Πώς θα υπολογίζει η εφορία το εισόδημα με βάση τα έξοδά μας, με το αμερικανικό σύστημα
Ξοδεύετε πολλά για ψώνια, ταξίδια, δίδακτρα ή ακόμα και για λογαριασμούς κοινωνικής ωφέλειας; Η εφορία θα "μετράει" τις δαπάνες σας με βάση στοιχεία από διάφορες πηγές και εάν δηλώνετε χαμηλότερο εισόδημα από όσα ξοδεύετε, τότε πέφτετε στην "τσιμπίδα".
Ξοδεύετε πολλά για ψώνια, ταξίδια, δίδακτρα ή ακόμα και για λογαριασμούς κοινωνικής ωφέλειας; Η εφορία θα "μετράει" τις δαπάνες σας με βάση στοιχεία από διάφορες πηγές και εάν δηλώνετε χαμηλότερο εισόδημα από όσα ξοδεύετε, τότε πέφτετε στην "τσιμπίδα".
Έχεις δαπανήσει πολλά χρήματα για αγορές καταναλωτικών αγαθών, για ταξίδια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, για να εξοφλήσεις καταναλωτικά δάνεια ή πιστωτικές κάρτες, για ενοίκια, ασφάλιστρα, νοσήλια, δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων ή φροντιστηρίων; Πληρώνεις μεγάλα ποσά για λογαριασμούς ρεύματος, νερού, κινητών και σταθερών τηλεφώνων; Ξοδεύεις κάθε χρόνο σημαντικά ποσά για να επισκευάσεις και να συντηρήσεις σπίτια, αυτοκίνητα ή σκάφη;
Αν έχεις μια τόσο έντονη... συναλλακτική δραστηριότητα σημαίνει ότι πρέπει να έχεις και ανάλογου ύψους εισοδήματα για να τα βγάζεις πέρα.
Με τη λογική αυτή θα κινείται από δω και στο εξής η Εφορία. Αν δηλαδή διαπιστώσει ότι ο φορολογούμενος ξοδεύει κάθε χρόνο ποσά που δεν καλύπτονται από τα δηλωμένα εισοδήματά του, θα τον επιλέγει για εξονυχιστικό έλεγχο και θα τον καλεί να δικαιολογήσει από ποιες άλλες πηγές εισοδημάτων αντλεί χρήματα με τα οποία καταφέρνει να αντεπεξέρχεται σε τόσο πολυέξοδη διαβίωση. Τόσο απλά, τόσο εύκολα.
(Διαβάστε εδώ με ποιο τρόπο θα ελέγχει η εφορία τις συναλλαγές σας)
Η διαφορά είναι εισόδημα
Αν ο φορολογούμενος δεν καταφέρει να πείσει τους ελεγκτές της Εφορίας, δηλαδή αν δεν μπορέσει να δικαιολογήσει με νόμιμα αποδεικτικά στοιχεία τα ποσά που χρησιμοποιεί για να καλύπτει τόσα πολλά έξοδα διαβίωσης, τότε η όποια διαφορά εξόδων δεν καλύπτεται από τα δηλωμένα εισοδήματα και έσοδα θα θεωρείται ως εισόδημα προερχόμενο από ελεύθερο επάγγελμα και θα φορολογείται με συντελεστές που φθάνουν μέχρι και το 45%! Επιπλέον, ο φορολογούμενος θα επιβαρύνεται και με πρόσθετους φόρους εκπρόθεσμης καταβολής 2% για κάθε μήνα που παρήλθε από την ημερομηνία υποβολής της αρχικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος!
Αυτή η απλή μέθοδος ελέγχου - που μοιάζει λίγο και με το ... «αβγό του Κολόμβου», υπό την έννοια ότι θα έπρεπε να είχε ανακαλυφθεί και εφαρμοστεί εδώ και πολλά χρόνια από το υπουργείο Οικονομικών – τίθεται πλέον άμεσα σε εφαρμογή από τα Ελεγκτικά Κέντρα και τις Εφορίες. Στην ορολογία του υπουργείου Οικονομικών η μέθοδος αυτή είναι μια από τις «έμμεσες τεχνικές ελέγχου» που θα χρησιμοποιείται στο εξής από τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες για τον προσδιορισμό των πραγματικών εισοδημάτων χιλιάδων φυσικών προσώπων που θα θεωρούνται για φοροδιαφυγή και θα επιλέγονται για έλεγχο.
Ουσιαστικά, με τη μέθοδο αυτή, όλες οι ετήσιες δαπάνες του φορολογούμενου θα θεωρούνται για την Εφορία «τεκμήρια» που ενδέχεται να μαρτυρούν το πραγματικό ύψος του συνολικού ετήσιου εισοδήματος κάθε φορολογουμένου.
