Τα βασικά σημεία του εξωδικαστικού μηχανισμού για τη διευθέτηση των οφειλών προς κάθε είδους πιστωτές (τράπεζες, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, προμηθευτές) παρουσίασε ο επικεφαλής της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικου Χρέους κ. Φώτης Κουρμούσης, σε ειδική εκδήλωση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

Ο κ. Φώτης Κουρμούσης υπογράμμισε στην εισήγηση του τα εξής:

Στις 3/5/2017 ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων (Νόμος 4469/2017), ο οποίος αποτελεί μια ολοκληρωμένη λύση για τη διευθέτηση όλων των χρεών των βιώσιμων επιχειρήσεων. Παράλληλα θέτει το πλαίσιο για τη ρύθμιση των χρεών των ελευθέρων επαγγελματιών προς το δημόσιο (εφορία, ασφαλιστικά ταμεία).

Ο Νόμος αυτός ενεργοποιείται στις 3/8/2017, όπου:

-Κάθε επιχείρηση μπορεί να υποβάλλει αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΕΓΔΙΧ: www.keyd.gov.gr 

-Κάθε ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να υποβάλλει αίτηση απευθείας στην ΑΑΔΕ ή/και στον ΕΦΚΑ.

Υπολογίστε πόσο μπορείτε να κουρέψετε τις οφειλές σας με τον εξωδικαστικό μηχανισμό

Δείτε τι χρειάζεται για να μπείτε στον εξωδικαστικό μηχανισμό

Πότε και πώς κουρεύονται οι οφειλές με τον εξωδικαστικό μηχανισμό

Πώς θα γίνει το κούρεμα και οι 120 δόσεις για οφειλές 20.000-50.000 ευρώ

Για πρώτη φορά με μια διαδικασία, εκτός δικαστηρίου, η επιχείρηση μπορεί να ρυθμίσει όλα τα χρέη της προς όλους τους πιστωτές της, δηλαδή εφορίες, τελωνεία, ασφαλιστικά ταμεία, δήμους, τράπεζες, καθώς και λοιπούς ιδιώτες (π.χ. προμηθευτές). 

Ο Νόμος επιτρέπει ρητά τις ρυθμίσεις και διαγραφές οφειλών των επιχειρήσεων προς δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία (ΑΑΔΕ και ΕΦΚΑ), τράπεζες και μεγάλους προμηθευτές. 

Οι μικροί πιστωτές, όπως οι εργαζόμενοι και οι μικρο-προμηθευτές, προστατεύονται από «κούρεμα» οφειλής και έτσι μέσω του Νόμου διασφαλίζεται η πλήρης εξόφλησή τους. 

Βασική παράμετρος του μηχανισμού είναι ότι αξιολογείται η πραγματική ικανότητα αποπληρωμής της επιχείρησης ή του επαγγελματία και βάσει αυτής διαμορφώνεται ένα πλάνο αποπληρωμής των χρεών. 

Επίσης λαμβάνεται υπόψη η πραγματική αξία των περιουσιακών στοιχείων (κυρίως των ακινήτων) της επιχείρησης ή του επαγγελματία, με σκοπό την τήρηση του κανόνα ότι οι πιστωτές θα πρέπει να λάβουν ποσό μεγαλύτερο από την αξία ρευστοποίησης (δηλαδή από ότι θα λάμβαναν αν η περιουσία «έβγαινε» στον πλειστηριασμό σήμερα). 

Στο Νόμο εξωδικαστικού μηχανισμού μπορούν να υπαχθούν όλες οι επιχειρήσεις, μικρές, μεσαίες και μεγάλες, καθώς και οι ατομικές επιχειρήσεις, δηλαδή τα φυσικά πρόσωπα με εμπορική / πτωχευτική ιδιότητα, εφόσον πληρούν αθροιστικά τις 3 προϋποθέσεις του συνημμένου Παραρτήματος. 

Σημειώνεται ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν εντάσσονται στην τυπική διαδικασία του Νόμου για ρύθμιση όλων των χρεών τους, αφού έχουν τη δυνατότητα να το πράξουν αυτό με την υπαγωγή τους στις ευεργετικές διατάξεις του Νόμου 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (Νόμος «Κατσέλη» με τις τροποποιήσεις Νόμων «Σταθάκη»), που προστατεύει παράλληλα και την πρώτη κατοικία τους. 

