Πλήθος είναι τα ερωτήματα που απασχολούν τους δανειολήπτες καθώς το νέο καθεστώς για τους πλειστηριασμούς ανοίγει πολλά καινούρια ζητήματα. Τι θα ισχύει για όσους έχουν πολλά δάνεια; Τι συμβαίνει σε όσους καθυστερούν τις πληρωμές; Υπολογίζονται οι καταθέσεις για το όριο της περιουσίας;

Προστασία από τους πλειστηριασμούς θα υπάρχει μόνο για νοικοκυριά με καθαρό εισόδημα (χωρίς ασφαλιστικές εισφορές, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης) κάτω από 35.000 ευρώ το χρόνο, αξία πρώτης κατοικίας μέχρι 200.000 ευρώ και σύνολο ακίνητης περιουσίας μέχρι 270.000 ευρώ προβλέπει το σχέδιο που καταθέτει η κυβέρνηση στη Βουλή.

Το καθεστώς αυτό θα ισχύσει για το 2014, ενώ από το 2015 θα απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί και μέχρι τότε θα έχει αναπτυχθεί ένα νέο σύστημα εξωδικαστικών συμβιβασμών μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών.

Με τη ρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση, οι δανειολήπτες θα πληρώνουν μηνιαία δόση ίση με το 10% του εισοδήματός του, εφόσον οι ετήσιες αμοιβές τους είναι μέχρι 15.000 ευρώ και 20% για μεγαλύτερα ετήσια εισοδήματα.

Για να προστατεύεται ο δανειολήπτης θα πρέπει να καλύπτει και τις τρεις προϋποθέσεις σωρευτικά και να πληρώνει σύμφωνα με τα όσα ορίζει η νέα ρύθμιση (δείτε πίνακα και διαβάστε περισσότερα κάνοντας κλικ εδώ).  Αν δεν «βγαίνει» οικονομικά, π.χ. έχει παιδί που σπουδάζει σε άλλη πόλη,  θα πρέπει να ζητήσει χαμηλότερη δόση από την τράπεζα δηλαδή επιμήκυνση της διάρκειας ή και μείωση επιτοκίου και να το αποδεχθεί η τράπεζα. Διαφορετικά ο μόνος ανοικτός δρόμος πλέον είναι η προσφυγή στο νόμο Κατσέλη για υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

 

 

Αίρεται η γενική προστασία

Το γεγονός ότι πρέπει να καλύπτονται σωρευτικά και οι τρεις προϋποθέσεις οδηγεί τις οργανώσεις των καταναλωτών (ΕΚΠΟΙΖΩ κ.λπ.) αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να ομιλούν για ουσιαστική απελευθέρωση των πλειστηριασμών. Το βασικό είναι ότι φεύγει από τη μέση ο νόμος Παπαθανασίου που προστάτευε το σύνολο της περιουσίας. Ένα ερώτημα που θέτουν οι οργανώσεις προστασίας καταναλωτή είναι γιατί έπρεπε να αρθεί η προστασία συνολικά για όλους και δεν γινόταν ένας νόμος που, αντιθέτως, θα προσδιόριζε τους "μπαταχτσήδες" δηλαδή εκείνους που έχουν τη δυνατότητα αλλά δεν πληρώνουν οι οποίοι σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν είναι μόνο το 105 των κακοπληρωτών.

Πλέον ασχέτως αν η οφειλή προέρχεται από στεγαστικό ή καταναλωτικό δάνειο, αν υπάρχει προσημείωση ή όχι ακινήτου, η τράπεζα μπορεί να βγάλει στο «σφυρί» οποιοδήποτε ακίνητο έχει στην κατοχή του ο δανειολήπτης. Θα εξαιρούνται μόνο όσοι πληρούν και τις τρεις προϋποθέσεις που ορίζει η νέα ρύθμιση.

Μοναδική πραγματική ομπρέλα προστασίας παραμένει ο νόμος Κατσέλη, που όμως υπάρχει φόβος να καταστεί «νεκρό γράμμα» λόγω της μεγάλης προσφυγής δανειοληπτών στα δικαστήρια, καθώς οι δικάσιμοι προσδιορίζονται πλέον για το 2022.