Παράδειγμα
Ας δούμε όμως με ένα απλό παράδειγμα πώς θα γίνεται αυτός ο έλεγχος, πώς δηλαδή η Εφορία θα βγάζει ένα ασφαλές συμπέρασμα για το πραγματικό ύψος του εισοδήματος ενός φορολογούμενου που δαπανά πολύ περισσότερα από αυτά που δηλώνει ως εισοδήματα:
Έστω ότι ένας φορολογούμενος με 2 παιδιά έχει δηλώσει ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ για το έτος 2011. Την ίδια χρονιά ο φορολογούμενος αυτός έχει δαπανήσει:
- 4.500 ευρώ για να εξοφλήσει λογαριασμούς ρεύματος
- 2.500 ευρώ για να πληρώσει λογαριασμούς κινητής και σταθερής τηλεφωνίας
- 5.000 ευρώ για δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων για τα παιδιά του
- 1.000 ευρώ για αμοιβές γιατρών λόγω επισκέψεων και εξετάσεων
- 4.000 ευρώ για ασφάλιστρα ζωής
- 5.000 ευρώ για την εξόφληση δανείων και πιστωτικών καρτών
- 7.000 ευρώ για ενοίκια κύριας και παραθεριστικής κατοικίας.
- 5.000 ευρώ σε μετρητά για λοιπές δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών. Το ποσό αυτό αναγράφεται στον κωδικό της φορολογικής δήλωσης όπου δηλώνεται η αξία των αποδείξεων που καλύπτουν το αφορολόγητο όριο.
Το σύνολο των εξόδων του φορολογούμενου αυτού φθάνει τις 34.000 ευρώ, ενώ το εισόδημα που δήλωσε είναι μόλις 20.000 ευρώ.
Ηλεκτρονικό φακέλωμα
Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών έχει συλλέξει σε ηλεκτρονική μορφή μεγάλο όγκο δεδομένων για τις διάφορες κατηγορίες δαπανών που πραγματοποιούν φορολογούμενοι και είναι πλέον σε θέση να γνωρίζει τα περισσότερα από τα παραπάνω ποσά που έχει δαπανήσει ο φορολογούμενος. Ορισμένα άλλα δεδομένα για τις παραπάνω δαπάνες, όπως αυτά που αφορούν τα ενοίκια και τα έξοδα για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών, έχουν δηλωθεί από τον ίδιο το φορολογούμενο στη δήλωση φορολογίας που υπέβαλε για τα εισοδήματα του 2011. Συνεπώς, είναι πλέον εύκολο στην Εφορία που είναι αρμόδια για τον έλεγχο του συγκεκριμένου φορολογούμενου να έχει στη διάθεσή της άμεσα όλα τα στοιχεία αυτά τα οποία αποδεικνύουν ότι το συνολικό ύψος των ετησίων δαπανών διαβίωσης του συγκεκριμένου φορολογούμενου φθάνει τις 34.000 ευρώ.
Οι "εξηγήσεις"
Η Εφορία θα καλέσει για έλεγχο το συγκεκριμένο φορολογούμενο και θα του ζητήσει εξηγήσεις για το «κενό» μεταξύ ετησίων εξόδων ύψους 34.000 ευρώ και ετήσιου εισοδήματος ύψους 20.000 ευρώ. Αν ο φορολογούμενος καταφέρει να δικαιολογήσει τη διαφορά αυτή επικαλούμενος ποσά εσόδων και άλλων εισοδημάτων που απέκτησε νόμιμα εντός του 2011 ή των προηγούμενων ετών και δεν ξόδεψε, αλλά δεν ήταν υποχρεωμένος να αναγράψει στη φορολογική δήλωση, τότε δεν έχει καμία συνέπεια. Αν όμως δεν καταφέρει να δικαιολογήσει την τεράστια αυτή διαφορά μεταξύ εισοδημάτων και εξόδων του, τότε η Εφορία θα θεωρήσει ως πραγματικό εισόδημά του τις 34.000 ευρώ κι όχι τις 20.000 ευρώ που αυτός εμφάνισε στη φορολογική του δήλωση. Ως εκ τούτου, η Εφορία θα επαναπροσδιορίσει τον οφειλόμενο φόρο εισοδήματος σε πολύ υψηλότερο επίπεδο, δηλαδή στο ποσό των 6.320 ευρώ που αντιστοιχεί στο ετήσιο εισόδημα των 34.000 ευρώ αντί στο ποσό των 2.020 ευρώ που αναλογεί στο εισόδημα των 20.000 ευρώ.
Πρόσθετος φόρος
Ουσιαστικά ο συγκεκριμένος φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει επιπλέον φόρο από αυτόν που αναλογεί στο εισόδημα που δήλωσε, επειδή η Εφορία θα του έχει προσδιορίσει με βάση τις δαπάνες ένα άλλο υψηλότερο «τεκμαρτό» εισόδημα!
Η επιπλέον διαφορά φόρου με την οποία θα επιβαρυνθεί ο φορολογούμενος ανέρχεται σε 4.300 ευρώ (6.320-2.020=4.300 ευρώ). Επί της διαφοράς αυτής θα επιβληθεί πρόσθετος φόρος 2% για κάθε μήνα που έχει παρέλθει από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης φορολογίας των εισοδημάτων του 2011 μέχρι την ημερομηνία καταλογισμού του νέου αυξημένου φόρου από τον έλεγχο.