που αναλογεί σε κάθε καταθέτη του κοινού λογαριασμού θεωρείται ως χωριστή κατάθεση. Και καλύπτεται μέχρι το όριο των 100.000 ευρώ. Στην περίπτωση που συνδικαιούχος είναι ανήλικο τέκνο, η αποζημίωση εισπράττεται από τον κηδεμόνα του. Δηλαδή αν ένας κοινός λογαριασμός έχει 300.000 ευρώ με τρεις δικαιούχους, ο κάθε δικαιούχος θα λάβει από 100.000 ευρώ.

Οι ανήλικοι συνδικαιούχοι μιας κατάθεσης δεν διαφοροποιούνται ως καταθέτες για τα δικαιώματα από την προστασία των καταθέσεών τους. Τα δικαιώματα όμως αυτά τα ασκούν οι έχοντες την γονική μέριμνα.