Ψηφιακή θα μπορεί να είναι πλέον η επαφή των δικηγόρων, δικαστικών λειτουργών, συμβολαιογράφων και μηχανικών περίπου με το ένα τρίτο του αρχείου του εθνικού κτηματολογίου. Στη νέα ψηφιακή πλατφόρμα, που παρουσιάστηκε προχθές στον πρωθυπουργό, εκτός από τους τέσσερις κλάδους θα μπορούν να έχουν πρόσβαση και οι πολίτες προκειμένου να εκδώσουν μόνοι τους ένα πιστοποιητικό. Η δυνατότητα αυτή αφορά προς το παρόν μόνο όσες περιοχές ανήκουν στα κτηματολογικά γραφεία του Ελληνικού Κτηματολογίου και όχι σε όσα λειτουργούν ακόμα μεταβατικά στο πλαίσιο ενός υποθηκοφυλακείου.

Οπως αποκάλυψε η «Κ» (13.4.21), με κοινή απόφαση των υπουργείων Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Δικαιοσύνης ορίστηκε εκ νέου ο βαθμός πρόσβασης που θα έχουν στα αρχεία του κτηματολογίου (και των υποθηκοφυλακείων) οι πολίτες και οι τέσσερις επαγγελματικοί κλάδοι. Χθες τέθηκε και επισήμως σε λειτουργία η νέα ψηφιακή πλατφόρμα (στη διεύθυνση ktimatologio.gov.gr), όπου οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να πραγματοποιούν σειρά εργασιών μέσω του υπολογιστή τους (όχι πια μέσω επίσκεψης σε κτηματολογικό γραφείο ή με αίτηση μέσω e-mail). «Σε παραπάνω από 100.000 μηχανικούς, συμβολαιογράφους, δικηγόρους, επιμελητές προσφέρει η εφαρμογή αυτή χρόνο, μειώνοντας τα έξοδα. Για τις υπηρεσίες του Δημοσίου μεταφράζεται σε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα αλλά και σε μια συνολική επιτάχυνση της κτηματογράφησης», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη χθεσινή παρουσίαση της πλατφόρμας. «Επί 23 ολόκληρα χρόνια, η ευθύνη αφηνόταν στη διακριτική ευχέρεια των υπαλλήλων του, κάτι που σήμαινε κόστος, συνεχείς μετακινήσεις, αλλά φυσικά και πολύ συχνές παρεξηγήσεις. Χαρακτηριστικό είναι ότι σήμερα η μεταβίβαση ενός ακινήτου χωρίς ιδιάζον ιδιοκτησιακό καθεστώς χρειάζεται τουλάχιστον δύο μήνες για να ολοκληρωθεί».

Η ψηφιακή πρόσβαση στις υπηρεσίες αυτές (λ.χ. έρευνα στο αρχείο του κτηματολογίου) είναι μια μικρή επανάσταση για τους επαγγελματίες του κλάδου. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η πλήρης ψηφιακή πρόσβαση δεν αφορά όλες τις περιοχές που έχουν κτηματογραφηθεί, αλλά εκείνες στις οποίες τα υποθηκοφυλακεία και τα «μεταβατικά» κτηματολογικά γραφεία έχουν κλείσει και έχουν υποκατασταθεί από τα νέα κτηματολογικά γραφεία, που ανήκουν στο Ελληνικό Κτηματολόγιο. Αυτό σημαίνει ότι: 

• Οι τέσσερις επαγγελματικοί κλάδοι (αλλά όχι ακόμα οι πολίτες) θα έχουν πρόσβαση περίπου στο 33% των δικαιωμάτων των περιοχών που έχουν κτηματογραφηθεί.
• Οι πολίτες έχουν από καιρό το δικαίωμα να ελέγξουν την εγγραφή τους στο κτηματολόγιο (στο ktimanet.gr, στην ενότητα «Κτηματογράφηση», στην επιλογή «Τελικά στοιχεία κτηματογράφησης – αρχικές εγγραφές»), σε όλες τις περιοχές που έχουν κτηματογραφηθεί. Τώρα, σε 123 προκαποδιστριακούς ΟΤΑ, που ανήκουν πλέον στη νέα δομή του κτηματολογίου, οι πολίτες θα μπορούν και να εκδίδουν κάποια από τα βασικά πιστοποιητικά. Η κατηγοριοποίηση της πληροφορίας, πάντως, χρήζει περαιτέρω απλοποίησης.

Στόχος είναι η νέα πλατφόρμα να εμπλουτίζεται συνεχώς με νέες περιοχές (πρόσφατα ενσωματώθηκαν περιοχές της Λέσβου και η Πάτρα). Για εκείνες όμως που κτηματογραφήθηκαν με τα πρώτα πιλοτικά προγράμματα του κτηματολογίου, η δυνατότητα αυτή θα αργήσει, καθώς σε πολλές περιπτώσεις οι υποθηκοφύλακες… δεν ψηφιοποίησαν, ως όφειλαν, τα στοιχεία του κτηματολογίου. Τα δεδομένα αυτά θα ενταχθούν σταδιακά στην ψηφιακή βάση δεδομένων μέσω του μεγάλου προγράμματος ψηφιοποίησης των αρχείων των υποθηκοφυλακείων όλης της χώρας. 

Σήμερα το Ελληνικό Κτηματολόγιο εκδίδει 9 είδη πιστοποιητικών για τους πολίτες, από τα οποία τα 4 είναι διαθέσιμα και ψηφιακά από τον Οκτώβριο του 2020 (έπειτα από αίτηση μέσω e-mail), ενώ τα υπόλοιπα θα εκδίδονται ηλεκτρονικά έως και τον Σεπτέμβριο για το σύνολο της χώρας. Το 2020 εκδόθηκαν, είτε ψηφιακά είτε σε φυσική μορφή, 735.000 πιστοποιητικά και αντίγραφα για το 33% των δικαιωμάτων.