Οι ρυθμίσεις των τραπεζών

Από την πλευρά τους οι τραπεζίτες δηλώνουν πως θα συνεχίσουν να κάνουν ρυθμίσεις, ευνοϊκές για τους πελάτες τους, χωρίς να βάζουν εισοδηματικά κριτήρια. Και στην περίπτωση που ο δανειολήπτης ρυθμίζει καταναλωτικό δάνειο, και βάλει υποθήκη κάποιο ακίνητο μειώνεται σημαντικά, στα επίπεδα του 5% και η διάρκεια αποπληρωμής μπορεί να αυξηθεί και στα 30 χρόνια.

Ας δούμε μερικά ερωτήματα που χρήζουν απάντησης.

Αν έχω πολλά δάνεια

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πληρώ τα κριτήρια του νόμου, με εισόδημα 35.000 ευρώ, έχω όμως περισσότερες από μία οφειλές σε τράπεζες. Εκτός από στεγαστικό, ένα καταναλωτικό δάνειο ύψους 25.000 ευρώ και οφειλή από πιστωτική κάρτα ύψους 5.000 ευρώ. Με βάση όσα προβλέπονται στη ρύθμιση θα πρέπει να καταβάλω μηνιαία δόση 458 ευρώ. Η δόση αυτή περιλαμβάνει όλες τις οφειλές μου ή μόνο το στεγαστικό μου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στα 458 ευρώ περιλαμβάνονται οι δόσεις όλων των δανείων. Για παράδειγμα το 50% των 458 ευρώ, περίπου 230 ευρώ, θα καταβάλλεται για το στεγαστικό θα πηγαίνει για τη δόση του στεγαστικού δανείου. Από τα υπόλοιπα 229 ευρώ το 1/6, δηλαδή 38 ευρώ θα αφορά την αποπληρωμή της πιστωτικής κάρτας και τα 191 ευρώ την αποπληρωμή του καταναλωτικού δανείου. Αν το υπόλοιπο του καταναλωτικού δανείου ήταν 10.000 ευρώ και άλλες 10.000 ευρώ η οφειλή στην πιστωτική κάρτα, τότε τα 229 ευρώ θα μοιράζονταν κατά 50% (114,5 ευρώ) στην καταβολή μηνιαίας δόσης για το καταναλωτικό δάνειο και 50% για την κάρτα.

Καθυστερώ τις πληρωμές

ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχω εισόδημα 30.000 ευρώ, και το στεγαστικό μου δάνειο βρίσκεται σε καθυστέρηση, η τράπεζα θα κινήσει διαδικασίες πλειστηριασμού;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΟΧΙ, αν καταβάλλετε κάθε μήνα το ποσό που ορίζει η ρύθμιση και ανέρχεται στην περίπτωση αυτή στα 375 ευρώ. Αν δεν μπορείτε να καταβάλλετε το συγκεκριμένο ποσό, μπορείτε να προχωρήσετε σε άλλου είδους ρύθμιση με την τράπεζα (πχ επιμήκυνση διάρκειας) για να μειωθεί η μηνιαία δόση σας.

Ποιοι κινδυνεύουν

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δεν έχω πρώτη κατοικία και ούτε στεγαστικό δάνειο. Έχω όμως οφειλές από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, που βρίσκονται σε καθυστέρηση από 3-6 μήνες. Δεν έχω όμως προσημειώσει ακίνητο. Όμως η ακίνητη περιουσία μου είναι πάνω από 270.000 ευρώ, διότι έχω ένα οικόπεδο, και ένα σπίτι (από κληρονομιά) σε νησί, με μεγάλες αντικειμενικές αξίες. Το εισόδημα μου είναι 18.000 ευρώ. Μπορεί η τράπεζα να κινήσει διαδικασία πλειστηριασμού;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μπορούν να κινηθούν διαδικασίες πλειστηριασμού για οποιοδήποτε ακίνητο έχετε στην κατοχή σας, αφού δεν σας καλύπτουν και τα 3 κριτήρια που θέτει ο νόμος.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Το εισόδημα μου είναι 40.000 ευρώ, όμως έχει μειωθεί κατά 40% τα τελευταία 3 χρόνια. Εκτός από το στεγαστικό δάνειο, που βρίσκεται σε τρίμηνη καθυστέρηση -επειδή δεν μπορώ να καλύψω κάθε μήνα τις δόσεις του στο ακέραιο-, έχω δύο πιστωτικές κάρτες και ένα καταναλωτικό δάνειο σε οριστική καθυστέρηση. Κινδυνεύω να χάσω το σπίτι μου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Βρίσκεστε αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο πλειστηριασμού αν δεν προχωρήσετε σε κάποιου είδους ρύθμιση με την τράπεζα.

