Ποιες γυναίκες μπορούν να πάρουν πρόωρη σύνταξη, ακόμα και από τα 50 και πότε
Περιθώρια και ανοιχτά παράθυρα για έξοδο στη σύνταξη με ευνοϊκές προϋποθέσεις και κυρίως με χαμηλά όρια ηλικίας μπορούν να αξιοποιήσουν οι εργαζόμενες γυναίκες, στον ιδιωτικό τομέα αλλά κυρίως στο Δημόσιο τις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες. Ενόψει των αλλαγών μάλιστα που δρομολογούνται στο ασφαλιστικό οι ρυθμίσεις και οι διατάξεις που βγάζουν σύνταξη και από τα 50 ακόμη είναι περιζήτητες για χιλιάδες εργαζόμενες που θέλουν να προλάβουν τις ανατροπές.
Περιθώρια και ανοιχτά παράθυρα για έξοδο στη σύνταξη με ευνοϊκές προϋποθέσεις και κυρίως με χαμηλά όρια ηλικίας μπορούν να αξιοποιήσουν οι εργαζόμενες γυναίκες, στον ιδιωτικό τομέα αλλά κυρίως στο Δημόσιο τις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες. Ενόψει των αλλαγών μάλιστα που δρομολογούνται στο ασφαλιστικό οι ρυθμίσεις και οι διατάξεις που βγάζουν σύνταξη και από τα 50 ακόμη είναι περιζήτητες για χιλιάδες εργαζόμενες που θέλουν να προλάβουν τις ανατροπές.
Οι διατάξεις αυτές αφορούν περίπου μισό εκατομμύριο γυναίκες που έχουν ασφαλιστεί πριν το 1993, και έχουν κατοχυρώσει ή μπορούν να κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με το χρόνο ασφάλισης που απαιτείται στο κάθε ταμείο ώστε να κλειδώσουν σύνταξη με τα όρια ηλικίας που ισχύουν ως το 2012. Για τις γυναίκες που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά μετά το 1993, καθώς και για όσες δεν συμπληρώνουν το χρόνο ασφάλισης που απαιτείται ως το 2012, οι διατάξεις είναι αυστηρότερες. Για την κατηγορία αυτή τα περιθώρια είναι ελάχιστα για σύνταξη πριν από τα 62.
Ωστόσο υπάρχουν και εδώ περιπτώσεις και παράθυρα για έξοδο με τις προϋποθέσεις που ισχύουν για τις παλιές μέχρι το 1992 ασφαλισμένες. Για παράδειγμα μια γυναίκα που είχε διακεκομμένη ασφάλιση –ακόμη και με1 ένσημο- πριν το 1993, αναγνωρίζεται από τα ασφαλιστικά ταμεία ως παλιά ασφαλισμένη έστω και αν η συνεχόμενη ασφάλισή της ξεκινά μετά το 1993.
Ασφάλιση πριν το 1993
- ΙΚΑ/Μητέρες με πρώτη ασφάλιση πριν το 1993: Οσες συμπλήρωσαν τις 5.500 ημέρες ασφάλισης μέχρι το 2010 έχοντας και ανήλικο παιδί συνταξιοδοτούνται με μειωμένη στα 50 και πλήρη στα 55. Αν οι 5.500 ημέρες συμπληρώθηκαν το 2011 (και υπήρχε ανήλικο) τότε συνταξιοδοτούνται στα 52 μειωμένη και στα 57 για πλήρη σύνταξη, ενώ αν οι 5.500 ημέρες με ανήλικο συντρέχουν το 2012, συνταξιοδοτούνται στα 55 και 60 αντίστοιχα. Από το 2013 η διάταξη καταργείται, και οι ασφαλισμένες βγαίνουν με μειωμένη στα 62 και πλήρη στα 67. Συμφέρουν οι αναγνωρίσεις πλασματικού χρόνου ώστε να συμπληρωθούν οι 5.500 ημέρες μέχρι το 2012.
