Πάνω από 1,9 εκατομμύρια φορολογούμενοι εκλήθησαν να πληρώσουν το 2019 σημαντικά υψηλότερους φόρους από αυτούς που αναλογούν στα πραγματικά τους εισοδήματα, καθώς πιάστηκαν στα δίχτυα των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Περίπου 3 στα 10 νοικοκυριά (οικογένειες και άγαμοι φορολογούμενοι) που υπέβαλαν πέρυσι φορολογικές δηλώσεις πλήρωσαν φόρους για εισοδήματα πολύ μεγαλύτερα από αυτά που δήλωσαν.

Οι υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων εφάρμοσαν τις διατάξεις των άρθρων 31 και 32 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος για τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και προσδιόρισαν τα τελικά ποσά των φορολογητέων εισοδημάτων τους σε πολύ πιο υψηλά επίπεδα από τα δηλωθέντα. Το αποτέλεσμα ήταν τα νοικοκυριά αυτά να κληθούν να πληρώσουν ποσά φόρου πολύ μεγαλύτερα.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων από την στατιστική επεξεργασία των δεδομένων των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το 2019 (για τα εισοδήματα του έτους 2018) τα οποία ανακοινώθηκαν τώρα:

1) Τα νοικοκυριά που φορολογήθηκαν με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων κι όχι με βάση τα πραγματικά δηλωθέντα εισοδήματά τους ανήλθαν σε 1.904.507 ή στο 29,44% του συνόλου αυτών που υπέβαλαν δήλωση φορολογίας εισοδήματος (6.469.044).

2) Το συνολικό ποσό του επιπλέον φορολογητέου εισοδήματος, το οποίο προσδιορίστηκε με βάση τα τεκμήρια, ανήλθε σε 6,817 δισ. ευρώ. Κατά το ποσό αυτό προσαυξήθηκε, δηλαδή, το τελικό φορολογητέο εισόδημα των 1.904.507 νοικοκυριών, εξαιτίας της εφαρμογής των τεκμηρίων. Δεδομένου ότι το συνολικό δηλωθέν εισόδημα των νοικοκυριών αυτών έφθασε τα 3,683 δισ. ευρώ και το επιπλέον εισόδημα που τους προσδιόρισαν τα τεκμήρια ήταν άλλα 6,817 δισ. ευρώ, προκύπτει το συμπέρασμα ότι τα τεκμήρια προκάλεσαν την προσαύξηση του φορολογητέου εισοδήματος 1.904.507 νοικοκυριών κατά ποσοστό 185,09%, ήτοι σχεδόν διπλασιασμός.

Ένας στους τρεις μισθωτούς

3) Από τα 1.904.507 νοικοκυριά τα οποία παγιδεύτηκαν από τα τεκμήρια και αναγκάστηκαν να φορολογηθούν για εισοδήματα σημαντικά υψηλότερα αυτών που δήλωσαν, τα 690.653 αποτελούνται από μισθωτούς φορολογούμενους.

Δεδομένου δε ότι το σύνολο των νοικοκυριών με μισθωτούς φορολογούμενους ανήλθε το 2019 σε 2.340.107, προκύπτει το συμπέρασμα ότι το 29,51% του συνόλου των μισθωτών πιάστηκε πέρυσι στην παγίδα των τεκμηρίων.

Το συνολικό δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα των μισθωτών οι οποίοι φορολογήθηκαν με βάση τα τεκμήρια ανήλθε σε 1,744 δισ. ευρώ περίπου. Στο ποσό αυτό οι υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε. πρόσθεσαν άλλα 1,833 δισ. ευρώ, λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, με αποτέλεσμα οι συγκεκριμένοι μισθωτοί να φορολογηθούν για συνολικό ποσό εισοδήματος 3,578 δισ. ευρώ, το οποίο είναι προσαυξημένο κατά 105,1% σε σχέση με το συνολικό δηλωθέν εισόδημά τους.

4 στους 10 εισοδηματίες

4) Στα δίχτυα των τεκμηρίων πιάστηκε σημαντικός αριθμός «εισοδηματιών», δηλαδή φορολογουμένων που δήλωσαν κατά κύριο λόγο εισοδήματα από ακίνητα, τόκους καταθέσεων, μερίσματα και υπεραξία από μεταβίβαση κεφαλαίου.

Συνολικά, 363.043 νοικοκυριά με φορολογούμενους «εισοδηματίες» επί συνόλου 933.497 που υπέβαλαν δηλώσεις αναγκάστηκαν να πληρώσουν σημαντικά υψηλότερους φόρους από αυτούς που αναλογούν στα πραγματικά δηλωθέντα εισοδήματά τους, λόγω του προσδιορισμού των τελικών φορολογητέων εισοδημάτων τους σε επίπεδα υψηλότερα των δηλωθέντων βάσει των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Δηλαδή περίπου 4 στους 10 «εισοδηματίες» (για την ακρίβεια το 38,89% του συνόλου) έπεσε στην παγίδα των τεκμηρίων, καθώς δήλωσε εισόδημα σημαντικά χαμηλότερο από αυτό που προέκυψε με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Το εισόδημα που δήλωσαν οι 394.461 «εισοδηματίες» ανήλθε μόλις σε 219,247 εκατ. ευρώ, αλλά το εισόδημα για το οποίο τελικά φορολογήθηκαν ήταν 9 φορές μεγαλύτερο καθώς ανήλθε σε 1,984 δισ. ευρώ.

