Η πανδημία του κορωνοϊού, πέρα από την πρωτόγνωρη υγειονομική κατάσταση, μας σύστησε νέους όρους στην αγορά εργασίας, οι οποίοι υιοθετήθηκαν για να αντικατοπτρίζουν τις αλλαγές στην ισορροπία δυνάμεων μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Τηλεργασία, επιστροφή στο γραφείο, «μεγάλη παραίτηση», «σιωπηρή παραίτηση».

Μετά την ανάκαμψη από την πανδημία, και όσο παγιώνεται το κύμα ανατιμήσεων που οδηγεί αναπόφευκτα σε ύφεση τις οικονομίες, καθώς οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια για να ελέγξουν τον πληθωρισμό, αναδύεται μια νέα έννοια: η μεγάλη αβεβαιότητα.

Από την «μεγάλη παραίτηση» στην απόλυτη ανασφάλεια

Ο όρος «μεγάλη παραίτηση» ουσιαστικά περιγράφει τη μαζική έξοδο των εργαζομένων που εγκατέλειπαν τις δουλειές τους μετά την έναρξη της πανδημίας.

Η «μεγάλη παραίτηση» κυριάρχησε στην αγορά εργασίας για σχεδόν δύο χρόνια, ωστόσο, πλέον παρατηρείται αλλαγή της τάσης.  Το εργατικό δυναμικό «εισέρχεται πλέον σε μια περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά στο CNBC ο διευθύνων σύμβουλος του LinkedIn, Ράιαν Ροσλάνσκι.

Σύμφωνα με τον Ροσλάνσκι, το ετήσιο ποσοστό των μελών του LinkedIn, σε παγκόσμια κλίμακα, που αλλάζουν θέσεις εργασίας μειώθηκε από το «ταβάνι» του Σεπτεμβρίου του περασμένου έτους, που είχε ανέλθει στο 44%, σε -2% φέτος. Ομοίως στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, το «ποσοστό αλλαγής» έχει επίσης μειωθεί δραστικά κατά την ίδια χρονική περίοδο, από το ρεκόρ του 83% στο 4%, πρόσθεσε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στις ΗΠΑ, μόνο τον Νοέμβριο, απολύθηκαν περισσότεροι από 20.000 εργαζόμενοι στον τεχνολογικό τομέα, καθώς οι μεγάλες εταιρείες όπως το Twitter, η Meta και Sη alesforce μείωσαν το εργατικό δυναμικό τους την περασμένη εβδομάδα.

Η έκθεση του LinkedIn

Η μεγάλη αβεβαιότητα, στην οποία αναφέρθηκε ο Ροσλάνσκι, αντικατοπτρίζεται επίσης στα συμπεράσματα της πρόσφατης έκθεσης «Global Talent Trends» του LinkedIn. Η έκθεση διαπιστώνει μειωμένη αισιοδοξία των εργαζομένων ότι η οικονομική τους κατάσταση θα μπορούσε να βελτιωθεί.

Στις πέντε (Βρετανία, Ινδία, Γερμανία, ΗΠΑ, Ιαπωνία) από τις οκτώ χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα η εμπιστοσύνη των υποψηφίων εργαζομένων και όσων ήδη εργάζονται στην ικανότητά τους να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση έχει μειωθεί ή παραμένει χαμηλή.  Μόνο οι εργαζόμενοι από την Αυστραλία και την Ολλανδία εκφράστηκαν με αισιοδοξία.

«Τα τελευταία χρόνια ήταν γεμάτα οικονομικές καμπύλες: η πανδημία, μια εξαιρετικά γρήγορη ανάκαμψη, προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και ο υψηλότερος πληθωρισμός των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών. Πιο πρόσφατα, είδαμε μια απότομη επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης σε περιοχές σε όλο τον κόσμο, αφήνοντας πολλούς εκτεθειμένους στην αβεβαιότητα για το τι μπορεί να έρθει στο μέλλον», σχολίασε ο Γκάι Μπέργκερ του LinkedIn.

«Οι εργαζόμενοι γνωρίζουν πολύ καλά αυτό το αβέβαιο περιβάλλον. Τα τελευταία χρόνια, ανησυχούν για την υγεία τους, την ασφάλεια της εργασίας τους και το πορτοφόλι τους. Η αβεβαιότητα μπαίνει στη ζωή τους τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο», συνέχισε προτρέποντας τους εργοδότες να κάνουν ό,τι μπορούν να περιορίσουν την αβεβαιότητα, δεδομένου ότι δεν μπορούν να την εξαλείψουν.

Στην ίδια έκθεση του LinkedIn διαπιστώνεται ότι μειώνονται οι προσλήψεις εργαζομένων. Για την ακρίβεια το ποσοστό προσλήψεων ήταν μειωμένο, σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, και στις 14 χώρες που συμμετείχαν.

