Μέχρι το τέλος του 2015 οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ καλύπτονται από την κρατική εγγύηση. Στη συνέχεια, εφόσον ολοκληρωθεί το σχέδιο για την τραπεζική ένωση της ευρωζώνης, η εγγύηση θα παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Ο ελληνικός νόμος (νόμος 3746/2009) προβλέπει ότι η εγγύηση των "ασφαλισμένων" (έως 100.000 ευρώ) καταθέσεων παρέχεται από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων μέχρι το τέλος του 2015.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΙ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΟΧΙ Η ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ

Το όριο αυτό είναι κοινό σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, με βάση κοινοτική οδηγία, αλλά κάθε χώρα είναι υπεύθυνη για την αποζημίωση των πολιτών της.

Τραπεζική ένωση και εγγύηση από την ΕΚΤ

Στη συνέχεια, με βάση τον πολιτικό σχεδιασμό της Ευρωζώνης προβλέπεται ότι μετά το 2015 η εγγύηση των καταθέσεων θα παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στο πλαίσιο της τραπεζικής ένωσης η οποία πρόκειται να δημιουργηθεί.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ θα αναλάβει και την εποπτεία του τραπεζικού συστήματος σε όλες τις χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ.

Τα ρίσκα "ατυχήματος" 

Ουδείς, βέβαια, μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα τα πράγματα να εξελιχθούν διαφορετικά, εάν υπάρξουν απρόβλεπτες εξελίξεις και δεν τηρηθεί ο σχεδιασμός που έχει ανακοινωθεί. Εάν π.χ. διαλυθεί το ευρω όπως φοβούνται ορισμένοι αναλυτές ή εάν τα πράγματα εξελιχθούν σε άλλη κατεύθυνση.

Από τη στιγμή, πάντως, που θα ισχύσει η τραπεζική ένωση, η εγγύηση των ασφαλισμένων καταθέσεων θα παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Μέχρι το τέλος του 2015, όμως, οι εγγυήσεις είναι εθνικές, παρέχονται από κάθε Κράτος και όπως είναι λογικό εξαρτώνται από τη χρηματοδοτική δυνατότητα κάθε Κράτους.

Άλλωστε, το όριο των 100.000 ευρώ είναι μια πολιτική απόφαση, όπως φάνηκε και στην περίπτωση της Κύπρου, όπου αρχικά είχε αποφασισθεί να "κουρευτούν" και οι καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ.

Θεωρητικά, δεν αποκλείεται εάν σε κάποια χώρα το τραπεζικό σύστημα ή κάποια τράπεζα χρειαστεί κεφάλαια και για κάποιο λόγο δεν επαρκούν οι καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ ή το Κράτος δεν μπορεί να τις καλύψει, να αναθεωρηθεί και το όριο. Όμως κάτι τέτοιο θα είναι αρκετά ακραίο, δεδομένου ότι μετά το "λάθος" της Κύπρου συνολικά η Ευρωζώνη έσπευσε να επιβεβαιώσει την εγγύηση των 100.000 ευρώ φοβούμενη τις κολοσσιαίες συνέπειες που θα είχε το αντίθετο.

Το μεγάλο ξεκαθάρισμα

Στο πλαίσιο αυτό, και έως ότου ολοκληρωθεί η τραπεζική ένωση, θα γίνει το "μεγάλο ξεκαθάρισμα" στις ευρωπαϊκές τράπεζες δηλαδή η κάλυψη των ανοιγμάτων που έχουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες.

Οι τελευταίες θα πρέπει να καλύψουν τα όποια "ανοίγματα" έχουν απομείνει από τη μεγάλη πιστωτική φούσκα της προηγούμενης δεκαετίας.

Και για να καλύψουν τα ανοίγματα αυτά, θα χρησιμοποιήσουν τα χρήματα, κατά σειρά, των μετόχων, των ομολογιούχων και των καταθέσεων που ξεπερνούν τις 100.000 ευρώ.

Αυτό έγινε σαφές τις τελευταίες ημέρες με τις δηλώσεις των αξιωματούχων και το "παράδειγμα" της Κύπρου.

Ετσι, ουδείς μπορεί να αποκλείσει ότι εάν σε μια χώρα μέλος το τραπεζικό σύστημα χρειαστεί χρήματα για να καλύψει "ανοίγματα" και "τρύπες" μπορεί να "μπει χέρι στις καταθέσεις.

Στην πραγματικότητα, στην Κύπρο τηρήθηκε η δέσμευση για την κάλυψη των 100.000 ευρώ, χωρίς να ενεργοποιηθεί η κρατική εγγύηση. Απλώς οι καταθέσεις μέχρι τις 100.000 ευρώ μεταφέρθηκαν στην "καλή" τράπεζα, ενώ οι υπόλοιπες στην "κακή" όπου και θα χρησιμοποιηθούν κατά το μεγαλύτερο μέρος  για να καλυφθούν τα ανοίγματα.

Τι γινόταν πριν το 2008

Αξίζει να σημειωθεί ότι το όριο εγγύηση των καταθέσεων ήταν χαμηλότερο στο παρελθόν. Στην Ελλάδα μέχρι το 2008 ήταν 20.000 ευρώ ανά κατάθεση και ανά λογαριασμό.

Το 2008, όμως, όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση, το όριο ανέβηκε στις 100.000 ευρώ, στην Ελλάδα, όπως και σε όλες τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, έτσι ώστε οι καταθέτες να αισθάνονται ασφαλείς και να μην αποσύρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες.

Και τούτο γιατί εάν οι καταθέτες αποσύρουν τα χρήματά τους, προκαλούν μόνοι τους την καταστροφή της τράπεζας και, τελικά, των ίδιων τους των χρημάτων.

Οι καταθέσεις ανήκουν στα κεφάλαια που χρησιμοποιεί η τράπεζα.

Επομένως, όταν μειώνονται οι καταθέσεις κάτω από ένα όριο, η τράπεζα χρειάζεται νέα κεφάλαια.