Ωστόσο ο Νόμος του εξωδικαστικού προβλέπει ρητά ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες μπορούν από 3/8/2017 να απευθύνονται κατευθείαν στο δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία (ΑΑΔΕ και ΕΦΚΑ αντίστοιχα) και να λαμβάνουν τα ίδια οφέλη με τις επιχειρήσεις (δηλ. ρύθμιση / «κούρεμα» χρεών). 

Στο Νόμο εξωδικαστικού μηχανισμού μπορούν να υπαχθούν τόσο οφειλές που αφορούν επιχειρηματικές δραστηριότητες όσο και χρέη από προσωπικές δραστηριότητες (π.χ. προσωπικό στεγαστικό δάνειο), εφόσον τα χρήματα αξιοποιήθηκαν από τον επιχειρηματία για τη στήριξη της επιχείρησης. 

Σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να ρυθμιστούν οφειλές που γεννήθηκαν μετά την 31/12/2016, με σκοπό την αποφυγή στρατηγικών κακοπληρωτών. 

Ωστόσο όλες οι οφειλές της επιχείρησης κατά τη στιγμή της αίτησης εντάσσονται στη μελέτη βιωσιμότητας, έτσι ώστε να ληφθούν υπόψη κατά τον υπολογισμό της ικανότητας αποπληρωμής των παλαιών χρεών. Για πρώτη φορά, ο εξωδικαστικός μηχανισμός περιλαμβάνει κατάλληλες δικλείδες ασφαλείας, όπως η άρση τραπεζικού απορρήτου και η υποβολή «περιουσιολογίου», προκειμένου να μην επωφεληθούν, οι «στρατηγικοί κακοπληρωτές», οι οποίοι κατευθύνουν τις επιχειρήσεις τους, τους εργαζόμενους, καθώς και τους πιστωτές τους, σε οικονομικά αδιέξοδα, ενώ οι ίδιοι πλουτίζουν εις βάρος της οικονομίας και της κοινωνίας. 

Η διαδικασία του Νόμου περιλαμβάνει διαπραγμάτευση μεταξύ της επιχείρησης και των πιστωτών της. 

Μόνο με τη συναίνεση της πλειοψηφίας 60% των πιστωτών μπορεί να επιτευχθεί μια βιώσιμη λύση, η οποία επιβάλλεται στη μειοψηφία. 

Ο Νόμος ορίζει και συγκεκριμένη διαδικασία εθελοντικής δικαστικής επικύρωσης, έτσι ώστε η επιχείρηση να μπορεί να αποταθεί στο δικαστήριο, εφόσον το επιθυμεί, με σκοπό να αντιμετωπίσει τη μειοψηφία των πιστωτών που διαφωνούν με τη συνολική ρύθμιση των χρεών και τελικά οδηγούν την επιχείρηση σε οικονομικό αδιέξοδο. 

Ως συντονιστές των διαδικασιών του Νόμου αξιοποιούνται οι διαπιστευμένοι διαμεσολαβητές, με σκοπό να υποβοηθούν τις διαπραγματεύσεις και την επίτευξη βιώσιμης λύσης που θα διασώσει τις επιχειρήσεις. Οι συντονιστές διενεργούν παράλληλα και συγκεκριμένους ελέγχους. Επιπλέον, μετά την αίτηση και τη διενέργεια των σχετικών ελέγχων, παρέχεται προστασία από καταδιωκτικά μέτρα (π.χ. κατασχέσεις, πλειστηριασμοί), ενώ αν αυτά είχαν ήδη επιβληθεί, τότε αναστέλλονται, μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις. 

Η διαδικασία του Νόμου υλοποιείται στην πράξη από ειδικό πληροφοριακό σύστημα, μέσω του οποίου διενεργείται ηλεκτρονικά ολόκληρη η διαδικασία, βήμα – βήμα. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων ενεργοποιείται στις 3/8/2017, όπου και εισέρχεται η επιχείρηση με τους υφιστάμενους κωδικούς TAXISnet. 

Η διαδικασία είναι εμπιστευτική, με ειδικά μέτρα που διασφαλίζουν την προστασία του απορρήτου της επιχείρησης, καθώς και όλων των εμπλεκομένων μερών. Το σημαντικότερο όφελος του Νόμου είναι ότι αποφεύγονται οι πτωχεύσεις και έτσι διασώζονται οι βιώσιμες επιχειρήσεις, καθώς και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που συσσώρευσαν χρέη στα χρόνια της οικονομικής ύφεσης. 