 

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δεν συγκεντρώνω και τις τρεις παραμέτρους που ορίζει η νέα ρύθμιση. Κινδυνεύω να χάσω το σπίτι μου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σύμφωνα με το νόμο ναι, υπάρχει κίνδυνος.

Μπορώ να κάνω ρύθμιση;

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορώ να κάνω ρύθμιση και τώρα που τα δάνεια μου βρίσκονται σε καθυστέρηση πάνω από 90 μέρες; Έχω ένα στεγαστικό για το οποίο καταβάλω ποσό χαμηλότερο από την κανονική του δόση και ένα καταναλωτικό, που έχω να το πληρώσω πάνω από 6 μήνες;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μπορείτε. Εξάλλου αυτός είναι ο στόχος των τραπεζών. Να ρυθμίσουν όλα τα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση, προκειμένου να περιορίσουν το ποσοστό των «κόκκινων» δανείων..

ΕΡΩΤΗΣΗ: Το εισόδημα μου είναι 35.000 ευρώ και δεν επαρκεί για να καλύψω τις δόσεις των δανείων μου και να ζήσω την οικογένεια μου, δεδομένου ότι έχω δύο παιδιά που σπουδάζουν. Τι κάνω σε αυτήν την περίπτωση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ρύθμιση. Σήμερα οι τράπεζες μέσα από προγράμματα ρυθμίσεων αυξάνουν τη μέγιστη διάρκεια των στεγαστικών δανείων στα 60 χρόνια, μειώνουν τα επιτόκια σε παλιά δάνεια αλλά και επιτρέπουν την αποπληρωμή μόνο τόκων για κάποιο διάστημα. Ακόμα «παγώνουν» το δάνειο για διάστημα από 6 μήνες μέχρι και 36 μήνες προκειμένου να διευκολύνουν τους δανειολήπτες, αλλά και για να «εξυγιάνουν» τα δικά τους χαρτοφυλάκια από τα «κόκκινα» δάνεια.

Πώς  υπολογίζεται η περιουσία;

ΕΡΩΤΗΣΗ: Όταν μιλάει για σύνολο κινητής και ακίνητης περιουσίας ύψους 270.000 ευρώ τι εννοεί;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ότι συνυπολογίζονται εκτός από τα ακίνητα, οι καταθέσεις, το ΙΧ, το σκάφος. Στο σύνολο δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 270.000 ευρώ.

Αν καλύπτω μόνο τα δύο κριτήρια;

ΕΡΩΤΗΣΗ: Με καλύπτει ο νόμος στα δύο πρώτα σκέλη (αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας και εισόδημα), όμως υπερβαίνω στο σύνολο της περιουσίας τις 270.000 ευρώ, διότι εκτός από την κύρια κατοικία, έχω ένα κτήμα, και δύο σπίτια από κληρονομιά. Επίσης έχω κατάθεση 40.000 ευρώ που τις «φυλάω» για τις σπουδές των παιδιών μου. Έχω οφειλή από καταναλωτικό δάνειο 50.000 ευρώ, που δεν μπορώ να το εξυπηρετήσω, επειδή η δόση του είναι 800 ευρώ το μήνα, θα χάσω το σπίτι μου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αν δεν προχωρήσετε σε κάποιου είδους ρύθμιση, μπορεί να βρεθείτε αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο πλειστηριασμού.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει ακόμα η προστασία του νόμου Κατσέλη. Ο δανειολήπτης μπορεί να προσφύγει στα Ειρηνοδικεία, ζητώντας ρύθμιση από το δικαστήριο για το σύνολο της οφειλής του. Ο Πλειστηριασμός στην περίπτωση αυτή αναστέλλεται μέχρι την οριστική εκδίκαση της υπόθεσης.