Αντιμέτωποι με έναν νέο φορολογικό εφιάλτη έρχονται φέτος εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίοι επιτηδευματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι κατά τη διάρκεια του 2013 είτε απέκτησαν πενιχρά εισοδήματα από την άσκηση των δραστηριοτήτων τους είτε είχαν ζημιές αντί για κέρδη.

Το νέο σύστημα φορολόγησης για τις ατομικές επιχειρήσεις φέρνει φόρους για ανύπαρκτα εισοδήματα, αφού υπολογίζεται φόρος 26% από το "πρώτο ευρώ" συν προκαταβολή 55% για το επόμενο έτος. Κι όλα αυτά, ακόμα και για πλασματικά εισοδήματα που προσδιορίζονται με βάση τα τεκμήρια.

Οι νέες επαχθείς φορολογικές ρυθμίσεις του ν. 4110/2013 με τις οποίες καταργήθηκαν όλα τα αφορολόγητα όρια και οι φοροαπαλλαγές και επιβλήθηκε φόρος 26% από το πρώτο ευρώ του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος για τις ατομικές επιχειρήσεις, σε συνδυασμό με τις ήδη ισχύουσες διατάξεις για τα τεκμήρια διαβίωσης και την επιβολή προκαταβολής φόρου 55%, εκτινάσσουν φέτος στα ύψη τις φορολογικές επιβαρύνσεις.

Δείτε εδώ πόσος είναι ο φόρος για ελεύθερους επαγγελματίες και ποιοι εργαζόμενοι με "μπλοκάκι" μπορούν να φορολογηθούν ως μισθωτοί

Ακόμη κι αν ένας φορολογούμενος με ατομική εμπορική επιχείρηση δεν είχε κέρδη αλλά ζημιές κατά τη διάρκεια του 2013 φορολογείται φέτος σαν να είχε καθαρά κέρδη ύψους τουλάχιστον 2.500 ή 3.000 ευρώ που μπορεί να φθάσουν και μέχρι τις 12.000 ευρώ, καθώς το υπουργείο Οικονομικών, σε κάθε τέτοια περίπτωση, προσδιορίζει σε εξωπραγματικά ύψη το ποσό του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος, λαμβάνοντας υπόψη τα τεκμήρια διαβίωσης.

Φόρος για ανύπαρκτο εισόδημα

Συγκεκριμένα, κάθε ατομική επιχείρηση που δηλώνει για τη χρήση του 2013 ζημιά, φορολογείται για ανύπαρκτο εισόδημα, το οποίο προσδιορίζεται από το υπουργείο Οικονομικών με βάση τις διατάξεις για τις «αντικειμενικές δαπάνες» ή «τεκμήρια διαβίωσης» σε επίπεδα εξωπραγματικά.

Το ίδιο συμβαίνει και με κάθε ατομική επιχείρηση που εμφανίζει φέτος στη φορολογική της δήλωση ένα πενιχρό ποσό πραγματικού καθαρού φορολογητέου κέρδους, που δεν υπερβαίνει τις 6.000 ευρώ. Το υπουργείο Οικονομικών προσδιορίζει το φορολογητέο εισόδημα με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης σε σημαντικά υψηλότερο επίπεδο που μπορεί να φθάσει και μέχρι τις 10.000 ή ακόμη και τις 12.000 ευρώ.

Διαβάστε εδώ: Τι πρέπει να προσέξουν φέτος οι εργαζόμενοι με μπλοκάκι

Το τεκμαρτό βαφτίζεται πραγματικό

Από κει και πέρα το εξωπραγματικό τεκμαρτό ποσό φορολογητέου εισοδήματος «βαφτίζεται» σύμφωνα με το νόμο 4110/2013 ως εισόδημα από την άσκηση ατομικής επιχείρησης και φορολογείται κι αυτό με 26% από το πρώτο ευρώ. Επιπλέον το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση τον συντελεστή 26% προσαυξάνεται σε πολλές περιπτώσεις κατά 55% λόγω της επιβολής «προκαταβολής φόρου έναντι του επόμενου έτους», με συνέπεια ο τελικός φορολογικός συντελεστής, με τον οποίο επιβαρύνεται η επιχείρηση επί του ανύπαρκτου και εξωπραγματικού τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος, να φθάνει στο επίπεδο του 40,3% (Φόρος 26% συν προκαταβολή 55% επί του φόρου).

