Ο ένας μετά τον άλλο διεθνείς οργανισμοί, οίκοι αξιολόγησης και επενδυτικές τράπεζες προειδοποιούν για τον κίνδυνο του στασιμοπληθωρισμού στην ευρωπαϊκή οικονομία, με την Ελλάδα να συμπεριλαμβάνεται στις χώρες-αδύναμους κρίκους. Μετά τις αρνητικές εκτιμήσεις από Barclay’s, Citigroup και Standard & Poor’s, τη σκυτάλη πήρε ο διεθνής πιστοληπτικός οίκος Moody’s.

«Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία επιδείνωσε τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, εκτοξεύοντας τον πληθωρισμό σε επίπεδα που δεν έχει ξαναδεί η Ευρώπη από τα μέσα της δεκαετίας του ‘80», σημειώνει η νέα έκθεση της συνδρομητικής υπηρεσίας Μοοdy’s Investor Service, διευκρινίζοντας ότι οι κίνδυνοι στασιμοπληθωρισμού αυξάνονται μεν πανευρωπαϊκά, αλλά με σημαντικές διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα.

Πληθωριστικές πιέσεις

Tις πρόσφατες μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θεωρούν πιθανή την άνοδο του πληθωρισμού το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα επικαλείται ο Χάικο Πίτερς, αντιπρόεδρος και ανώτερος αναλυτής της Μoody’s, προσθέτοντας ότι «μια διακοπή των εισροών ρωσικού φυσικού αερίου θα εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις».

Οπως εξηγεί, ο στασιμοπληθωρισμός θα αποτελέσει αρνητικό πιστωτικό γεγονός, ωστόσο το σενάριο αυτό δεν είναι η αρχική πρόβλεψη της Μοοdy’s για την Ε.Ε. Προς το παρόν προβλέπει ανάπτυξη του ευρωπαϊκού ΑΕΠ κατά 2,5% το 2022 και 1,3% το 2023 και αποκλιμάκωση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στο 4,4% το 2023, από 6,8% το 2022. Ο διεθνής οίκος θεωρεί δεδομένο ότι τα επόμενα δύο-τρία χρόνια η Ε.Ε. θα σημειώσει χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και υψηλότερο πληθωρισμό από το συνηθισμένο, με το κακό σενάριο να συνδέεται άμεσα με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις του στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Το σενάριο του στασιμοπληθωρισμού σημαίνει ότι για ένα διάστημα αρκετών χρόνων ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε υψηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο των προηγούμενων δεκαετιών, ενώ ταυτόχρονα η πραγματική ανάπτυξη του ΑΕΠ θα παραμένει σημαντικά χαμηλότερη, μηδενική ή σχεδόν μηδενική.

Για να εισέλθει η Ε.Ε. σε κατάσταση στασιμοπληθωρισμού, θα πρέπει οι δυναμικές των τιμών να διατηρηθούν, όπως θα συμβεί αν για παράδειγμα παραμείνουν υψηλές για μεγάλο χρονικό διάστημα οι τιμές της ενέργειας, το οποίο με τη σειρά του θα οδηγήσει σε μείωση της οικονομικής δραστηριότητας, αφού οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αναθεωρούν τις προσδοκίες τους ανάλογα με την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Συμπληρωματικά, ένα μίγμα δημοσιονομικής-νομισματικής πολιτικής που θα στηρίζει την ανάπτυξη μπορεί να εντείνει τον κίνδυνο του στασιμοπληθωρισμού.

Πιο εκτεθειμένες στο σενάριο του στασιμοπληθωρισμού είναι οι χώρες της Νότιας Ευρώπης, συνεχίζει η Μοοdy’s, εξετάζοντας μια σειρά από δείκτες όπως ο διαφορετικός βαθμός έκθεσης στον κίνδυνο του «ριζωμένου» πληθωρισμού, η χαμηλή ανάπτυξη και οι κρατικές πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης.

Μόνιμες αυξήσεις

Με βάση αυτά τα κριτήρια, οι χώρες που είναι πιο πιθανόν να δουν τις προσωρινές αυξήσεις τιμών να γίνονται μόνιμες και έχουν τις λιγότερες δυνατότητες να αντιδράσουν είναι η Μάλτα, η Κύπρος, η Πορτογαλία, η Σλοβενία και η Κροατία. Μολονότι η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία είναι λιγότερο ευάλωτες στο ενδεχόμενο ενός επίμονου πληθωρισμού, τα ήδη υψηλά επίπεδα χρέους, η ολοένα μεγαλύτερη έκθεση σε κυμαινόμενα επιτόκια και οι σημαντικές υποχρεώσεις πληρωμών κεφαλαίων και τόκων το επόμενο δωδεκάμηνο αυξάνουν τους κινδύνους.

Από την άλλη, ενώ η Ελλάδα και η Ρουμανία φαίνεται να είναι λιγότερο εκτεθειμένες στο σενάριο του επίμονου πληθωρισμού, οι δυνατότητές τους να αντιμετωπίσουν έναν κύκλο στασιμοπληθωρισμού είναι οι πιο περιορισμένες σε όλη την Ε.Ε., καταλήγει η Μοοdy’s.