Παγίδες υπερφορολόγησης για χιλιάδες οικογένειες με ενήλικα τέκνα κρύβει φέτος η ισχύουσα φορολογική νομοθεσία. Αιτία για το γεγονός αυτό είναι ότι φέτος ισχύει και πάλι η διάταξη που προβλέπει ότι υποχρεούνται να υποβάλουν φορολογική δήλωση όλα τα φυσικά πρόσωπα που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, εφόσον δεν θεωρούνται προστατευόμενα τέκνα.

Ακόμα όμως και τα προστατευόμενα τέκνα (φοιτητές έως 25 ετών, στρατιώτες κ.λπ. άνεργοι -δείτε αναλυτικά εδώ) οφείλουν να υποβάλουν δήλωση εφόσον έχουν εισόδημα άνω των 3.000 ευρώ ή κατοικούν σε σπίτι άλλο από εκείνο του γονέα και δεν είναι φοιτητές.

Εφόσον υποβάλουν δική τουςγ φορολογική δήλωση, τα παιδιά εμπίπτουν στα τεκμήρια και υπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε φορολόγηση, ειδικά εάν έχουν εισόδημα από ακίνητα ή ελεύθερο επάγγελμα, οπότε ο υπολογισμός του φόρου γίνεται με τους συντελεστές 10% και του 26% από το "πρώτο ευρώ".

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο ισχύων Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από το αν υπόκειται ή όχι σε φόρο, έχει υποχρέωση να υποβάλει δήλωση εφόσον έχει συμπληρώσει 18ο έτος της ηλικίας του και εφόσον δεν εμπίπτει στις διατάξεις περί προσώπων που βαρύνουν τους φορολογούμενους, δηλαδή εφόσον δεν θεωρείται προστατευόμενο πρόσωπο.

Δηλαδή φορολογική δήλωση οφείλουν να υποβάλουν τα ενήλικα τέκνα που είναι έγγαμα ή τα ενήλικα άγαμα τέκνα που δεν συνοικούν με τους γονείς τους ή το ετήσιο - πραγματικό ή τεκμαρτό - εισόδημα του 2013 ήταν μεγαλύτερο των 3.000 ευρώ, ακόμα και εάν είναι φοιτητές ή στρατιώτες ή ανήκουν σε άλλη κατηγορία προσώπων που βαρύνουν το γονέα.

Η διάταξη αυτή σημαίνει ότι:

1) Κάθε ενήλικο άγαμο τέκνο χωρίς καν εισόδημα κατά τη διάρκεια του 2013 ή με πραγματικό εισόδημα οποιασδήποτε προέλευσης (από μισθούς, επιχείρηση, τόκους, ενοίκια, γεωργική εκμετάλλευση κ.λπ.), χαμηλότερο των 3.000 ευρώ, εάν έχει πάψει να συγκατοικεί με τους γονείς του, οφείλει να υποβάλει ξεχωριστή φορολογική δήλωση, εκτός εάν είναι φοιτητής, στρατιώτης κ.λπ.

Για παράδειγμα εάν ένας άγαμος νέος 19 χρονών δεν συγκατοικεί πλέον με τους γονείς του, αλλά διαμένει σε άλλο σπίτι, το οποίο τού έχουν παραχωρήσει δωρεάν οι γονείς του, θα πρέπει να υποβάλει δική του φορολογική δήλωση.

Στην περίπτωση αυτή, η Εφορία θα τού προσδιορίσει τεκμαρτώς το ετήσιο είσόδημά του, καθώς θα τον "φορτώσει" με το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 3.000 ευρώ καθώς και με το τεκμήριο της κατοικίας στην οποία διαμένει. Το τεκμήριο της κατοικίας ανέρχεται σε 40 ευρώ ανά τ.μ. για τα πρώτα 80 τ.μ. επιφάνειας, εφόσον πρόκειται για διαμέρισμα, και σε 48 ευρώ ανά τ.μ. για τα πρώτα 80 τ.μ. της επιφάνειας. εάν πρόκειται για μονοκατοικία. Ο νέος αυτός θα αντιμετωπιστεί σαν να ήταν μισθωτός και δεν θα πληρώσει καθόλου φόρο, μόνο εφόσον το τεκμαρτό εισόδημά του δεν υπερβαίνει τις 9.500 ευρώ και εφόσον δεν απέκτησε καθόλου πραγματικό εισόδημα το 2013 ή εφόσον το 2013 απέκτησε πραγματικό εισόδημα χαμηλότερο των 3.000 ευρώ μη προερχόμενο από ακίνητα ή επιχειρηματική δραστηριότητα. Μόνο στην περίπτωση αυτή, εφόσον καλύψει με αποδείξεις το 25% του τεκμαρτού εισόδήματός του, δεν θα πληρώσει καθόλου φόρο. Σε κάθε άλλη περίπτωση, δηλαδή εάν το 2013 απέκτησε έστω και 1 ευρώ εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα ή από ακίνητα, τότε το τεκμαρτό εισόδημα το οποίο θα τού προσδιορίσει η Εφορία με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης θα "βαφτιστεί", κατά περίπτωση, ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα ή ως εισόδημα από ακίνητα, οπότε θα κληθεί να πληρώσει φόρο από το πρώτο ευρώ είτε με συντελεστή 26% είτε με 10%, κατά περίπτωση. Επιπλέον, θα επιβαρυνθεί και με προκαταβολή φόρου 55% επί του κύριου φόρου που θα προκύψει με βάση το 26% ή το 10% κατά περίπτωση, ενώ εάν πρόκειται για εισόδημα από ακίνητα θα πληρώσει επιπλέον και συμπληρωματικό φόρο 1,5%-3% επί του συνολικού τεκμαρτού εισοδήματος!