Για να γίνει καλύτερα αντιληπτός αυτός ο φορομπηχτικός μηχανισμός που θέτει φέτος σε εφαρμογή το υπουργείο Οικονομικών, κατόπιν ρυθμίσεων που νομοθέτησαν από κοινού ο υπουργός Οικονομικών Ι. Στουρνάρας και οι «συνεργάτες» του της τρόικας, παραθέτουμε τα ακόλουθα παραδείγματα:

Παράδειγμα 1ο: Φόρος 2.498,60 ευρώ σε ατομική επιχείρηση που δήλωσε ζημιά 3.000 ευρώ!

Έστω φορολογούμενος με ατομική εμπορική επιχείρηση και ένα προστατευόμενο τέκνο, ο οποίος δήλωσε για το 2012 ετήσιο καθαρό εισόδημα 6.800 ευρώ, ενώ το 2013 είχε ζημιά 3.000 ευρώ από την άσκηση της δραστηριότητάς του. Ο φορολογούμενος αυτός διαμένει σε διαμέρισμα 80 τετραγωνικών μέτρων και δεν έχει ΙΧ αυτοκίνητο.

Με βάση την νομοθεσία που ίσχυσε μέχρι το 2013, ο συγκεκριμένος φορολογούμενος δεν πλήρωσε καθόλου φόρο εισοδήματος, επειδή γι' αυτόν ίσχυσε βασικό αφορολόγητο όριο εισοδήματος 5.000 ευρώ και πρόσθετο αφορολόγητο όριο 2.000 ευρώ για το ένα προστατευόμενο τέκνο του, δηλαδή συνολικό αφορολόγητο όριο εισοδήματος 7.000 ευρώ.

Με το νέο σύστημα φορολόγησης, το οποίο ισχύει φέτος, με βάση το ν. 4110/2013, για τη χρήση του 2013, καταργήθηκαν το βασικό αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ και οι προσαυξήσεις του αφορολογήτου με βάση τον αριθμό των προστατευόμενων τέκνων και ο συγκεκριμένος αυτοαπασχολούμενος θα κληθεί πλέον να καταβάλει φόρο με συντελεστή 26% επί ενός μη πραγματικού ετήσιου «καθαρού κέρδους», το οποίο θα προσδιοριστεί, βάσει των τεκμηρίων διαβίωσης, στο επίπεδο των 6.200 ευρώ.

Ειδικότερα, κατά την εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης, στην οποία ο ίδιος ο φορολογούμενος θα έχει δηλώσει ζημία 3.000 ευρώ, η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών θα προσδιορίσει αυτόματα, με τεκμαρτό τρόπο, το ετήσιο φορολογητέο εισόδημα στο επίπεδο των 6.200 ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη το ελάχιστο τεκμήριο των 3.000 ευρώ και το τεκμήριο διαβίωσης του διαμερίσματος, το οποίο ανέρχεται σε 3.200 ευρώ (80 τ.μ. Χ 40 ευρώ ανά τ.μ. = 3.200 ευρώ).

Φόρος συν προκαταβολή

Επί του τεκμαρτού ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος των 6.200 ευρώ, ο συγκεκριμένος φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει κύριο φόρο εισοδήματος 1.612 ευρώ (6.200 ευρώ Χ 26% = 1.612 ευρώ). Όμως επί του ποσού του κύριου φόρου των 1.612 ευρώ θα υπολογιστεί από τη ΓΓΔΕ του υπουργείου Οικονομικών και «προκαταβολή φόρου έναντι του επόμενου οικονομικού έτους» με συντελεστή 55%, δηλαδή επιβάλλεται επιπλέον φόρος  886,60 ευρώ (1.612 ευρώ Χ 55% = 886,60 ευρώ). Συνεπώς, ο φορολογούμενος του παραδείγματος, ενώ στην πραγματικότητα είχε ζημία 3.000 ευρώ θα φορολογηθεί για ένα εξωπραγματικό τεκμαρτό εισόδημα ύψους 6.200 ευρώ και θα κληθεί να πληρώσει ένα συνολικό ποσό επιβαρύνσεων, το οποίο ανέρχεται στο ποσό των 2.498,60 ευρώ (1.612 ευρώ + 886,60 ευρώ =2.498,60 ευρώ)! Η συνολική φορολογική επιβάρυνση του συγκεκριμένου επιτηδευματία θα ανέλθει στο 40,3% του συνολικού του εισοδήματος (τα 2.498,60 ευρώ αντιστοιχούν στο 40,3% του ποσού των 6.200 ευρώ)!