Ο Νόμος επιφέρει και ευρύτερο όφελος για την εθνική οικονομία από τις επιχειρήσεις και επαγγελματίες που θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους και θα αποπληρώνουν τα ρυθμισμένα χρέη τους. 

Επιπρόσθετα εξυγιαίνονται και τα «χαρτοφυλάκια» του δημοσίου από τα ανείσπρακτα χρέη, καθώς και των τραπεζών από τα «κόκκινα δάνεια», έτσι ώστε να μπορούν να παρέχουν νέες χρηματοδοτήσεις και με χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού.

-Προϋποθέσεις (Παράρτημα): Στο Νόμο εξωδικαστικού μηχανισμού μπορούν να υπαχθούν όλες οι επιχειρήσεις, μικρές, μεσαίες και μεγάλες, καθώς και οι ατομικές επιχειρήσεις, δηλαδή τα φυσικά πρόσωπα με εμπορική / πτωχευτική ιδιότητα, εφόσον πληρούν αθροιστικά τις 3 προϋποθέσεις: 

1. έχουν συνολικό ύψος οφειλών, προς όλους τους πιστωτές (δημόσιο και ιδιώτες), άνω των 20.000 €. 

2 διαθέτουν ένα από τα ακόλουθα σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις, πριν υποβάλουν την αίτησή τους (δηλ. 2016 ή 2015 ή 2014): α) θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή β) θετική καθαρή θέση (equity).

3 έχουν ένα από τα ακόλουθα: οφειλές από δάνειο (ή άλλη αιτία σε τράπεζα) με καθυστέρηση τουλάχιστον 3 μηνών, κατά την 31/12/2016 ή οφειλές από δάνειο (ή άλλη αιτία σε τράπεζα) που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016 ή ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο (ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ, άλλα ΝΠΔΔ συμπεριλαμβανομένων των ΟΤΑ) και δεν έχουν φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, κατά την 31/12/2016 ή εκδώσει επιταγές που σφραγίστηκαν κατά την 31/12/2016 ή έχουν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις εις βάρος τους, λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων από τρίτους (π.χ. προμηθευτές) κατά την 31/12/2016.

Ο ρόλος των μηχανικών

Στην εκδήλωση ο Ειδικός Γραμματέας αναφέρθηκε στις δυνατότητες που προκύπτουν από το νέο θεσμικό πλαίσιο, ώστε οι ελεύθεροι επαγγελματίες μηχανικοί να ρυθμίσουν τα χρέη τους, αναφέρθηκε ο Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης. Μιλώντας σε ημερίδα του ΤΕΕ για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, ο κ. Κουρμούσης παρουσίασε τις νέες δυνατότητες ρύθμισης χρεών, καθώς και το ρόλο που προβλέπεται για τους μηχανικούς στις εκτιμήσεις των ακινήτων. Ειδικότερα, ο κ. Κουρμούσης ανέφερε:

-Για τα χρέη των ελεύθερων επαγγελματιών μηχανικών: «δεν έγινε εφικτό να περιληφθούν στον νόμο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό», σημείωσε ο κ Κουρμούσης και ταυτοχρόνως εξήγησε ότι «στο άρθρο 15 έχει περιληφθεί μία πολύ επωφελής πρόβλεψη, η οποία προβλέπει ότι όλοι οι αυτοαπασχολούμενοι, άρα και όλοι οι μηχανικοί από τις 3 Αυγούστου μπορούν να απευθυνθούν κατευθείαν στην Εφορία τους ή στο ασφαλιστικό τους ταμείο στο ΤΣΜΕΔΕ και να λάβουν τα ίδια οφέλη για τα χρέη τους, δηλαδή ενδεχομένως «κούρεμα» προστίμων προσαυξήσεων και έως 120 δόσεις αποπληρωμής του χρέους». 

Όσον αφορά τα τραπεζικά τους χρέη, συνέχισε ο ίδιος «αυτά μπορούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες μηχανικοί να τα ρυθμίσουν μέσω του κώδικά δεοντολογίας, ο οποίος αναθεωρήθηκε ήδη από πέρσι και υπάρχει πλέον ως ένα χρήσιμο εργαλείο και για αυτό το αντικείμενο». 