ΙΚΑ /Σύνταξη μητέρων με ανήλικο παιδί |
||
Ετος που συμπληρώνουν 5.500 ημέρες με ανήλικο |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
|
Πλήρης |
Μειωμένη |
|
2010 |
55 |
50 |
2011 |
52 |
57 |
2012 |
60 |
55 |
2013-2014 |
62 |
67 |
ΙΚΑ/Γυναίκες με 4.500 ημέρες ασφάλισης: Παίρνουν σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείνουν το 55ο έτος για μειωμένη και το 60ο έτος για πλήρη. Οσες είχαν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους μέχρι τις 31/12/2010 και είχαν τις προϋποθέσεις για μειωμένη σύνταξη δηλαδή 4.500 ημέρες με 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την τελευταία 5ετία, κατοχύρωσαν ταυτόχρονα και δικαίωμα για πλήρη σύνταξη στα 60. Από το 2011 οι προϋποθέσεις για μειωμένη και για πλήρη σύνταξη δεν συνδέονται, και έτσι μια ασφαλισμένη που συμπληρώνει το 2012 το 55ο έτος της ηλικίας της μπορεί να βγεί μόνο με μειωμένη σύνταξη με όριο ηλικίας το 57ο έτος εφόσον στην ηλικία αυτή (57) έχει τις 4.500 ημέρες ασφάλισης και 100 ανά έτος την προηγούμενη πενταετία. Για πλήρη σύνταξη, οι ασφαλισμένες συνταξιοδοτούνται από το 2011 με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείνουν το 60ο έτος.Ετσι μια γυναίκα που έγινε 60 ετών το 2011 θα πάρει σύνταξη αφού κλείσει το 61ο έτος, ενώ μια άλλη που έκλεισε το 60ο έτος το 2012 θα συνταξιοδοτηθεί στα 62.
Αν όμως το 60ο έτος συμπληρωθεί το 2013, τότε η πλήρης σύνταξη δίνεται στα 67. Εναλλακτικά μπορούν να πάρουν μειωμένη αν έχουν όμως 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την τελευταία πενταετία πριν τη συνταξιοδότηση.
ΙΚΑ/μειωμένη σύνταξη γυναικών με 4.500 ημέρες και με κριτήριο το πότε κλείνουν τα 55 |
|
Ετος που συμπληρώνουν τα 55 |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
2010* |
55 |
2011 |
56 |
2012 |
57 |
2013-2014 |
62 |
- 2010: Οσες είχαν κλείσει το 55ο το 2010 και πληρούσαν τις προϋποθέσεις για μειωμένη (100/έτος την τελευταία 5ετία) βγαίνουν με πλήρη στα 60, εφόσον έχουν τουλάχιστον 4.500 ένσημα, ακόμη και αν συμπληρώνουν την ηλικία αυτή μετά το 2013 που το όριο για πλήρη σύνταξη είναι 67.
ΙΚΑ/πλήρης σύνταξη γυναικών με 4.500 ημέρες και με κριτήριο το πότε κλείνουν τα 60 |
|
Ετος που συμπληρώνουν τα 60 |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
2010 |
60 |
2011 |
61 |
2012 |
62 |
2013-2014 |
67 |
ΙΚΑ/Σύνταξη για γυναίκες με 10.000 ημέρες ασφάλισης.
Οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας δικαιούνται σύνταξη με τα όρια ηλικίας που ισχύουν όταν συμπληρώνουν τις 10.000 ημέρες ασφάλισης. Κατά τη συνταξιοδότηση θα πρέπει να έχουν επιπλέον από 400 έως και 2.000 ημέρες ασφάλισης. Για μειωμένη σύνταξη, απαιτείται η πραγματοποίηση τουλάχιστον 100 ημερών ασφάλισης, κάθε έτος, την αμέσως προηγούμενη πενταετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης για σύνταξη. Για παράδειγμα: Ασφαλισμένη που συμπλήρωσε τις 10.000 ημέρες ασφάλισης ως το 2010 μπορεί να συνταξιοδοτηθεί στα 55 (μειωμένη). Ασφαλισμένη που συμπληρώνει τις 10.000 ημέρες το 2012 μπορεί να συνταξιοδοτηθεί μόλις γίνει 56 ετών και 6 μηνών με μειωμένη σύνταξη και 58 και 6 μήνες με πλήρη. Θα πρέπει όμως να έχει συνολικά 10.800 ημέρες και για μειωμένη 100 ημέρες κάθε έτος για την τελευταία πενταετία πριν από το έτος συνταξιοδότησης.
ΙΚΑ/ συνταξη γυναικων με 10.000 ημερες ασφαλισης |
|||
Ετος που συμπληρώνουν 10.000 ημέρες ασφάλισης |
Συνολικός χρόνος ασφάλισης για σύνταξη |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
|
Πλήρης |
Μειωμένη |
||
μέχρι 2010 |
10.000 |
57 |
55 |
2011 |
10.400 |
58 |
56 |
2012 |
10.800 |
58,5 |
56,5 |
2013-2017 |
12.000 |
62 |
60-61,5 |
- Μειωμένη με 100 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία
Τα ευνοϊκά όρια ηλικίας σε ΔΕΚΟ-τράπεζες.