Παράδειγμα 2ο: Φόρος 2.498,60 ευρώ για πραγματικό εισόδημα 3.400 ευρώ

Έστω ότι ο προαναφερθείς φορολογούμενος θα δηλώσει, για τη χρήση του 2013, εισόδημα (καθαρό κέρδος) 3.400 ευρώ. Έστω επίσης ότι ο συγκεκριμένος επιτηδευματίας διαμένει σε κατοικία 80 τ.μ., για την οποία πληρώνει ενοίκιο, και δεν διαθέτει κανένα άλλο περιουσιακό στοιχείο (ΙΧ αυτοκίνητο, σκάφος κ.λπ).

Μόνο και μόνο επειδή ο συγκεκριμένος φορολογούμενος ... ζει και αναπνέει η ΓΓΔΕ του υπουργείου Οικονομικών θα θεωρήσει ότι έχει ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα 3.000 ευρώ. Σ' αυτό το τεκμαρτό εισόδημα θα προστεθεί το τεκμήριο της κατοικίας του φορολογούμενου, το οποίο ανέρχεται σε 3.200 ευρώ. Συνεπώς, το συνολικό τεκμαρτό εισόδημα που θα του καταλογίσει η ΓΓΔΕ του υπουργείου Οικονομικών θα είναι 6.200 ευρώ. Επειδή το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο από το δηλούμενο εισόδημα των 3.400 ευρώ, ο συγκεκριμένος επιτηδευματίας θα φορολογηθεί για το τεκμαρτό εισόδημα των 6.200 ευρώ. Για το εισόδημα αυτό θα κληθεί να πληρώσει φόρο 26% από το πρώτο ευρώ, ο οποίος εν συνεχεία θα προσαυξηθεί κατά 55% λόγω της επιβολής «προκαταβολής φόρου έναντι του επόμενου έτους». Συγκεκριμένα, θα πληρώσει:

• κύριο φόρο 26%: Ο φόρος αυτός θα υπολογιστεί επί του συνολικού τεκμαρτού εισοδήματος των 6.200 ευρώ και θα ανέλθει στο ποσό των 1.612 ευρώ (6.200 ευρώ Χ 26% = 1.612 ευρώ).
• «προκαταβολή φόρου έναντι του επόμενου οικονομικού έτους 55%», υπολογιζόμενη επί του κύριου φόρου: Η προκαταβολή φόρου 55% θα επιβληθεί επί του ποσού του κύριου φόρου, δηλαδή επί του ποσού των 1.612 ευρώ, και θα ανέλθει σε 886,60 ευρώ (1.612 ευρώ Χ 55% = 886,60 ευρώ).

Δηλαδή, η συνολική φορολογική επιβάρυνση του συγκεκριμένου φορολογουμένου θα εκτιναχθεί στα 2.498,60 ευρώ (1.612 ευρώ +886,60 ευρώ = 2.498,60 ευρώ). Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 40,3% του τεκμαρτού εισοδήματος ή στο 73,48% του δηλωθέντος εισοδήματος των 3.400 ευρώ!

Παράδειγμα 3ο: Φόρος 4.940,78 ευρώ σε πολύτεκνο επιτηδευματία με εισόδημα 6.000 ευρώ!

Έστω φορολογούμενος με ατομική εμπορική επιχείρηση έγγαμος με τέσσερα προστατευόμενα τέκνα, ο οποίος δήλωσε για το 2012 ετήσιο καθαρό εισόδημα 14.000 ευρώ, ενώ για το 2013 εμφάνισε εισόδημα μειωμένο κατά 57%, δηλαδή 6.000 ευρώ, από την άσκηση της δραστηριότητάς του. Ο φορολογούμενος αυτός διαμένει σε μονοκατοικία 70 τετραγωνικών μέτρων και διαθέτει ΙΧ αυτοκίνητο 1.600 κυβικών εκατοστών, 4ετίας.