Το τελικό φορολογητέο εισόδημα των συγκεκριμένων φορολογούμενων προσαυξήθηκε κατά 805,26% σε σύγκριση με το δηλωθέν. Είναι προφανές ότι πολλοί από τους φορολογούμενους αυτούς αναγκάστηκαν να πληρώσουν φόρο εισοδήματος σημαντικά υψηλότερο ακόμη κι από το εισόδημα που δήλωσαν.

Στην κατηγορία αυτή, περιλαμβάνονται πολλοί φορολογούμενοι των οποίων το δηλωθέν εισόδημα αποτελείτο από πενιχρά ποσά τόκων και εισπραχθέντων ενοικίων αλλά το τεκμαρτό, το οποίο προέκυψε κυρίως με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης, ήταν μεγαλύτερο από 9.500 ευρώ, με αποτέλεσμα η προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που προέκυψε να φορολογηθεί με την κλίμακα των ελευθέρων επαγγελματιών, δηλαδή με 22% από το πρώτο ευρώ, και το υπέρογκο ποσό φόρου που προέκυψε να προσαυξηθεί περαιτέρω κατά 100% λόγω της επιβολής προκαταβολής φόρου έναντι του επόμενου έτους.

Συνταξιούχοι

5) Με υπέρογκα ποσά φόρων εξαιτίας της εφαρμογής των τεκμηρίων χρεώθηκαν πέρυσι και 535.866 νοικοκυριά συνταξιούχων.

Αντιπροσωπεύουν το 23,48% του συνόλου των 2.282.294 νοικοκυριών που αποτελούνται από συνταξιούχους. Πρόκειται, κατά κύριο λόγο, για περιπτώσεις χαμηλοσυνταξιούχων, οι οποίοι μόνο και μόνο επειδή απλώς διαμένουν σε ιδιόκτητα, ενοικιαζόμενα ή δωρεάν παραχωρηθέντα σπίτια (διαμερίσματα ή μονοκατοικίες) και κατέχουν κι ένα Ι.Χ. αυτοκίνητο, εμφανίζονται με τεκμαρτά εισοδήματα σημαντικά υψηλότερα των πενιχρών που δηλώνουν. Το συνολικό ποσό του εισοδήματος που δήλωσαν τα 535.866 νοικοκυριά συνταξιούχων ανήλθε σε 1,05 δισ. ευρώ, αλλά το συνολικό ποσό εισοδήματος για το οποίο τελικά φορολογήθηκαν έφθασε τα 2,56 δισ. ευρώ. Η προσαύξηση του φορολογητέου εισοδήματος λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων ανήλθε σε 1,509 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό 143,65% επί του συνολικού δηλωθέντος οικογενειακού εισοδήματος.

Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι

6) Με - σημαντικά υψηλότερα των δηλωθέντων - εισοδήματα προσδιορισθέντα με βάση τα τεκμήρια, φορολογήθηκαν επίσης 204.300 νοικοκυριά στα οποία περιλαμβάνονται μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες που άσκησαν το 2018 ατομικά τις επιχειρηματικές ή επαγγελματικές τους δραστηριότητες.

Τα νοικοκυριά αυτά δήλωσαν συνολικά 422,67 εκατ. ευρώ αλλά, λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, φορολογήθηκαν, τελικά, για εισοδήματα συνολικού ύψους 1,31 δισ. ευρώ περίπου, δηλαδή με «καπέλο» άλλα 889,44 εκατ. ευρώ στο συνολικό φορολογητέο τους εισόδημα.

Η προσαύξηση του φορολογητέου εισοδήματός τους έφθασε το 210,43%!

Το ποσοστό των μικρομεσαίων επιχειρηματιών και των ελευθέρων επαγγελματιών που πιάστηκαν στο δόκανο των τεκμηρίων ανήλθε στο 34,31% του συνόλου (595.389). Δηλαδή περίπου 1 στους 3 αυτοαπασχολούμενους φορολογήθηκε το 2019 με βάση τα τεκμήρια. Σε ορισμένες από τις περιπτώσεις αυτές δηλώθηκε αρνητικό ποσό εισοδήματος, δηλαδή ζημία, η οποία όμως δεν αναγνωρίστηκε, καθώς τα τεκμήρια προσδιόρισαν ουσιαστικά τεκμαρτό καθαρό κέρδος.

Αγρότες

7) Περίπου 1 στους 3 αγρότες πιάστηκε επίσης στα δίχτυα των τεκμηρίων. Επί συνόλου 317.557 οι 110.645 (το 34,84%) φορολογήθηκαν για συνολικό ποσό εισοδήματος υψηλότερο κατά 166,37% από αυτό που δήλωσαν. Ειδικότερα, ενώ δήλωσαν συνολικά 245,5 εκατ. ευρώ, φορολογήθηκαν τελικά για εισοδήματα συνολικού ύψους 653,95 εκατ. ευρώ.