«Φέτος βλέπουμε έναν πιο αργό ρυθμό ανάπτυξης, καθώς η οικονομία γειώνεται  μετά από μια μετεωρική άνοδο πέρυσι σε μια από τις ταχύτερες ανακάμψεις που έχουμε δει ποτέ. Ωστόσο, η δυναμική της αγοράς εργασίας παραμένει περιορισμένη. Έτσι, από πολλές απόψεις, οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να έχουν τη δύναμη να απαιτούν περισσότερα από τους εργοδότες τους όσον αφορά τον μισθό, την ευελιξία και τα οφέλη. Αλλά αυτή η ισορροπία ισχύος είναι πιθανό να αρχίσει να εξισορροπείται τους επόμενους μήνες», εξήγησε η Κάριν Κίμπροου προσθέτοντας ότι μέσα σε αυτό το αβέβαιο σκηνικό, αναμένεται περαιτέρω επιβράδυνση στις προσλήψεις.

«Σιωπηρή παραίτηση» ή μεγάλη μετάνοια;

Η αυξημένη ανασφάλεια των εργαζομένων αναμένεται να δοκιμάσει άλλο ένα όρο που έχει κληθεί να περιγράψει την τάση των εργαζομένων σε ένα μετα-πανδημικό περιβάλλον: τη «σιωπηρή παραίτηση».

Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει την τάση των εργαζομένων να κάνουν τα απολύτως απαραίτητα στην εργασία τους. Είναι αυτοί που επιλέγουν να μην τα δίνουν όλα. Η συμπεριφορά αυτή θεωρείται συνέπεια της πανδημίας και του επαναπροσδιορισμού της εργασίας ως κομμάτι της κοινωνικής ζωής, δίνοντας περισσότερο χώρο στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.

Ενδεικτικά, ο αριθμός των εργαζομένων στο χρηματοοικονομικό τομέα των ΗΠΑ που απαντούν ότι είναι «πολύ πιθανό» ή «εξαιρετικά πιθανό» να προσπαθήσουν σκληρά για να κάνουν καλή δουλειά έχει μειωθεί από το 2021, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο. Άλλες έρευνες εντόπισαν αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων που δήλωσαν ότι νιώθουν λιγότερο συνδεδεμένοι με την αποστολή της επιχείρησής τους, δεν έχουν ξεκάθαρο το τι αναμένεται από αυτούς και βλέπουν λιγότερες ευκαιρίες για μάθηση και ανάπτυξη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στα μέσα του 2022, σύμφωνα με την Gallup, περίπου οι μισοί από τους εργαζομένους στις ΗΠΑ θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως εργαζόμενοι που εκδηλώνουν την τάση της «σιωπηρής παραίτησης».

«Για τον υπάλληλο που δεν έχει λάβει αύξηση εδώ και τρία χρόνια εν μέσω υψηλού πληθωρισμού και χάνει ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά του, το να κάνει ένα βήμα πίσω μοιάζει περισσότερο με αυτοπροστασία. Μερικοί από αυτούς που υιοθετούν αυτή την τάση υποστηρίζουν ότι εξακολουθούν να κάνουν εξαιρετική δουλειά μεταξύ 9 π.μ. και 5 μ.μ., και ότι δεν είναι, ούτε ήταν ποτέ βιώσιμο να συνεχίσουμε να ζητάμε από τους εργαζόμενους να κάνουν περισσότερα με λιγότερα», σχολιάζει το Bloomberg.

Επιχειρώντας μάλιστα να εκτιμήσει πώς θα επηρεάσει αυτή την τάση μια πιθανή ύφεση στις ΗΠΑ, η οποία θεωρείται βέβαιο ότι θα έρθει το 2023, το Bloomberg Economics, κατέληξε ότι:

• Μια προσωρινή οικονομική επιβράδυνση δεν θα είναι αρκετή για να αλλάξει την αποφασιστικότητα για ορισμένους εργαζόμενους να βρουν μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής
• Αλλά για άλλους, η αυτοπεποίθηση ότι περιμένουν μια άλλη δουλειά μπορεί να εκλείψει, και μαζί με αυτήν, η αυτοπεποίθησή τους ότι μπορούν να κρατήσουν υπό έλεγχο τις απαιτήσεις εργασίας, ειδικά εάν οι δουλειές τους εξαρτώνται από τις υπερωρίες ή την επιπλέον εργασία.

«Δεν είναι μόνο ότι οι εργοδότες θα μπορέσουν να ανακτήσουν το πάνω χέρι. Οι εργαζόμενοι που υιοθετούν την σιωπηρή παραίτηση, μπορεί στη συνέχεια να μετανιώσουν, όπως ορισμένοι που εγκατέλειψαν την εργασία τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με έρευνες να δείχνουν ότι για μερικούς, η μεγάλη παραίτηση μετατράπηκε σε μεγάλη μετάνοια».