Οι ασφαλισμένες πριν το 1983 έχουν ειδικό καθεστώς συνταξιοδότησης, ανά ταμείο εφόσον συνταξιοδοτηθούν με διατάξεις μητέρων. Οσες ασφαλίστηκαν πριν το 1983 στα ταμεία της Εθνικής τράπεζας, την πρώην ΑΤΕ και του ΟΤΕ βγαίνουν με ανήλικο παιδί στα 50 και στα 52 ακόμη και μετά το 2013 που τα όρια ηλικίας είναι στα 67 για πλήρη σύνταξη. Τα έτη ασφάλισης από 22 ½ που ήταν ως το 2012, αυξάνονται σταδιακά στα 25 ως το 2017. Η διάταξη αυτή εξυπηρετεί όλες τις παλιές ασφαλισμένες που προέρχονται από τα εν λόγω ταμεία, καθώς όταν είχαν ανήλικο παιδί, είχαν συμπληρώσει και τον απαιτούμενο χρόνο και τώρα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν ανά πάσα στιγμή με απώτατο όριο εξόδου το …52ο έτος της ηλικίας τους.
Το ίδιο καθεστώς αλλά ακόμη και με 20 έτη ασφάλισης, ισχύει για όσες ασφαλίστηκαν στα ταμεία της Τράπεζας Ελλάδος, της ΔΕΗ, της πρώην Ιονικής τράπεζας, της πρώην Εργασίας, Πίστεως και ΕΤΒΑ.
Για τις ασφαλισμένες μεταξύ 1983-1992 απαιτούνται 25 έτη για σύνταξη με ανήλικο παιδί, σε ηλικίες από 50 (μειωμένη) ως 55 ετών (πλήρη) ανάλογα με το έτος (2010-2012) που συμπληρώνουν την 25ετία έχοντας και ανήλικο παιδί.
Αν δεν έχουν ανήλικο τότε συνταξιοδοτούνται με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν συμπληρώνουν το 55ο έτος της ηλικίας τους για μειωμένη και το 60ο για πλήρη. Ετσι, οι γυναίκες που είχαν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους ως το 2010 με 25ετία, συνταξιοδοτούνται στα 60 για πλήρη σύνταξη. Οσες έκλεισαν τα 55 το 2011 ή το 2012 συνταξιοδοτούνται μόνο με μειωμένη στα 56, ή στα 57, αντίστοιχα. Για πλήρη σύνταξη θα συνταξιοδοτηθούν στα 61 αν συμπλήρωσαν το 60ο έτος το 2011, και στα 62 αν συμπλήρωσαν το 60ο το 2012. Στα 67 αν συμπληρώνουν το 60ο έτος μετά το 2013.
Ετος |
ΔΕΚΟ-τράπεζες/σύνταξη μητέρων με ανήλικο (πρώτη ασφάλιση μεταξύ 1983-1992) |
||
Χρόνος ασφάλισης για σύνταξη |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
||
πλήρης |
Μειωμένη |
||
2010 |
25 |
50 |
- |
2011 |
52 |
50 |
|
2012 |
55 |
53 |
|
2013-2014 |
67 |
62 |
ΕΘΝΙΚΗ-ΑΤΕ-ΟΤΕ/σύνταξη γυναικών με ανήλικο παιδί (ασφάλιση σε οποιοδήποτε ταμείο, πριν το 1983) |
||
Ετος |
Χρόνος ασφάλισης |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Μέχρι 2012 |
22 ½ έτη |
50 |
2013-2017 |
23-25 |
52 |
ΤΡ. ΕΛΛΑΔΟΣ, ΔΕΗ,ΠΡΩΗΝ ΙΟΝΙΚΗ, ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΠΙΣΤΕΩΣ, ΠΡΩΗΝ ΕΤΒΑ,/σύνταξη γυναικών με ανήλικο παιδί (ασφάλιση σε οποιοδήποτε ταμείο, πριν το 1983) |
||
Ετος |
χρόνος ασφάλισης |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Έως 2002 |
20 έτη |
50 |
2003-2012 |
20 ½ - 25 |
|
2013 και μετά |
25 |
52 |
Πως και με ποιες προϋποθέσεις βγαίνουν στη σύνταξη οι γυναίκες δημόσιοι υπάλληλοι:
- Γυναίκες που διορίστηκαν μέχρι το 1982, αλλά συμπληρώνουν την 25ετία μετά το 2011:
Βγαίνουν στη σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας με 35 έτη συνολικής υπηρεσίας, αλλά μπορούν να αποχωρήσουν και στα 56-58 με μειωμένη σύνταξη, ή στα 61-63 με πλήρη.
