Τυπικοί στην εκπλήρωση των φορολογικών τους υποχρεώσεων πρέπει να είναι πλέον οι επιχειρηματίες και οι ελεύθεροι επαγγελματίες καθώς το νέο σύστημα χρηματικών ποινών που έθεσε σε εφαρμογή από την 1η-1-2014 το υπουργείο Οικονομικών δεν συγχωρεί ανθρώπινα λάθη και παραλείψεις και τιμωρεί αυστηρά οποιαδήποτε παρατυπία. Ο "χρυσός κανόνας" στο εξής είναι: δηλώστε ακόμα κι αν δεν έχετε να πληρώσετε.

Σε κάθε περίπτωση, η υποβολή οποιασδήποτε φορολογικής δήλωσης πρέπει πλέον να γίνεται εμπρόθεσμα, διότι στην αντίθετη περίπτωση θα επιβάλλονται υπέρογκα πρόστιμα. Το νέο καθεστώς μπορεί να είναι αυστηρότερο αλλά διευκολύνει την εμπρόθεσμη υποβολή δηλώσεων, καθώς την επιτρέπει ακόμη κι όταν οι υπόχρεοι δεν έχουν καθόλου χρήματα για να εξοφλήσουν τους φόρους που προκύπτουν.

Όλοι οι φορολογούμενοι θα πρέπει κατ' αρχήν να γνωρίζουν ότι από την αρχή του έτους και για φορολογικές υποχρεώσεις που δημιουργούνται από την 1η-1-2014 και μετά

άλλαξαν επί το αυστηρότερο οι διατάξεις για τα πρόστιμα που επιβάλλονται σε περιπτώσεις υποβολής εκπρόθεσμων δηλώσεων, υποβολής ανακριβών δηλώσεων ή μη επιβολής δηλώσεων, καθώς και σε περιπτώσεις μη εμπρόθεσμης καταβολής φόρων.

Πρόστιμα ακόμα και για μηδενικές δηλώσεις

Στο εξής η καθυστέρηση υποβολής μιας δήλωσης έστω και για μια ημέρα συνεπάγεται την επιβολή προστίμου 100 ευρώ εάν από τη δήλωση δεν προκύπτει φόρος ή 1.000-2.500 ευρώ εάν από τη δήλωση προκύπτει έστω και 1 ευρώ φόρος. Επίσης η καθυστέρησης πληρωμής οποιουδήποτε φόρου επισύρει την ταυτόχρονη επιβολή τόκων, οι οποίοι υπολογίζονται με ετήσιο επιτόκιο 8,79% ή 0,73% το μήνα, και προστίμων, τα οποία ενεργοποιούνται μόλις περάσουν 2 μήνες από την τελευταία ημερομηνία εμπρόθεσμης καταβολής (από την κανονικά προθεσμία).

Ειδικότερα, με τις ρυθμίσεις του νέου Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών που τέθηκαν σε ισχύ από την 1η-1-2014 και αφορούν φορολογικές υποχρεώσεις του 2014 και των επομένων ετών

προβλέπονται τα εξής:

Πρόστιμο στο πρόστιμο και τόκοι!

1) Εάν μια επιχείρηση δεν υποβάλει εμπρόθεσμα (καθυστερήσει έστω και για μια μέρα) οποιαδήποτε φορολογική δήλωση (π.χ. δήλωση φορολογίας εισοδήματος, περιοδική δήλωση ΦΠΑ, προσωρινή δήλωση απόδοσης παρακρατούμενου φόρου εισοδήματος ή οποιαδήποτε άλλη δήλωση απόδοσης κάποιου φόρου) θα κληθεί να πληρώσει:

α) αυτοτελές πρόστιμο 1.000 ευρώ αν τηρεί απλογραφικά βιβλία (εσόδων-εξόδων ή πρώην β' κατηγορίας) ή 2.500 ευρώ αν τηρεί διπλογραφικά βιβλία (πρώην γ' κατηγορίας)

β) πρόστιμο 10% επί του φόρου που δεν καταβλήθηκε, σε περίπτωση που η εξόφλησή του καθυστερήσει για χρονικό διάστημα 2 μηνών από την ημερομηνία που θα έπρεπε κανονικά να είχε πληρωθεί ή 20% εάν η καθυστέρηση πληρωμής φθάσει τους 12 μήνες ή 30% εάν η καθυστέρηση φθάσει τα 2 έτη!