2) Κάθε ενήλικο άγαμο τέκνο με πραγματικό εισόδημα άνω των 3.000 ευρώ κατά τη διάρκεια του 2013, το οποίο προήλθε από κάποια περιστασιακή απασχόληση, ακόμη κι αν συνοικεί με τους γονείς του, θα υποχρεωθεί να υποβάλει δική του ξεχωριστή φορολογική δήλωση. Στην περίπτωση αυτή, αν το εισόδημα που θα δηλώσει είναι χαμηλότερο των 5.000 ευρώ θα θεωρηθεί ως εισόδημα από μισθούς και θα παραμείνει αφορολόγητο υπό την προϋπόθεση ότι το ενήλικο τέκνο θα δηλώσει ότι έχει συγκεντρώσει αποδείξεις δαπανών έτους 2013 συνολικής αξίας ίσης με το 25% του εισοδήματος αυτού. Αν όμως το εισόδημα από την όποια απασχόληση είχε κατά τη διάρκεια του 2013 είναι μεγαλύτερο των 5.000 ευρώ, μπορεί να χαρακτηριστεί ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και να φορολογηθεί με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ! Ο φόρος που θα προκύψει από την επιβολή του συντελεστή 26% θα προσαυξηθεί περαιτέρω λόγω της επιβολής προκαταβολής φόρου 55% και θα φθάσει ουσιαστικά στο επίπεδο του 40,3% επί του συνολικού πραγματικού εισοδήματος!

3) Κάθε ενήλικο άγαμο τέκνο με εισόδημα από ενοίκια μεγαλύτερο των 3.000 ευρώ, ακόμη κι αν μένει στο ίδιο σπίτι με τους γονείς του, υποχρεούται να υποβάλει δική του φορολογική δήλωση και να πληρώσει φόρο εισοδήματος 10% επί του συνολικού ποσού των ενοικίων που εισέπραξε, προσαυξημένο με προκαταβολή φόρου 55% και με συμπληρωματικό φόρο 1,5%-3%! Συνολικά δηλαδή θα κληθεί να πληρώσει φόρο 17%-18,5% επί του συνολικού εισοδήματος από ενοίκια!

4) Κάθε ενήλικο άγαμο τέκνο με εισόδημα από ατομική επιχείρηση μεγαλύτερο των 3.000 ευρώ, ακόμη κι αν μένει στο ίδιο σπίτι με τους γονείς του, υποχρεούται να υποβάλει δική του φορολογική δήλωση και να πληρώσει φόρο εισοδήματος 26% επί του συνολικού εισοδήματος που απέκτησε, προσαυξημένο με προκαταβολή φόρου 55%! Συνολικά δηλαδή θα κληθεί να πληρώσει φόρο 40,3% επί του συνολικού εισοδήματοα του.

5) Κάθε ενήλικο άγαμο τέκνο που συνοικεί με τους γονείς του και δεν έχει εισόδημα, αλλά το ετήσιο εισόδημά του βάσει τεκμηρίων διαβίωσης υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ οφείλει να υποβάλει δική του φορολογική δήλωση. Σ' αυτές τις περιπτώσεις εμπίπτουν νέοι άνω των 18 ετών οι οποίοι έχουν στο όνομά τους κι ένα ΙΧ αυτοκίνητο, το οποίο τους βαρύνει με τεκμήριο, οπότε το συνολικό τεκμαρτό τους εισόδημα - συνυπολογιζόμενου και του ελαχίστου τεκμηρίου των 3.000 ευρώ - υπερβαίνει το όριο των 3.000 ευρώ. Σε όσες περιπτώσεις το τεκμαρτό εισόδημα μπορεί να καλυφθεί με δωρεές χρηματικών ποσών από τους γονείς, οι συγκεκριμένοι νέοι πρέπει να υποβάλουν μεν δηλώσεις, αλλά δεν φορολογούνται για κανένα εισόδημα. Σε όσες περιπτώσεις το συνολικό τεκμαρτό εισόδημα δεν μπορεί να καλυφθεί από τους γονείς, οι νέοι θεωρούνται ότι απέκτησαν εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και δεν πληρώνουν φόρο, εφόσον καλύψουν το 25% του τεκμαρτού εισοδήματος με αποδείξεις. Σε περιπτώσεις που οι νέοι αυτοί είναι άνεργοι οφείλουν μεν να υποβάλουν δηλώσεις και ν' αμφισβητήσουν τα τεκμήρια υποβάλλοντας τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τις συγκεκριμένες ιδιότητες.