- Γυναίκες που διορίστηκαν μεταξύ των ετών 1983-1992, και συμπληρώνουν 25ετία ως το 2010:
Βγαίνουν στη σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας με 37 έτη υπηρεσίας. Διαφορετικά η σύνταξη έρχεται με όριο ηλικίας το 58ο έτος και 35 έτη συνολικής υπηρεσίας. Για πλήρη σύνταξη μόνο με 25ετία ως το 2010, βγαίνουν στα 60 και για μειωμένη στα 55.
- Γυναίκες που διορίστηκαν μετά το 1983 αλλά συμπληρώνουν την 25ετία το 2011, και το 2012:
Βγαίνουν με όριο ηλικίας που είναι το 58ο έτος και το 59ο έτος αντίστοιχα εφόσον συμπληρώσουν 36 και 37 έτη συνολικής υπηρεσίας. Αν δεν έχουν 36 ή 37 έτη κατά τη συνταξιοδότηση, βγαίνουν με πλήρη σύνταξη στα 61 και 63, και με μειωμένη στα 56 και στα 58.
- ΜΗΤΕΡΕΣ με ανήλικο:
Οι γυναίκες που προσλήφθηκαν στο Δημόσιο από το 1983 μέχρι το 1992 μπορούν να αποχωρήσουν στα 50 εφόσον ως το 2010 συμπληρώνουν 25 έτη υπηρεσίας και έχουν ανήλικο παιδί. Αν η 25ετία συμπληρώνεται μέσα στο 2011, ή το 2012, με ανήλικο παιδί, το όριο ηλικίας για σύνταξη είναι 52 και 55 ετών αντίστοιχα, και ισχύει και για τους άνδρες.
- Γυναίκες εκπαιδευτικοί: Βγαίνουν στα 55 με 30 έτη υπηρεσίας και 25ετία ως το 2010, όσες διορίστηκαν ως το 1982, και στα 60 με 30 έτη υπηρεσίας (25ετία ως το 2010) αν διορίστηκαν στο διάστημα 1983-92, και δεν πληρούν άλλες πιο ευνοϊκές προϋποθέσεις (π.χ. ανήλικο για τις γυναίκες, 25ετία το 2010, κ.λπ)
Δημόσιο/σύνταξη γυναικών με 25ετία (πρόσληψη μεταξύ 1983-1992) |
||
Ετος που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα (25ετία) |
Σύνταξη με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης |
|
Ηλικία εξόδου για μειωμένη |
Ηλικία εξόδου για πλήρη |
|
2010 |
55 |
60 |
2011 |
56 |
61 |
2012 |
58 |
63 |
2013 και μετά |
62 |
67 |
Δημόσιο/σύνταξη γυναικών με 35ετία-37ετια (πρόσληψη μεταξύ 1983-1992) |
||
Ετος που συμπληρώνουν 25ετία |
Σύνταξη με 35 ή περισσότερα έτη ασφάλισης |
|
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Συνολικός χρόνος κατά τη συνταξιοδότηση |
|
2010 |
58 |
35 |
2011 |
58 |
36 |
2012 |
59 |
37 |
2013 και μετά |
62 |
42 |
Σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας: με 37 έτη εφόσον η 25ετία συμπληρώθηκε μέχρι το 2010. |
Δημόσιο/σύνταξη μητέρων με ανήλικο παιδί (πρόσληψη1983-1992) |
||
Ετος που συμπληρώνουν 25ετία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
|
2010 |
50 |
|
2011 |
52 |
|
2012 |
55 |
|
2013 και μετά |
62 |
|
*Συνυπολογίζεται και κάθε χρόνος ασφάλισης πριν το 1983
Από το ταμείο των επιστημόνων το ΕΤΑΑ (Γιατροί, μηχανικοί και δικηγόροι) ευνοϊκές προϋποθέσεις για σύνταξη από τα 50 μπορούν να κατοχυρώσουν μόνο οι γυναίκες ασφαλισμένες του Ταμείου Νομικών με ανήλικο παιδί.
