Σημαντικές αλλαγές στις αγοραπωλησίες και τις μεταβιβάσεις ακινήτων θα φέρει το νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για το Κτηματολόγιο, το οποίο αναρτήθηκε σε δημόσια διαβούλευση έως τις 17 Ιουλίου.

Το νομοσχέδιο:

• Επιτρέπει τις αγοραπωλησίες ακινήτων, τα οποία έχουν ιδιοκτησιακές εκκρεμότητες.
• Θα κηρύσσεται ουσιαστικά περαιωμένη η κτηματογράφηση μιας περιοχής καθώς τα ακίνητα θα καταχωρούνται μετά την ανάρτηση, ανεξαρτήτως εάν έχει εκδικαστεί το σύνολο των αιτήσεων και των αντίθετων απόψεων που αφορούν τα δηλωθέντα ακίνητα της συγκεκριμένης περιοχής.
• Επιπλέον εισάγεται ο θεσμός του Ηλεκτρονικού Φακέλου Μεταβίβασης Ακινήτου, ώστε η διαδικασία να προχωρεί ψηφιακά.
• Παρατείνεται κατά ένα έτος, έως την 31η.12.2022, η αποκλειστική προθεσμία διόρθωσης ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών που αφορούν σε προγράμματα κτηματογράφησης προ του 2006.
• Εισάγεται ο θεσμός του κτηματολογικού εφέτη, με σκοπό τη διασφάλιση της εκδίκασης των εφέσεων κατά αποφάσεων κτηματολογικών δικαστών από εξειδικευμένους σε ζητήματα κτηματολογικού δικαίου εφέτες.
• Η ευθύνη της απόδειξης της ιδιοκτησίας για μια έκταση διεκδικούμενη και από το Δημόσιο θα βαρύνει αυτό και όχι τον πολίτη.

 Αγοραπωλησίες

Είναι η πρώτη φορά που το Δημόσιο ανάβει το πράσινο φως για αγοραπωλησίες ακινήτων τα οποία δεν έχουν ξεκάθαρα ιδιοκτησιακό καθεστώς.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές θα ενημερώνονται  έγκαιρα γι' αυτές τις εκκρεμότητες καθώς και τα βάρη του ακινήτου. Έτσι θα μετακυλίεται στους ίδιους η ευθύνη για την αγορά του συγκεκριμένου ακινήτου. Αυτό συνεπάγεται βεβαίως να επηρεάσει και τις τιμές αγοράς.

Για πρώτη φορά στο κτηματολογικό φύλλο κάθε ακινήτου θα αναγράφονται οι εκκρεμότητες ως προς τα δικαιώματα (αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις).

 «Η πλήρης πρόσβαση στα κτηματολογικά στοιχεία θα διασφαλίσει τη διαφάνεια στις συναλλαγές, επιτρέποντας τόσο στους ιδιοκτήτες να εκμεταλλευτούν την περιουσία τους όσο και στους υποψήφιους αγοραστές να μπορούν να γνωρίζουν επακριβώς το ισχύον καθεστώς κάθε ακινήτου», σημειώνει το υπουργείο.

Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου

Σε συμβολαιογραφικό γραφείο και με μόνο λίγα… κλικ θα ολοκληρώνεται η μεταβίβαση ακινήτου, διαδικασία που μέχρι σήμερα χρειάζεται περισσότερα από 17 πιστοποιητικά σε έντυπη μορφή από διάφορες υπηρεσίες.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα έχει στόχο τη διευκόλυνση σε όλα τα στάδια της διαδικασίας μεταβίβασης ενός ακινήτου. Στόχος είναι η διαδικασία του gov.gr να ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά στο γραφείο του συμβολαιογράφου με δύο σημαντικές παραμέτρους:

• Δεν θα γίνονται λάθη
• Θα γίνεται όσο το δυνατόν ταχύτερα

Στο πλαίσιο αυτό θα υλοποιηθεί η ψηφιοποίηση περισσότερων από 17 πιστοποιητικών, τα οποία μέχρι σήμερα αναζητούνται σε έντυπη μορφή από μια σειρά υπηρεσιών. Στο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι τα πιστοποιητικά αυτά θα χορηγούνται ηλεκτρονικά, μέσα από ένα εκτεταμένο πλαίσιο διασυνδέσεων μεταξύ των μητρώων του Δημοσίου.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), το Τ.Ε.Ε. και το «Ελληνικό Κτηματολόγιο» θα διασυνδεθούν και έτσι η νέα πλατφόρμα θα αντλεί πληροφορίες και έγγραφα.

Κτηματογράφηση μιας περιοχής

Η κτηματογράφηση μιας περιοχής θα κηρύσσεται ουσιαστικά περαιωμένη, καθώς τα ακίνητα θα καταχωρούνται μετά την ανάρτηση, ανεξαρτήτως εάν έχει εκδικαστεί το σύνολο των αιτήσεων και των αντίθετων απόψεων που αφορούν τα δηλωθέντα ακίνητα της συγκεκριμένης περιοχής.

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι η διαδικασία θα συνεχίζεται ακόμα και για ακίνητα για τα οποία υπάρχουν ιδιοκτησιακές αντιπαραθέσεις, η εξέταση των οποίων μετατίθεται σε επόμενη φάση.

