Πιο κοντά στη συμφωνία φαίνεται ότι έχει έρθει η κυπριακή και η ελληνική πλευρά για το έργο του μεγάλου καλωδίου των 2 δισ. ευρώ που θα συνδέει ηλεκτρικά τις δύο χώρες, χωρίς ωστόσο να έχουν ξεκαθαρίσει όλα τα ανοιχτά ζητήματα.

Συγκεκριμένα την Τρίτη το υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου άναψε το πράσινο φως ως προς την ανάκτηση από τον ΑΔΜΗΕ συνολικού ποσού 125 εκατ. ευρώ (25 εκατ ευρώ) για τα 5 έτη της κατασκευής, από την 1/1/2025 ως τις 31/12/2029.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» το υπουργικό αποφάσισε ότι η ανάκτηση μέρους των δαπανών του φορέα υλοποίησης θα αρχίσει εντός του 2025 και θα συνεχιστεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2029. Το ποσό ανάκτησης καθορίστηκε στα 25 εκατ. τον χρόνο και θα προέρχονται από κρατικά κονδύλια και συγκεκριμένα από το σύστημα δημοπράτησης δικαιωμάτων ρύπων. Για την πρώτη δόση θα κατατεθεί στην κυπριακή Βουλή συμπληρωματικός προϋπολογισμός. Δεν θα επιβαρυνθούν άμεσα, κατά την 5ετία των κατασκευαστικών έργων, οι καταναλωτές.

Αν η ολοκλήρωση της διασύνδεσης δεν γίνει μέσα στο 2029, η χρηματοδότηση του GSI θα διακοπεί και θα επαναρχίσει –με χρέωση των καταναλωτών- μετά τη λειτουργία του έργου. Αν οι δαπάνες του ΑΔΜΗΕ κατά την πενταετία 2025-29 είναι μεγαλύτερες των 125 εκατ. ευρώ (κάτι μάλλον βέβαιο) το υπόλοιπο θα καταβληθεί από τους καταναλωτές στη διάρκεια της λειτουργίας του καλωδίου.

Την ίδια στιγμή, χωρίς επίσημη απάντηση παραμένουν τρία άκρως σημαντικά θέματα που αφορούν:

Πρώτον, τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector με 100 εκ. ευρώ, απόφαση που η Αθήνα είχε ζητήσει να επισπευστεί. Τελικά η σχετική απόφαση παραπέμπεται για τον ερχόμενο Νοέμβριο όταν τα τεχνικο-οικονομικά δεδομένα της μελέτης κόστους – οφέλους του ΑΔΜΗΕ (project promoter του έργου) αναμένεται ότι θα έχουν εξεταστεί από ανεξάρτητο εκτιμητή.

Δεύτερον, το WACC δηλαδή την επιβάρυνση των λογαριασμών για τη χρηματοδότηση του έργου. Σύμφωνα με πληροφορίες που διαρρέονται σε ΜΜΕ, το premium WACC, που είχε αποφασιστεί από τη ΡΑΕΚ να καθοριστεί συνολικά (μαζί με το σύνηθες WACC που αναγνωρίζεται στην ΑΗΚ -4.6%) στο 8.3% και να ισχύσει για 12 χρόνια, θα ισχύσει για 17 χρόνια, ώστε να καλύψει και την 5ετή περίοδο της κατασκευής της διασύνδεσης.

Τρίτον, τον διαμοιρασμό του κόστους 50-50 μεταξύ καταναλωτών σε Κύπρο και Ελλάδα, σε περίπτωση απρόοπτου γεγονότος που δυνατό να παρεμποδίσει την ολοκλήρωση ή λειτουργία του έργου, χωρίς ευθύνη του φορέα υλοποίησης. Ο διαμοιρασμός γεωπολιτικού ρίσκου, όπως χαρακτηρίζεται έχει ως σημείο αναφοράς μελλοντική παρέμβασης της Τουρκίας για να σταματήσει-μπλοκάρει το έργο.

Οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν ότι το πλαίσιο συμφωνίας που εγκρίθηκε από τις κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδας για την ηλεκτρική διασύνδεση περιλαμβάνει και πρόνοια (που θα ενσωματωθεί στο CBCA των δύο ρυθμιστικών αρχών) με την οποία μειώνεται το ποσοστό επιμερισμού του κόστους για τους καταναλωτές στην Κύπρο, σε περίπτωση που οι τελικές δαπάνες του έργου θα ξεπεράσουν το προβλεπόμενο σήμερα 1.94 δισ. Συγκεκριμένα, το πλαίσιο συμφωνίας (ένα μέρος του ενσωματώθηκε στην απόφαση του Υπουργικού και ένα άλλο όχι, καθώς θα πρέπει να υιοθετηθεί από τη ΡΑΕΚ) αναφέρει πως αν το κόστος ξεπεράσει το 1.94 δισ., οι καταναλωτές στις δύο χώρες θα επιμεριστούν κατά 50% το πρόσθετο ποσό. Με το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο, ο επιμερισμός του κόστους θα ήταν 63% (Κύπρος) – 37% (Ελλάδα), ανεξαρτήτως του τελικού κόστους για τη διασύνδεση. Το κόστος μέχρι το 1.94 δισ. θα επιμεριστεί με τη φόρμουλα 63-37.

Όπως αναφέρει το ίδιο μέσο,  για να ξεμπλοκάρουν και νομοτυπικά «όλα», θα πρέπει η ανώτερη Διοίκηση της ΡΑΕΚ να συνέλθει για να εγκρίνει την ενσωμάτωση των αλλαγών που συμφώνησαν οι κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδας στις ισχύουσες ρυθμιστικές αποφάσεις. Κάτι που θεωρείται τυπική διαδικασία, καθώς η ΡΑΕΚ συμμετείχε στις πλείστες διαβουλεύσεις και έχει ήδη αποδεχθεί την τροποποίηση της επίμαχης απόφασης της 2ας Ιουλίου. Σήμερα η ΡΑΕΚ θα ενημερωθεί επίσημα για τις αποφάσεις από τον υπουργό Γιώργο Παπαναστασίου και θα δρομολογήσει τις αποφάσεις της. Ανάλογες αποφάσεις θα πρέπει να λάβει εντός του ίδιου χρονοδιαγράμματος και η ρυθμιστική αρχή στην Ελλάδα.

Θα ακολουθήσει αύριο Πέμπτη η συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, κατά την οποία θα συζητηθούν κάποιες άλλες παράμετροι που θα πρέπει να τύχουν διαχείρισης και μετά την οποία θα γίνουν πολύ πιθανό επίσημες ανακοινώσεις.

Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα το πιο σημαντικό που πρέπει να γίνει όμως, είναι η παραχώρηση του Full Notice To Proceed, από τον ΑΔΜΗΕ στην κατασκευάστρια εταιρεία του καλωδίου, τη Nexans. Η τελική εντολή για το συμβόλαιο του 1.4 δισ. θα έπρεπε να δοθεί τέλος Αυγούστου, παραχωρήθηκε παράταση και πλέον δεν φαίνεται να υπάρχει άλλο εμπόδιο για να κλειδώσει η παραγγελία και να προχωρήσει η Nexans, με την ελπίδα ότι μέχρι τον Δεκέμβριο του 2029 θα είναι σε θέση να παραδώσει το έργο. 

Το ηλεκτρικό καλώδιο, όταν ολοκληρωθεί το έργο, θα είναι το μεγαλύτερο και το βαθύτερο στο είδος του σε όλο τον κόσμο. Θα έχει μήκος 1.240 χιλιόμετρα και θα ποντιστεί σε βάθος 3.000 μέτρων. Η χρηματοδότηση του έργου από την ΕΕ θα ανέλθει στα 657 εκατ. ευρώ, ενώ το ποσό ανάκτησης καθορίστηκε στα 25 εκατ. τον χρόνο.