«Ο,τι και να κάνουμε με τα προγράμματα και τις δεξιότητες είναι σαν να χάνονται σε μια “μαύρη τρύπα” η οποία ρουφά όλη την ενέργεια. Μια “τρύπα” που δεν είναι άλλη από το υφιστάμενο αντιπαραγωγικό υπόδειγμα, αν μπορεί να μιλήσει κανείς για υπόδειγμα».

Με αυτά τα λόγια συνόψισε το βασικό συμπέρασμα μιας εξαιρετικά ενδιαφέρουσας μελέτης του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ ο επιστημονικός σύμβουλος του Κέντρου, Νίκος Παΐζης, παρουσιάζοντας τα στοιχεία της πολυσέλιδης ετήσιας έκθεσης για την εκπαίδευση με θέμα «Εκπαίδευση και απασχόληση: Μεγέθη, τάσεις και εξελίξεις» που διοργανώθηκε στο Αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης. Μελέτη που αναδεικνύει τις ανακολουθίες της παραγωγής με την εκπαίδευση και την κατάρτιση, αλλά και την καταστροφική διάλυση της τεχνικής εκπαίδευσης καταλήγοντας στις εξής διαπιστώσεις, όπως τις συμπυκνώνει στην ανακοίνωσή της η ΟΙΕΛΕ:

• α. Ο πρωτογενής τομέας παραγωγής και ειδικότερα ο κλάδος της γεωργίας καταρρέει, γεγονός που εντείνει τον φόβο πως η Ελλάδα είναι ανοχύρωτη σε μια ενδεχόμενη επισιτιστική κρίση. Η χώρα βρίσκεται στην 26η θέση στην Ε.Ε.-28 σε απόδοση παραγωγής, γεγονός που συνδέεται άμεσα με το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης-κατάρτισης των απασχολούμενων στον κλάδο αυτό (στην πλειονότητά τους διαθέτουν μόνο πρακτική γεωργική εμπειρία).
• β. Στους 15 πιο δυναμικούς κλάδους οικονομικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε ένας της κατηγορίας Ερευνα και Ανάπτυξη (Research and Development). Επίσης, η πλειονότητα των επιχειρήσεων είναι χαμηλής ψηφιακής έντασης, με τη χώρα να κατατάσσεται στις χαμηλότερες θέσεις στην Ε.Ε.-28 στον σχετικό δείκτη (δείκτης ψηφιακής έντασης – DII) τόσο ως προς το σύνολο των επιχειρήσεων (27η θέση) όσο και ως προς τη διαβάθμισή τους σε μικρές (28η θέση), μεσαίες (21η θέση) ή μεγάλες (26η θέση).
• γ. Η Ελλάδα βρίσκεται στην αρνητική 2η θέση στην Ε.Ε.-28 σε ό,τι αφορά τον «δείκτη επιχειρήσεων χωρίς στρατηγικό σχέδιο και δραστηριότητες συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης (CVT)», γεγονός που είναι ενδεικτικό της διαχρονικής έλλειψης κουλτούρας των επιχειρήσεων στην Ελλάδα στο να επενδύουν στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους μέσω της αναβάθμισης δεξιοτήτων.
• δ. Η χώρα βρίσκεται στην 3η υψηλότερη θέση στην Ε.Ε.-28 στην κάθετη αναντιστοιχία δεξιοτήτων, με ένα 32,3% ατόμων ηλικίας 15-34 ετών και με μορφωτικό επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να απασχολούνται σε επαγγέλματα που απαιτούν χαμηλότερο επίπεδο γνώσεων-δεξιοτήτων (brain waste). Αυτή είναι και η κύρια αιτία για τη διαφυγή του πιο δραστήριου και ποιοτικού ανθρώπινου δυναμικού μας στο εξωτερικό (brain drain).
• ε. Τα 2/3 των επιχειρήσεων στην Ελλάδα (περίπου 67%) είναι έντασης εργασίας, χαμηλών αμοιβών (φτηνή εργασία) και υψηλών ρίσκων (στον πρωτογενή κυρίως τομέα) και μόνο το 1/3 είναι έντασης γνώσης. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται και στη χαμηλή προστιθέμενη αξία που παρουσιάζει η πλειονότητα της επιχειρηματικότητας στη χώρα.

Αισθητή η απουσία του Μιχάλη Κουρουτού, του ανθρώπου που, όπως επισήμανε ο διευθύνων σύμβουλος του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ και πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ, Γιώργος Χριστόπουλος, «θεμελίωσε το ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ μαζί με μια ομάδα οραματιστών συνδικαλιστών και εμπειρογνωμόνων το 2004».

Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γ. Παναγόπουλος, σημείωσε ότι το εκπαιδευτικό σύστημα παράγει ποιοτικό προσωπικό που όμως οι εργοδότες δεν μπορούν να απορροφήσουν, λόγω του αναχρονιστικού χαρακτήρα που έχει η ελληνική επιχειρηματικότητα. Ο γ.γ. Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Διά Βίου Μάθησης και Νεολαίας του ΥΠΑΙΘ, Γ. Βούτσινος, παραδέχθηκε ότι υπάρχουν σοβαρές παθογένειες τόσο στο εκπαιδευτικό σύστημα όσο και στην αγορά εργασίας, υπογράμμισε ωστόσο ότι υπάρχει κοινωνική ευθύνη στο γεγονός ότι οι νέοι δεν επιλέγουν την τεχνική εκπαίδευση, λόγω «της εμμονής για την ανώτατη εκπαίδευση».

Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και πρ. υφυπουργός Εργασίας, Ν. Ηλιόπουλος, υποστήριξε ότι η κυβέρνηση έχει επιβάλει το «βαλκανικό μοντέλο παραγωγής», ένα μοντέλο που παράγει χαμηλής ποιότητας προϊόντα, με τις επιχειρήσεις να εκμεταλλεύονται άγρια τους εργαζόμενους, ενώ με την κατάργηση χιλιάδων θέσεων από τα Πανεπιστήμια δεν ενισχύει την τεχνική εκπαίδευση, αλλά δημιουργεί πελατεία για επιχειρηματίες της εκπαίδευσης. Ο επικεφαλής της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., Μ. Κατρίνης, παρουσίασε την εφιαλτική κατάσταση στον πρωτογενή τομέα, λέγοντας ότι εισάγουμε πλέον τα πάντα, από σπόρους έως φυτοφάρμακα και ζωοτροφές, έχοντας απολέσει τον χαρακτήρα της χώρας που πρώτευε στη γεωργία και στην κτηνοτροφία.

■ Η ετήσια έκθεση 2019-2020 (Μέρος Β’) για την εκπαίδευση είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ: www.kanep-gsee.gr