Με βάση την νομοθεσία που ίσχυσε μέχρι το 2013, ο συγκεκριμένος φορολογούμενος δεν πλήρωσε καθόλου φόρο για το πραγματικό εισόδημα των 14.000 ευρώ που δήλωσε, επειδή γι' αυτόν ίσχυσε βασικό αφορολόγητο όριο εισοδήματος 5.000 ευρώ και πρόσθετο αφορολόγητο όριο 2.000 ευρώ για το καθένα από τα δύο πρώτα προστατευόμενα τέκνα του και 3.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο επόμενα τέκνα του (το 3ο και το 4ο), δηλαδή συνολικό αφορολόγητο όριο εισοδήματος 15.000 ευρώ (5.000 + 2.000 + 2.000 + 3.000 + 3.000 = 15.000).

Με το νέο σύστημα φορολόγησης, το οποίο ισχύει φέτος, με βάση το ν. 4110/2013, για τη χρήση του 2013, η ΓΓΔΕ του υπουργείου Οικονομικών δεν θα λάβει υπόψη της ως φορολογητέο εισόδημα το πολύ χαμηλό ποσό των 6.000 ευρώ, αλλά ένα πολύ υψηλότερο ποσό, το οποίο θα το προσδιορίσει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης! Συγκεκριμένα, μόνο και μόνο επειδή ο συγκεκριμένος φορολογούμενος ... ζει και αναπνέει η ΓΓΔΕ του υπουργείου Οικονομικών θα θεωρήσει ότι έχει «ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα» 2.500 ευρώ! Σ' αυτό το τεκμαρτό εισόδημα θα προστεθεί το τεκμήριο της κατοικίας του συγκεκριμένου φορολογούμενου, το οποίο ανέρχεται σε 3.360 ευρώ, καθώς επίσης και το τεκμήριο του ΙΧ αυτοκινήτου το οποίο ανέρχεται σε 6.400 ευρώ. Συνεπώς, το συνολικό τεκμαρτό εισόδημα που θα του καταλογίσει η ΓΓΔΕ το 2014 θα είναι 12.260 ευρώ (2.500 + 3.360 + 6.400 = 12.260). Επειδή το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο (υπερδιπλάσιο) από το δηλούμενο εισόδημα των 6.000 ευρώ, ο συγκεκριμένος επιτηδευματίας θα φορολογηθεί για το τεκμαρτό εισόδημα των 12.260 ευρώ.

Επί του τεκμαρτού εισοδήματος των 12.260 ευρώ ο φόρος θα υπολογιστεί πλέον με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ, καθώς έπαψαν πλέον να ισχύουν το βασικό αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ και οι προσαυξήσεις του αφορολογήτου με βάση τον αριθμό των προστατευόμενων τέκνων του φορολογούμενου.

Επιπλέον, ο φόρος που θα προκύψει με βάση τον συντελεστή 26% θα προσαυξηθεί κατά 55% λόγω της επιβολής «προκαταβολής φόρου έναντι του επόμενου έτους».

Αναλυτικά, ο φορολογούμενος θα πληρώσει:

* κύριο φόρο 26%: Ο φόρος αυτός θα υπολογιστεί επί του συνολικού τεκμαρτού εισοδήματος των 12.260 ευρώ και θα ανέλθει στο ποσό των 3.187,60 ευρώ (12.260 ευρώ Χ 26% = 3.187,60 ευρώ).

* «προκαταβολή φόρου έναντι του επόμενου οικονομικού έτους 55%», υπολογιζόμενη επί του κύριου φόρου: Η προκαταβολή φόρου 55% θα επιβληθεί επί του ποσού του κύριου φόρου, δηλαδή επί του ποσού των 3.187,60 ευρώ, και θα ανέλθει σε 1.753,18 ευρώ (3.187,60 ευρώ Χ 55% = 1.753,18 ευρώ).

Δηλαδή, η συνολική φορολογική επιβάρυνση του συγκεκριμένου φορολογουμένου θα εκτιναχθεί στα 4.940,78 ευρώ (1.612 ευρώ +886,60 ευρώ = 4.940,78 ευρώ). Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 40,3% του τεκμαρτού εισοδήματος ή στο 82,34% του δηλωθέντος εισοδήματος των 6.000 ευρώ!