Οι τιμές των ακινήτων πάνε ολοταχώς προς τα επάνω, βυθίζοντας σε απόγνωση χιλιάδες νοικοκυριά, που δεν αντέχουν το βάρος του κόστους στέγασης και τις πάγιες δαπάνες για ρεύμα– θέρμανση.  

Το πρόβλημα γίνεται οξύτερο από τη στιγμή που η προσφορά στέγης για μακροχρόνια μίσθωση πιέζεται από τις αυξανόμενες αποδόσεις των βραχυχρόνιων μισθώσεων, οι οποίες ανακάμπτουν εντυπωσιακά μετά την περίοδο της πανδημίας και των ταξιδιωτικών περιορισμών.  

Τα ποσοστά ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα είναι υψηλότερα από άλλες χώρες κυρίως της Βόρειας Ευρώπης, ωστόσο ο μύθος για το «κεραμίδι» πάνω από το κεφάλι κάθε Έλληνα, έχει καταρριφθεί προ πολλού. Τα στοιχεία δείχνουν ότι περίπου το 25%, δηλαδή γύρω στο 1,2 εκατομμύρια νοικοκυριά, ζουν σε μισθωμένη κατοικία, συνεπώς είναι εκτεθειμένα στις τάσεις της αγοράς. Ειδικά για τους νεότερους, η απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας δυσκολεύει ακόμα περισσότερο αν λάβει κανείς υπόψιν ότι η περίοδος του φτηνού χρήματος έκλεισε, δίνοντας τη θέση της σε μια φάση επιθετικής αύξησης επιτοκίων. 

Διψήφιες αυξήσεις στα ενοίκια

Τα στοιχεία από μεσιτικά γραφεία αποτυπώνουν ακόμα και διψήφιες αυξήσεις ενοικίων, όχι μόνο σε περιοχές που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς «φιλέτα». Σύμφωνα, δε, με το δείκτη, που μετρά το λόγο της ονομαστικής τιμής των ακινήτων, με την τιμή του ενοικίου, έχουμε αφήσει τα χαμηλά της περιόδου 2012- 2017 και οδεύουμε προς τα υψηλά της περιόδου 2007- 2008. 

Προβληματισμό προκαλούν και τα νεότερα στοιχεία από τις αποδόσεις των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Για ένα τριάρι διαμέρισμα κοντά στο Σύνταγμα, η ημερήσια τιμή είναι 150 ευρώ, κάτι που σημαίνει πολύ απλά ότι με μέση πληρότητα 10- 15 ημερών το μήνα, ο ιδιοκτήτης του “τζιράρει” από 1.500 ως 2.250 ευρώ! Δυάρι στη Νεάπολη Εξαρχείων έχει ημερήσια τιμή 85 ευρώ, συνεπώς με αντίστοιχη πληρότητα, αποδίδει 850- 1.275 ευρώ. Πόσο εύκολο είναι άραγε οι εν λόγω ιδιοκτήτες να απαρνηθούν τέτοια έσοδα και να δεσμεύσουν τα ακίνητα τους με μακροχρόνιες μισθώσεις; 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της AirDNA, όπως τα επεξεργάστηκε το BNBnews, σε όλη την Ευρώπη, το καλοκαίρι σημειώθηκε νέο υψηλό στη ζήτηση και στις μέσες ημερήσιες τιμές (ADRs) στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Οι διανυκτερεύσεις, το τρίμηνο Ιουνίου – Αυγούστου, αυξήθηκαν κατά 3,5% σε σύγκριση με το 2019 και σχεδόν 36% έναντι του 2021 και μάλιστα σε αυτήν την πολύ δύσκολη συγκυρία των υψηλών τιμών και της αβεβαιότητας.  

Κατά τη διάρκεια του ιστορικά πιο δυνατού μήνα για διακοπές, του Αυγούστου, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις στην Ευρώπη είχαν 16,7% περισσότερα έσοδα από ό,τι τον ίδιο μήνα το 2019 και 30,1% έναντι του 2021. Αυτό υποβοηθήθηκε από τη συνεχιζόμενη άνοδο των ADR (μέση ημερήσια τιμή), η οποία ήταν 1,2% υψηλότερα αυτόν τον μήνα σε σχέση με το 2021 και 16,5% υψηλότερα από το  2019. 

Τα 3 άμεσα μέτρα  

Από το πλέγμα των μέτρων στεγαστικής πολιτικής, που ανακοίνωσαν τα συναρμόδια υπουργεία, τρία είναι αυτά που ξεχωρίζουν ως άμεσης παρέμβασης: 

Χορήγηση στεγαστικών δανείων έως 150.000 ευρώ για αφορά πρώτης κατοικίας (ακίνητα έως 120 τ.μ. με έτος κατασκευής έως το 2007). Ο προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 500 εκατ. ευρώ και αφορά 10.000 νέους έως 39 ετών, με εισοδηματικά κριτήρια. Το δάνειο θα είναι τελείως άτοκο, για τρίτεκνους ή πολύτεκνους, ή αν ο δικαιούχος αποκτήσει στην πορεία τρία παιδιά. Το πρόγραμμα θα ισχύει από το πρώτο τρίμηνο του 2023. 
Πρόγραμμα “Κάλυψη”. Αξιοποίηση πάνω από 1.000 διαθέσιμων ιδιωτικών ακινήτων, τα οποία το κράτος θα ανακαινίσει και στη συνέχεια, θα διαθέσει σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες κατά προτεραιότητα πολύτεκνους, τρίτεκνους, μονογονεϊκές οικογένειες με πολύ χαμηλά ενοίκια. 
Ευρωπαϊκή κάλυψη 200 εκατ. ευρώ για αξιοποίηση υφιστάμενων κενών ιδιωτικών κατοικιών. Μαζική ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση 4.000 ακινήτων που έχουν μείνει κενά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα ακίνητα αυτά θα διατεθούν με χαμηλά ενοίκια για 5+ έτη σε 10.000 νέους και ζευγάρια από 25 έως 39 ετών με βάση κοινωνικά κριτήρια. Το μέτρο θα ωφελήσει τόσο τους νέους που θα στεγαστούν σε αυτές, όσο και τους ιδιοκτήτες των ακινήτων οι οποίοι θα εξασφαλίσουν εγγυημένο εισόδημα, καθώς και αναβάθμιση των ακινήτων τους.