Τα περιθώρια κέρδους των 20 μεγαλύτερων εταιρειών στον κόσμο αυξήθηκαν με ιλιγγιώδη ρυθμό τα τελευταία πέντε χρόνια, κατήγγειλαν τέσσερις ευρωπαϊκές συλλογικότητες με την ευκαιρία του φόρουμ του Νταβός, καλώντας να τερματιστούν καταστάσεις όπου έχουν δημιουργηθεί μονοπώλια.

Μεταξύ του 2018 και του 2022, υπολογίζουν πως οι είκοσι εταιρείες με τη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση στα χρηματιστήρια είχαν μέσο περιθώριο -διαφορά μεταξύ της τιμής πώλησης και του κόστους παραγωγής ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας, κατά τον ορισμό τους- 50%, ειδικά η Apple, η Microsoft, η Saudi ARAMCO και η LVMH.

Πρόκειται για περιθώριο κέρδους διπλάσιο από αυτό των μισών εταιρειών που αναλύθηκαν, ευρέος δείγματος εισηγμένων, σύμφωνα με έκθεσή τους που δόθηκε στη δημοσιότητα ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη το παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας.

Οι συγκρίσεις για το έτος 2022 έγιναν με περίπου 34.000 εταιρείες. Τα προηγούμενα χρόνια, το μέγεθος του δείγματος ήταν διαφορετικό.

Πάντως, το επίπεδο του περιθωρίου των είκοσι μεγαλύτερων εταιρειών αυξήθηκε κατά σχεδόν 7 εκατοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με την περίοδο από το 1995 ως το 2022, ενώ αυτό του δείγματος κατά μέσον όρο δεν αυξήθηκε παρά κάτι παραπάνω από 1 μονάδα, διευκρινίζεται στην έκθεση που εκπόνησαν οι οργανώσεις Balanced Economy Project, Global Justice Now, Κέντρο Έρευνας για τις Πολυεθνικές (SOMO) και Lobby Control.

Οι εταιρείες αυτές «αξιοποιούν τη μονοπωλιακή ισχύ τους στους τομείς τους για να αυξάνουν τις τιμές τους και να τις διατηρούν υψηλές, γδέρνοντας τους καταναλωτές διότι μπορούν», αναφέρεται στο κείμενό τους, που διευκρινίζει ότι οι 14 μεγαλύτερες είναι εταίροι στο φόρουμ και «εμπλέκονται στον καθορισμό των (θεμάτων των) συζητήσεων» του φόρουμ στην Ελβετία, όπου αναμένονται κάπου 60 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ως τα τέλη της εβδομάδας.

Πριν από την έναρξη του φόρουμ τη Δευτέρα, η ΜΚΟ Oxfam στηλίτευσε τον διπλασιασμό της περιουσίας των πέντε πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο από το 2020, κυρίως χάρη στην απογείωση των χρηματιστηρίων κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Οι τέσσερις ευρωπαϊκές οργανώσεις καλούν, μεταξύ άλλων, να λάβουν τέλος τα μονοπώλια, ειδικά να ελέγχονται οι συγχωνεύσεις, και να κατατμηθούν εταιρείες με δεσπόζουσα θέση που «εγκλωβίζουν τους χρήστες στα οικοσυστήματά τους».

Καλούν επίσης να μεταμορφώνεται σε δημόσια υπηρεσία κάθε εταιρεία, η διάλυση της οποίας θα ήταν επικίνδυνη και να τροποποιηθούν το διεθνές δίκαιο ώστε να μη διευκολύνεται ούτε να προωθείται η συγχώνευση επιχειρήσεων.