-«Ίσως οι ελεύθεροι επαγγελματίες μηχανικοί να μην μπορούσαν τον τελευταίο χρόνο να αξιοποιήσουν αυτό το εργαλείο γιατί δεν μπορούσαν να τακτοποιήσουν τα χρέη τους προς το δημόσιο και άρα βρίσκονταν σε ένα αδιέξοδο. Τώρα λύθηκε και αυτό. Θεωρούμε λοιπόν ότι κάθε μηχανικός μπορεί μετά τις 3 Αυγούστου, χωρίς να πάει στα δικαστήρια, με εξωδικαστικές λύσεις μπορεί να ρυθμίσει όλα του τα χρέη. Λαμβάνεται υπόψη φυσικά, η ικανότητα αποπληρωμής των χρεών του, το εισόδημα και η περιουσία του» είπε ο κ Κουρμούσης. 

-Για το ρόλο του μηχανικού στις εκτιμήσεις ακίνητων: O κ. Κουρμούσης είπε ότι αυτός περιγράφεται στο νόμο, όπου λέει ρητά ότι κάθε επιχείρηση με την αίτηση της για ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό οφειλών πρέπει να προσκομίσει μία πρόσφατη εκτίμηση των ακινήτων τη. Εξήγησε ο ίδιος ότι «αυτό προβλέφθηκε στο νόμο διότι διαπιστώθηκε ότι σε διαδικασίες αναδιάρθρωσης χρεών υπήρχε έντονη διχογνωμία για το ποια είναι πραγματικά η αξία των ακινήτων, αφού η κάθε πλευρά προσερχόταν με την δική της εκτίμηση και δεν μπορούσε να υπάρξει βάση διαπραγμάτευσης». 

-«Η επίκαιρη εκτίμηση των ακινήτων συνέχισε ο Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους ότι πρέπει να γίνεται από πιστοποιημένο εκτιμητή, που ανήκει στο μητρώο του υπουργείου Οικονομικών. «Οποιοσδήποτε μηχανικός είπε ο ίδιος, ότι μπορεί να κάνει μία σχετική αίτηση, εφόσον έχει κάνει κάποια ειδικά σεμινάρια ή έχει ασκήσει αυτό το αντικείμενο και έχει και τις αντίστοιχες βεβαιώσεις». 

-«Είναι πολύ σημαντικό ότι θεσμοθετήθηκε ο ρόλος του μηχανικού για την αναδιάρθρωση των χρεών και πρωτοφανές για την Ελλάδα» είπε ο κ Κουρμούσης, εκφράζοντας την ελπίδα « οι συνάδελφοι μηχανικοί να ασχοληθούν και να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις, ως το απαραίτητο επιστημονικό δυναμικό για να ξεπεράσουμε το πρόβλημα των χρεών».

Οι καταγγελίες του ΤΕΕ

Απ' την πλευρά του ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός κατήγγειλε ότι το Υπουργείο Οικονομίας δείχνει μία επίμονη στάση να αφήσει το ΤΕΕ έξω από τη διαδικασία των εκτιμητών ακινήτων. Τόνισε ότι για 300.000 έως 400.000 υποθέσεις του εξωδικαστικού συμβιβασμού εξακολουθούν να υπάρχουν λιγότεροι από 600 πιστοποιημένοι εκτιμητές ακινήτων. Επίσης, κατήγγειλε ότι το ΤΕΕ έχει κάνει εδώ και 1,5 χρόνο, σημαντική προσπάθεια και αίτηση διαπίστευσης του ΤΕΕ, για να πιστοποιεί εκτιμητές ακινήτων. Και η Πολιτεία το αρνείται.

«Η εκτίμηση του ακινήτου δεν μπορεί να παραμείνει ένα κλειστό επάγγελμα», υπογράμμισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, απευθύνοντας χαιρετισμό στις εργασίες της ημερίδας του ΤΕΕ για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, καταγγέλλοντας παράλληλα ότι «αυτήν τη στιγμή το Υπουργείο Οικονομίας δείχνει μία επίμονη στάση να αφήσει το ΤΕΕ έξω από τη διαδικασία των εκτιμητών ακινήτων», σημειώνοντας ότι «αυτό είναι τουλάχιστον παράξενο», ζητώντας την συμβολή της πολιτείας και της κυβέρνησης για την άμεση επίλυση του θέματος των εκτιμήσεων ακινήτων.