γ) τόκους υπολογιζόμενους τόσο επί του οφειλόμενου φόρου όσο και επί των προστίμων, με ετήσιο επιτόκιο 8,79%, δηλαδή με 0,73% για κάθε μήνα εκπρόθεσμης καταβολής!

2) Εάν μια επιχείρηση δεν υποβάλει οποιαδήποτε δήλωση για την πληρωμή φόρου θα υποχρεωθεί να καταβάλει:

α) αυτοτελές πρόστιμο 1.000 ευρώ αν τηρεί απλογραφικά βιβλία (εσόδων-εξόδων ή πρώην β' κατηγορίας) ή 2.500 ευρώ αν τηρεί διπλογραφικά βιβλία (πρώην γ' κατηγορίας)

β) πρόστιμο ίσο με το 100% του φόρου που απέφυγε να πληρώσει με τη μη υποβολή της δήλωσης

γ) πρόστιμο 10% επί του φόρου που δεν καταβλήθηκε, σε περίπτωση που η εξόφλησή του καθυστερήσει για χρονικό διάστημα 2 μηνών από την ημερομηνία που θα έπρεπε κανονικά να είχε πληρωθεί ή 20% εάν η καθυστέρηση πληρωμής φθάσει τους 12 μήνες ή 30% εάν η καθυστέρηση φθάσει τα 2 έτη!

δ) τόκους υπολογιζόμενους τόσο επί του οφειλόμενου φόρου όσο και επί των προστίμων, με ετήσιο επιτόκιο 8,79%, δηλαδή με 0,73% για κάθε μήνα εκπρόθεσμης καταβολής.

Διπλή ταρίφα στην επανάληψη

3) Εάν η οποιαδήποτε παράβαση (μη έκδοση αποδείξεων, εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης ή μη υποβολή δήλωσης) επαναληφθεί άλλη μία φορά εντός 5 ετών, δηλαδή σε περίπτωση πρώτης υποτροπής, τα αυτοτελή πρόστιμα των παραπάνω περιπτώσεων (1.000 ευρώ, 2.500 ευρώ) θα διπλασιάζονται. Σε κάθε επόμενη υποτροπή εντός 5 ετών, τα αυτοτελή πρόστιμα των παραπάνω περιπτώσεων θα τετραπλασιάζονται!

Ταυτόχρονα όμως με την επιβολή των παραπάνω νέων επαχθών χρηματικών ποινών επήλθε και μια πολύ σημαντική αλλαγή στις διαδικασίες υποβολής δηλώσεων και πληρωμής φόρων, η οποία μπορεί να βοηθήσει τους φορολογούμενους να γλιτώσουν από την επιβολή ορισμένων προστίμων. Η αλλαγή αυτή προβλέπει ότι η υποβολή μιας δήλωσης είναι πλέον ανεξάρτητη από την καταβολή του φόρου που προκύπτει. Δηλαδή μπορεί κάποιος φορολογούμενος να υποβάλει μια δήλωση χωρίς να έχει να πληρώσει τον φόρο που προκύπτει από τη δήλωση και έτσι να γλιτώσει τουλάχιστον το βαρύτατο πρόστιμο της εκπρόθεσμης υποβολής (το 1000άρικο ή το 2,5άρι).

Η σημαντική αυτή μεταβολή θα γίνει πλέον αισθητή σε όλους τους επιχειρηματίες και τους ελεύθερους επαγγελματίες από τους επόμενους μήνες με τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ, οι οποίες θα μπορούν να υποβάλλονται πλέον χωρίς να είναι υποχρεωτική η ταυτόχρονη πληρωμή ενός μέρους του οφειλόμενου φόρου, ούτε καν 10 ευρώ.