Αναλυτικά οι προϋποθέσεις για σύνταξη από το ΕΤΑΑ είναι οι εξής.
Ασφαλισμένες μέχρι 31/12/1992
Α. Συνταξιοδότηση με 37ετία. Οσες συμπλήρωσαν μέχρι 31/12/2010 37 έτη πραγματικής ασφάλισης σε φορείς αυτοαπασχολούμενων, συνταξιοδοτούνται και μετά την 1/1/2013 χωρίς όριο ηλικίας.
Β. Συνταξιοδότηση με 35ετία. Οσες συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν με αναγνωρίσεις πλασματικών ετών 35 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2012, συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 36 ή 37 ετών ασφάλισης κατά περίπτωση, και με όριο ηλικίας το 58ο ή το 59ο έτος.
Κατοχύρωση σύνταξης με βάση το 60ο έτος.
- Οι ασφαλισμένες που συμπλήρωσαν 25 έτη ασφάλισης στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. ή τον Τομέα Ασφάλισης Νομικών, ή 21 ½ έτη ασφάλισης στο Τ.Σ.Α.Υ., μέχρι 31/12/2010, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας και μετά την 1/1/2013.
- Οι ασφαλισμένες που συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και τον Τομέα Ασφάλισης Νομικών (ή 22 έτη ασφάλισης στο Τ.Σ.Α.Υ.) από 1/1/2011 και εφεξής, και συγχρόνως συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν το 60ο έτος της ηλικίας μέχρι 31/12/2012, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση του 61ου ή του 62ου έτους της ηλικίας, και μετά την 1/1/2013.
- Οι ασφαλισμένες που συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και τον Τομέα Ασφάλισης Νομικών (ή 22 έτη ασφάλισης στο Τ.Σ.Α.Υ.) από 1/1/2011 και εφεξής, και συμπληρώνουν το 60ο έτος της ηλικίας από 1/1/2013 και μετά, συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας.
Συνταξιοδότηση μητέρων ανηλίκων τέκνων του Τομέα Ασφάλισης Νομικών
1. Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων του Τομέα Ασφάλισης Νομικών που μέχρι 31/12/2010 είχαν συμπληρώσει 21 ½ έτη ασφάλισης, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2013 με τη συμπλήρωση του 50ου έτους της ηλικίας, ανεξάρτητα εάν κατά την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συντρέχει η ανηλικότητα του τέκνου.
2. Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων που συμπλήρωσαν 22 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2011, ή 22 ½ έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2012, κατοχυρώνουν σύνταξη στα 55 ή στα 58 αντίστοιχα.
3. Οι μητέρες που συμπληρώνουν 23 έτη ασφάλισης από 1/1/2013 και μετά, συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας.
Τι ισχύει για τις όσες πρωτοασφαλίστηκαν μετά το 1993.
Οι γυναίκες όπως και οι άνδρες που πρωτοασφαλίστηκαν μετά το 1993 βγαίνουν στη σύνταξη με ενιαία όρια ηλικίας που ισχύουν σε όλα τα ταμεία:
- Για σύνταξη γήρατος από το ΙΚΑ απαιτούνται τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρωμένο το 67ο έτος για πλήρη σύνταξη ή το 62ο για μειωμένη. Στη μειωμένη θα πρέπει να υπάρχουν συνολικά 750 ημέρες ασφάλισης στην τελευταία 5ετία.
- Για πλήρη σύνταξη στα 62 απαιτούνται 12.000 ημέρες ασφάλισης.
- Για σύνταξη με βαρέα ένσημα το όριο ηλικίας είναι 62.
- Η συνταξιοδότηση μητέρων με ανήλικο παιδί ουσιαστικά έχει καταργηθεί για τις νέες από το 1993 και μετά ασφαλισμένες.
- Στο Δημόσιο η σύνταξη με 15 έτη ασφάλισης χορηγείται στα 67 (δεν έχει μειωμένη στα 62).
- Στα ταμεία των ελευθέρων επαγγελματικών (ΟΑΕΕ) και στο ΕΤΑΑ (γιατροί, μηχανικοί, δικηγόροι) ισχύει η μειωμένη σύνταξη στα 62 για όσες πρωτοασφαλίστηκαν από το 1993 και μετά.