Το Ελληνικό Κτηματολόγιο θα έχει τη δυνατότητα να εκδώσει διαπιστωτική πράξη περαίωσης της κτηματογράφησης σε χρονικό σημείο πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης των αιτήσεων διόρθωσης. Για όσα ακίνητα έχουν υποβληθεί αιτήσεις διόρθωσης, η συζήτηση των οποίων εκκρεμεί ενώπιον των Επιτροπών Εξέτασης, η σχετική εκκρεμότητα σημειώνεται στο οικείο κτηματολογικό φύλλο, ώστε ενδεχόμενος αγοραστής στις περιπτώσεις αγοραπωλησίας να γνωρίζει εξαρχής τα βάρη του ακινήτου, για το οποίο ενδιαφέρεται.

Μέχρι τώρα η κτηματογράφηση μπορεί να περαιωθεί μόνον αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία διόρθωσης των στοιχείων της ανάρτησης.

Τα αγνώστου ιδιοκτήτη

Σημαντικό ακόμα σημείο είναι η αναμόρφωση της διαδικασίας διόρθωσης πρόδηλων σφαλμάτων με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη». Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, η συναίνεση του Ελληνικού Δημοσίου για τη διόρθωση πρόδηλου σφάλματος θα τεκμαίρεται από τη μη προβολή αντιρρήσεων εντός 60 ημερών από την επίδοση σε αυτό της αίτησης, αντί της ρητής συναίνεσης που απαιτεί το ισχύον πλαίσιο.

Πρακτικά η ευθύνη της απόδειξης της ιδιοκτησίας για μια έκταση διεκδικούμενη και από το Δημόσιο θα βαρύνει αυτό και όχι τον πολίτη.

Ειδικότερα, εισάγεται η υποχρέωση επίδοσης της αίτησης διόρθωσης στο Ελληνικό Δημόσιο εντός προθεσμίας δέκα ημερών. Δεν απαιτείται πλέον η ρητή συναίνεση του Ελληνικού Δημοσίου, προκειμένου να διορθωθεί μια τέτοια εγγραφή με τη διαδικασία διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος, αλλά τεκμαίρεται η συναίνεσή του, εάν δεν προβάλει αντιρρήσεις εντός 60 ημερών από την επίδοση σε αυτό της αίτησης διόρθωσης. Σε αυτή την περίπτωση, ο Προϊστάμενος του Κτηματολογικού Γραφείου οφείλει, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις, να προβεί στην αιτούμενη διόρθωση. Εάν το Ελληνικό Δημόσιο προβάλει δικαίωμα επί του ακινήτου, η αίτηση διόρθωσης απορρίπτεται και η σχετική ανακρίβεια θα πρέπει να διορθωθεί δικαστικά. Αντίθετα, στην περίπτωση που το Δημόσιο δεν αντιλέξει στην αιτηθείσα διόρθωση, η αίτηση θα γίνεται υποχρεωτικά δεκτή και ο Προϊστάμενος θα προβαίνει στη διόρθωση.

Διαμεσολάβηση

Μια ανακριβής πρώτη κτηματολογική εγγραφή μπορεί να διορθώνεται και με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης και να καθορίζονται το πλαίσιο και οι κανόνες για τον τρόπο καταχώρισης στα κτηματολογικά φύλλα.

Πριν τη συζήτηση της σχετικής αγωγής για τη διόρθωση της κτηματολογικής εγγραφής, ο ενάγων οφείλει να καλέσει, με την αγωγή ή με ιδιαίτερο δικόγραφο, όλους τους εναγόμενους σε υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης ενώπιον κτηματολογικού διαμεσολαβητή που επιλέγεται από ειδικό μητρώο. Εάν επιτευχθεί συμφωνία, το πρακτικό του διαμεσολαβητή καταχωρίζεται στο κτηματολογικό φύλλο και διορθώνεται η ανακριβής κτηματολογική εγγραφή. Εάν με την αγωγή ζητούνται και γεωμετρικές μεταβολές στα κτηματολογικά διαγράμματα, επισυνάπτονται στο πρακτικό διαμεσολάβησης το τοπογραφικό διάγραμμα γεωμετρικών μεταβολών και το αποδεικτικό ηλεκτρονικής υποβολής του στην ηλεκτρονική βάση του Φορέα.

Συμβάσεις με μηχανικούς, «δεύτερη ευκαιρία» για υποθηκοφύλακες

Επιστροφή εργαζομένων αλλά και δυνατότητα σύναψης συμβάσεων προβλέπουν επίσης άλλες διατάξεις του νομοσχεδίου.

Πιο συγκεκριμένα, θα υπάρχει η δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων με το ΤΕΕ για την παροχή υποστηρικτικών τεχνικών υπηρεσιών στον Φορέα, η δημιουργία μητρώου διαπιστευμένων μηχανικών για την υποστήριξη στις ενημερώσεις των κτηματολογικών διαγραμμάτων, αλλά και η παροχή «δεύτερης ευκαιρίας» στους άμισθους υποθηκοφύλακες και τους υπαλλήλους των έμμισθων υποθηκοφυλακείων να μεταφερθούν στον Φορέα.

Υπενθυμίζεται ότι με παλαιότερο νόμο καταργήθηκαν τα υποθηκοφυλακεία και μπήκαν στη θέση τους κτηματολογικά γραφεία σε όλη τη χώρα.