Δηλώσεις Φ.Π.Α.

Συγκεκριμένα, κάθε επιχειρηματίας και κάθε ελεύθερος επαγγελματίας θα μπορεί να υποβάλλει την περιοδική δήλωση ΦΠΑ χωρίς να είναι υποχρεωμένος να πληρώσει ταυτόχρονα κάποιο ποσό «έναντι» του οφειλόμενου φόρου. Η υποβολή της περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ θα θεωρείται εμπρόθεσμη μέχρι την 20η ή την 26η μέρα του μήνα που έπεται της φορολογικής περιόδου (ακόμη δεν έχει αποφασιστεί η ακριβής προθεσμία), όμως η εξόφληση του φόρου θα μπορεί να ξεκινήσει λίγες μέρες αργότερα, καθώς θα εξακολουθεί να παρέχεται η δυνατότητα εξόφλησης σε δύο ίσες δόσεις, η πρώτη εκ των οποίων μέχρι το τέλος του μήνα που έπεται της φορολογικής περιόδου, δηλαδή 4 ή 10 μέρες μετά την υποβολή της δήλωσης, και η δεύτερη μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα με προσαύξηση 2%.

Άλλο η δήλωση, άλλο η πληρωμή

Συνεπώς, με το νέο καθεστώς υποβολής δηλώσεων και πληρωμής φόρων, ένας επιχειρηματίας που πρέπει να αποδώσει ΦΠΑ π.χ. 10.000 ευρώ μπορεί να υποβάλει εμπρόθεσμα την περιοδική δήλωση χωρίς να χρειαστεί να πληρώσει ούτε 1 ευρώ. Έτσι, θα γλιτώσει το βαρύτατο πρόστιμο των 1.000 ευρώ ή των 2.500 ευρώ που προβλέπει η νέα νομοθεσία για την περίπτωση της εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης.

Από κει και πέρα εάν δεν έχει χρήματα για να εξοφλήσει τον ΦΠΑ που προκύπτει από την περιοδική δήλωση, θα μπορεί να προχωρήσει σε ρύθμιση τμηματικής εξόφλησης έως και σε 12 μηνιαίες δόσεις, στο πλαίσιο της οποίας θα επιβαρύνεται μόνο με τόκους που θα «τρέχουν» με 0,73% το μήνα καθώς και με πρόστιμο +10% για το μέρος της οφειλής για το οποίο η καθυστέρηση πληρωμής θα υπερβεί τους 2 μήνες.

Φόρος Μισθωτών  Υπηρεσιών

Επίσης, ένας επιχειρηματίας που οφείλει να αποδώσει Φόρο Μισθωτών Υπηρεσιών 50.000 ευρώ αλλά δεν έχει τη ρευστότητα για να καταβάλει το ποσό αυτό μπορεί τουλάχιστον να υποβάλει εμπρόθεσμα τη δήλωση και έτσι να γλιτώσει:

α) από το πρόστιμο των 1.000 ή των 2.500 ευρώ για τη μη εμπρόθεσμη υποβολή δήλωσης

β) από τον διπλασιασμό του οφειλόμενου φόρου, λόγω της επιβολής προστίμου ίσου με το 100% του φόρου, που προβλέπεται σε περίπτωση αποφυγής υποβολής δήλωσης

Το μόνο πρόβλημα που θα έχει να αντιμετωπίσει ο επιχειρηματίας θα είναι η μη εμπρόθεσμη καταβολή του φόρου των 50.000 ευρώ. Κι αυτό το πρόβλημα όμως μπορεί να το διαχειριστεί προχωρώντας κι αυτός σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής της οφειλής του.

Συμπερασματικά, η «χρυσή» συνταγή για την αποφυγή των νέων επαχθών προστίμων για τις περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής δηλώσεων είναι μία: «δηλώστε εμπρόθεσμα έστω κι αν δεν έχετε να πληρώσετε»!