6) Κάθε ενήλικο έγγαμο τέκνο οφείλει να υποβάλει δική του φορολογική δήλωση κοινή με τη σύζυγο ή τον σύζυγό του. Από κει και πέρα, όσον αφορά το καθεστώς φορολόγησης ισχύουν κατά περίπτωση όσα αναφέραμε στις παραπάνω παραγράφους, περί πραγματικού ή τεκμαρτού εισοδήματος για τα άγαμα ενήλικα τέκνα.

Ποια ενήλικα τέκνα δεν υποχρεούνται να υποβάλουν δική τους δήλωση

Εξαίρεση από την υποχρέωση υποβολής ξεχωριστής φορολογικής δήλωσης ισχύει μόνο για κάθε ενήλικο άγαμο τέκνο που κατά τη διάρκεια του 2013:

- διέμενε μακριά από τους γονείς του σε άλλη οικία ενοικιαζόμενη λόγω σπουδών σε άλλη πόλη. Στην περίπτωση αυτή το τέκνο-φοιτητής εξακολουθεί να θεωρείται προστατευόμενο εφόσον δεν έχει υπερβεί το 25ο έτος της ηλικίας του και εφόσον το ετήσιο - πραγματικό ή τεκμαρτό - εισόδημα του για το 2013 δεν υπερέβη τις 3.000 ευρώ. Το τεκμήριο για την ενοικιαζόμενη κατοικία βαρύνει τους γονείς κι όχι το τέκνο οπότε δεν τίθεται θέμα υπέρβασης του ορίου των 3.000 ευρώ από το τεκμαρτό εισόδημα του τέκνου κι έτσι το παιδί εξακολουθεί να δηλώνεται από τους γονείς ως προστατευόμενο.

Για να θεωρείται προστατευόμενο το τέκνο θα πρέπει να σπουδάζει σε αναγνωρισμένη σχολή ή σχολείο του εσωτερικού ή εξωτερικού ή σε δημόσιο ή ιδιωτικό ινστιτούτα επαγγελματικής κατάρτισης στο εσωτερικό.

- υπηρετούσε την στρατιωτική του θητεία

- διέμενε μαζί με τους γονείς του, χωρίς να σπουδάζει αλλά ήταν εγγεγραμμένο στα μητρώα ανέργων του Ο.Α.Ε.Δ. και η ηλικία του δεν υπερέβη τα 27 έτη, εφόσον το ετήσιο - πραγματικό ή τεκμαρτό - εισόδημά του για το έτος 2013 δεν υπερέβη τις 3.000 ευρώ

- παρουσιάζε αναπηρία 67% και πάνω, εφόσον το ετήσιο - πραγματικό ή τεκμαρτό - εισόδημά του για το έτος 2013 δεν υπερέβη τις 6.000 ευρώ.

Πότε τα παιδιά ή άλλα πρόσωπα θεωρούνται προστατευόμενα μέλη

Θεωρείται ότι βαρύνουν το φορολογούμενο:
α) Ο ή η σύζυγος που δεν έχει φορολογούμενο εισόδημα.
β) Τα ανήλικα άγαμα τέκνα.
γ) Τα ενήλικα άγαμα τέκνα τα οποία δεν έχουν υπερβεί το εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους και σπουδάζουν σε αναγνωρισμένες σχολές ή σχολεία του εσωτερικού ή εξωτερικού, καθώς και εκείνα τα οποία παρακολουθούν δημόσια ή ιδιωτικά ινστιτούτα επαγγελματικής κατάρτισης στο εσωτερικό.
Eιδικά, για τα τέκνα του προηγούμενου εδαφίου, καθώς και για τα τέκνα που δεν σπουδάζουν, το χρονικό διάστημα κατά το οποίο θεωρούνται προστατευόμενα μέλη παρατείνεται μέχρι και δύο έτη, εφόσον κατά τα έτη αυτά είναι εγγεγραμμένα στα μητρώα ανέργων του Ο.Α.Ε.Δ.
δ) Τα άγαμα τέκνα τα οποία δεν υπάγονται στην προηγούμενη περίπτωση, εφόσον υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία.
ε) Τα τέκνα που είναι άγαμα ή διαζευγμένα ή τελούν σε κατάσταση χηρείας, εφόσον παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω.
στ) Οι ανιόντες και των δύο συζύγων.
ζ) Οι αδελφοί και οι αδελφές και των δύο συζύγων που είναι άγαμοι ή διαζευγμένοι ή τελούν σε κατάσταση χηρείας, εφόσον παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω.
η) Οι ανήλικοι ορφανοί από πατέρα και μητέρα, συγγενείς μέχρι τον τρίτο βαθμό οποιουδήποτε από τους συζύγους.

Τα παραπάνω πρόσωπα που αναφέρονται στις περιπτώσεις β' έως η' της προηγούμενης παραγράφου, θεωρείται ότι βαρύνουν τον φορολογούμενο εφόσον συνοικούν με αυτόν και το ετήσιο φορολογούμενο , πραγματικό ή τεκμαρτό και απαλλασσόμενο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ ή το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω.