ΗΕλλάδα έχει προειδοποιήσει ότι οι ρωσικές επιθέσεις κατά των υποδομών της Ουκρανίας συνέβαλαν στην αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος, που διπλασιάστηκαν το φετινό καλοκαίρι στη νοτιοανατολική Ευρώπη, επισημαίνοντας τα τρωτά σημεία των ενεργειακών αγορών της ΕΕ.

Σύμφωνα με τους Financial Times, o Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κάλεσε τις Βρυξέλλες να αντιμετωπίσουν άμεσα την «παρατεταμένη κρίση» μεταφορικής ικανότητας, που έχει οδηγήσει τις τιμές σε τόσο ακραία επίπεδα που απαιτούν μια επείγουσα «πολιτική αντίδραση».

Σε επιστολή του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την οποία είδε η Financial Times, ο Μητσοτάκης ανέφερε ότι οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος αυξήθηκαν τον Αύγουστο από 60 ευρώ ανά μεγαβατώρα σε 130 ευρώ ανά MWh. Κάλεσε την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να χρησιμοποιήσει τη δεύτερη πενταετή θητεία της ως πρόεδρος της Επιτροπής για να «αναλάβει το έργο της προώθησης περισσότερης μεταφορικής ικανότητας» για να αποφευχθούν τέτοιες ανατιμήσεις στο μέλλον.

Παράγοντες που συνέβαλαν στην άνοδο των τιμών στην Ελλάδα, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία περιλαμβάνουν τον καύσωνα, τις διακοπές στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τις χαμηλές βροχοπτώσεις, οι οποίες είχαν αφήσει τα φράγματα που τροφοδοτούν τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια άδεια. Ωστόσο, ο Μητσοτάκης ανέφερε ότι ένας σημαντικός παράγοντας ήταν επίσης οι επιθέσεις της Ρωσίας κατά του δικτύου της Ουκρανίας. Το Κίεβο, το οποίο πριν τον πόλεμο ήταν καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρισμού, φέτος έχει αρχίσει να εισάγει σημαντικές ποσότητες ενέργειας από τους γείτονές της στην ΕΕ. Μετά από έντονες ρωσικές επιθέσεις στο πρώτο εξάμηνο του 2024, η Ουκρανία αύξησε σχεδόν έξι φορές τις εισαγωγές ηλεκτρισμού σε σύγκριση με το 2023, σύμφωνα με τα δεδομένα της ExPro Electricity. «Αυτό είναι ένα ακόμα κόστος που επιβάλλει ο καταστροφικός πόλεμος της Ρωσίας στις οικονομίες μας» , έγραψε ο Έλληνας ηγέτης.

Ο κ. Μητσοτάκης ζήτησε επίσης καλύτερη εποπτεία της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος, την οποία χαρακτήρισε ως «μια ακατανόητη μαύρη τρύπα — ακόμα και για τους ειδικούς». «Νιώθουμε ότι υπάρχει μια μικρή ενεργειακή κρίση για την οποία δεν μιλάει κανείς,» ανέφερε ένας Έλληνας πρωθυπουργός, ενόψει της αποστολή της επιστολής του σήμερα στις Βρυξέλλες.

Οι τιμές της ενέργειας έχουν καταστεί βασική ανησυχία για τους πολιτικούς, οι οποίοι προσπαθούν να βρουν τρόπους για να βελτιώσουν την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, σημείωσε σε μια σημαντική έκθεση αυτή την εβδομάδα ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες αντιμετωπίζουν τιμές ηλεκτρικού ρεύματος τουλάχιστον δύο έως τρεις φορές υψηλότερες από τους Αμερικανούς ανταγωνιστές τους. “Οι τιμές ενέργειας έχουν γίνει επίσης πιο ασταθείς, αυξάνοντας το κόστος αντιστάθμισης και προσθέτοντας αβεβαιότητα στις επενδυτικές αποφάσεις,” είπε ο Ντράγκι.

Η φον ντερ Λάιεν ανέφερε μετά τη δημοσίευση της έκθεσης του Ντράγκι ότι τα “διασυνοριακά ενεργειακά δίκτυα” είναι παράδειγμα “κρίσιμων… κοινών ευρωπαϊκών έργων” που ενδέχεται να χρηματοδοτηθούν από έναν ενισχυμένο προϋπολογισμό της ΕΕ. Η Επιτροπή έχει εκτιμήσει ότι απαιτούνται 584 δισεκατομμύρια ευρώ επενδύσεων σε ηλεκτρικά δίκτυα μέχρι το 2030, αν η Ένωση θέλει να επιτύχει τους φιλόδοξους κλιματικούς της στόχους. Επίσης, έχει θέσει στόχο για τα κράτη μέλη της ΕΕ να έχουν ηλεκτρικά καλώδια που επιτρέπουν το 15% της παραγωγής τους να είναι διαθέσιμο σε γειτονικές χώρες εντός της ίδιας χρονικής περιόδου.

Ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος προέρχεται από την ίδια κεντροδεξιά ευρωπαϊκή πολιτική οικογένεια με την φον ντερ Λάιεν, το ΕΛΚ, επισήμανς επίσης το πρόβλημα σε ομιλία του την προηγούμενη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου της ΔΕΘ, στην οποία τόνισε τα συνεχιζόμενα προβλήματα της περιοχής με τις υψηλές τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. «Υπάρχει μια θεμελιώδης στρέβλωση στην ενεργειακή αγορά της νοτιοανατολικής Ευρώπης», δήλωσε ο Μητσοτάκης. «Κάτι δεν λειτουργεί σωστά. Δεν περιμένω άμεσες λύσεις, αλλά τουλάχιστον ας ασχοληθεί κάποιος με αυτό».