Σε πολιτικό πρόβλημα για την κυβέρνηση εξελίσσονται οι πλειστηριασμοί κατοικιών ευάλωτων οφειλετών, οι οποίοι δεν προστατεύονται από εξώσεις, παρότι αυτό προβλέπεται από τον πτωχευτικό νόμο, επειδή καθυστερεί η ίδρυση του ειδικού φορέα που θα αγοράζει τις κατοικίες τους από τους πλειστηριασμούς και θα τις εκμισθώνει στους οφειλέτες.

Ο ειδικός φορέας για την απόκτηση ακινήτων ευάλωτων δανειοληπτών, δηλαδή όσων έχουν τόσο χαμηλά εισοδήματα ώστε να δικαιούνται επιδότηση ενοικίου, προβλεπόταν να τεθεί σε λειτουργία από την 1η Ιουνίου, ταυτόχρονα με την ενεργοποίηση του πτωχευτικού νόμου, με την οποίο καταργείται κάθε προστασία της κύριας κατοικίας από πλειστηριασμούς και προβλέπεται μόνο μια προστασία από εξώσεις για τους ευάλωτους.

Όμως, ο ειδικός φορέας, που θα ελέγχεται από ιδιώτες, δεν έχει συσταθεί και η κυβέρνηση ενημέρωσε την Κομισιόν ότι αυτό θα γίνει το αργότερο ως το τέλος Μαρτίου 2022. Έτσι, για 9 μήνες, οι ευάλωτοι οφειλέτες πέφτουν σε ένα νομικό κενό: οι πλειστηριασμοί των κατοικιών τους δεν απαγορεύονται, ωστόσο δεν θα υπάρχει η δυνατότητα να τις αγοράσει ο φορέας απόκτησης κατοικίων για να αποφύγουν την έξωση.

Το υπουργείο Οικονομικών, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, χωρίς όμως και να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση που θα τροποποιεί προσωρινά τον πτωχευτικό νόμο, άφησε να «διαρρεύσει» (δεν έχει γίνει καν επίσημη ανακοίνωση) ότι έχει συμφωνήσει με τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης δανείων να «παγώσουν» τους πλειστηριασμούς για τους ευάλωτους, υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί θα ενημερώνουν έγκαιρα για τα εισοδήματά τους, ώστε να διαπιστώνεται ότι εμπίπτουν στις προϋποθέσεις του νόμου.

Το Σin έχει αναφέρει ότι αυτή η ιδιότυπη συμφωνία κυρίων αποτελεί μια εμβαλωματική και νομικά προβληματική λύση, που δεν διασφαλίζει την προστασία των ευάλωτων οφειλετών. Η κυβέρνηση, όμως, βρίσκεται πλέον σε ισχυρή πίεση και από τους δικηγόρους, οι οποίοι ζητούν να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα με μια νομοθετική πρωτοβουλία και ανακοίνωσαν αποχή από διαδικασίες πλειστηριασμών ευάλωτων δανειοληπτών.

Ειδικότερα, όπως ανακοίνωσε η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος,

• Οι ρυθμίσεις του Νέου Πτωχευτικού Κώδικα δεν εξασφαλίζουν την λυσιτελή προστασία των ευάλωτων οφειλετών, και δη της πρώτης κατοικίας τους. (...) Με την εφαρμογή του Πτωχευτικού νόμου, επίκεινται στο επόμενο χρονικό διάστημα πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας καθώς μέχρι σήμερα δεν έχουν εκδοθεί οι προβλεπόμενες εφαρμοστικές του νόμου υπουργικές αποφάσεις, αλλά κυρίως, δεν έχει συσταθεί ο «Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης» και η σχετική πλατφόρμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού είναι σήμερα «αδειανό πουκάμισο».
• Οι άνω εξελίξεις στερούν πλέον κάθε προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών και τους αφήνουν παντελώς εκτεθειμένους στα συμφέροντα των Τραπεζών και των Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων (funds).
• Η Ολομέλεια κρίνει ως απόλυτα αναγκαία την αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας των ευάλωτων οφειλετών νομοθετικώς και τη θέσπιση δεοντολογικού κανονισμού λειτουργίας των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων δια νόμου.
• Υπό τις συνθήκες αυτές, και λαμβάνοντας υπόψη τους κινδύνους που δημιουργούνται, η Ολομέλεια καλεί τα Διοικητικά Συμβούλια των Δικηγορικών Συλλόγων της Χώρας να αποφασίσουν την αποχή των δικηγόρων-μελών τους από διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης για επίσπευση πλειστηριασμών, με εντολείς Τράπεζες ή εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων κατά της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών, όπως ορίζονται με το ν. 4738/2020, σύμφωνα με το ειδικότερο πλαίσιο που θα καθορίσει η Συντονιστική Επιτροπή.

Υπό την πίεση των δικηγορικών συλλόγων, στενεύουν τα περιθώρια για την κυβέρνηση και αρχίζει να εξετάζεται μια νομοθετική ρύθμιση προσωρινού χαρακτήρα, με την οποία θα ανασταλούν και τυπικά οι πλειστηριασμοί για τους ευάλωτους δανειολήπτες. Όσο παραμένει το σημερινό, ιδιότυπο καθεστώς «κενού» στην προστασία των ευάλωτων, τονίζουν δικηγόροι, είναι πάντα ανοικτό το ενδεχόμενο να δούμε εξώσεις φτωχών νοικοκυριών από τις κατοικίες τους, καθώς μάλιστα τα funds δείχνουν όλο και πιο έντονες διαθέσεις επιθετικής ανάκτησης δανείων.