Μια απλή διαπίστωση κρύβεται πίσω από ένα εντυπωσιακό ενεργειακό εγχείρημα που μπορεί να μειώσει από 70% ως 100% τα ενεργειακά έξοδα ενός κτιρίου και να πείσει ακόμη και τους πιο δύσπιστους για την αποτελεσματικότητά του. Πρόκειται για την αρχή της γεωθερμίας, σύμφωνα με την οποία η θερμοκρασία της γης κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι υψηλότερη σε σχέση με την εξωτερική θερμοκρασία. Αντίστοιχα η θερμοκρασία της γης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είναι χαμηλότερη από την εξωτερική θερμοκρασία.

Συνεπώς, για να εκμεταλλευτεί κανείς αυτή τη διαφορά θερμοκρασίας, το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι, τον χειμώνα να μεταφέρει τη ζέστη από το υπέδαφος στο εσωτερικό του κτιρίου ώστε να θερμανθεί και το καλοκαίρι να μεταφέρει τη δροσιά από το υπέδαφος στο εσωτερικό του κτιρίου ώστε να δροσιστεί. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω ενός συστήματος που ανεβάζει το νερό (μέσα στο οποίο υπάρχει ένα ειδικό υγρό), από το εσωτερικό της γης στο κτίριο.

 

Είναι τελικά μεγάλο το κόστος;

Μπορεί το κόστος μιας τέτοιας εγκατάστασης να φαίνεται σε ορισμένους υψηλό, ωστόσο τα νούμερα μιλούν από μόνα τους και επιβεβαιώνουν τη δυνατότητα απόσβεσης του κόστους μέσα σε λίγα χρόνια. Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Κιλκίς Ανδρέα Βεργίδη, πριν από την εγκατάσταση του συστήματος γεωθερμίας στο κτίριο της Περιφερειακής Ενότητας, τα ετήσια έξοδα σε καύσιμα ξεπερνούσαν τις 30.000 ευρώ ενώ τώρα δεν φτάνουν καν τις 5.000. Με αυτά τα δεδομένα ο κ. Βεργίδης αναμένει την απόσβεση σε μια τετραετία και δηλώνει ένθερμος υποστηρικτής της εγκατάστασης, παρά την αρχική του επιφύλαξη.

Από την πλευρά του, ο επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), Νικόλαος Μαργαρίτης εκτιμά ότι μια οικιακή εγκατάσταση θα μπορούσε να έχει κόστος 20.000 με 30.000 ευρώ και η απόσβεση θα μπορούσε να γίνει σε χρονικό διάστημα μικρότερο των δέκα χρόνων. Βασικές προϋποθέσεις για ένα τέτοιο έργο είναι η ύπαρξη αύλειου χώρου στον οποίο θα εγκατασταθούν υπογείως τα απαιτούμενα συστήματα. Διπλασιάστηκε η ζήτηση για τέτοια έργα την τελευταία τετραετία

Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων του ΕΚΕΤΑ, οι εγκαταστάσεις γεωθερμίας σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια στην Ελλάδα κερδίζουν διαρκώς έδαφος. Εκτιμάται ότι την τελευταία τετραετία έχει διπλασιαστεί η ζήτηση για τέτοιου είδους έργα.

Στις χαρακτηριστικές περιπτώσεις γεωθερμικών έργων περιλαμβάνεται και το νέο κτίριο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που διαθέτει γεωθερμικό σύστημα, με σωληνώσεις συνολικού μήκους 42 χιλιομέτρων, κάτω από τη θεμελίωση του κτιρίου. Στα Γρεβενά, σύστημα γεωθερμίας εγκαταστάθηκε στο Επαγγελματικό Λύκειο της πόλης, ενώ με τη γεωθερμική αντλία συνδέθηκαν 21 γεωτρήσεις, βάθους εκατό μέτρων η κάθε μία. Στο κτίριο της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς έγιναν τριάντα κατακόρυφες γεωτρήσεις βάθους 100 μέτρων στον αύλειο χώρο του διοικητηρίου ενώ εγκαταστάθηκε και μια αντλία θερμότητας. Αντίστοιχη εγκατάσταση απέκτησε το κολυμβητήριο της Αλεξανδρούπολης με στόχο να καλύψει το 100% των ενεργειακών του αναγκών.

Στο μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκεται έργο εγκατάστασης συστήματος γεωθερμίας στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου της Γουμένισσας Κιλκίς και στο ιστορικό διδακτήριο «Θάνου Ζελέγκου 1872-1894» που βρίσκεται στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο και αποτέλεσαν την καρδιά του ελληνισμού της Γουμένισσας. Το έργο έχει εγκριθεί και έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ.

 

Ανεξάντλητη, φυσικά καθαρή και ήπια ενέργεια

Σήμερα η γεωθερμία είναι πια γνωστή και εδραιωμένη πρακτική ως μια ανεξάντλητη, φυσικά καθαρή, ήπια και ανανεώσιμη ενεργειακή πηγή. Εκτός όμως από την υψηλή ενεργειακή απόδοση, το χαμηλό λειτουργικό κόστος που αφορά τη λειτουργία της γεωθερμικής αντλίας με ηλεκτρικό ρεύμα και την απουσία καύσης και εξόδων συντήρησης, το μεγαλύτερο όφελός της θεωρείται το περιβαλλοντικό. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι μια εγκατάσταση που καλύπτει τις θερμικές και ψυκτικές ανάγκες του κτιρίου από τη γεωθερμία έχει μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι το 25% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα προέρχεται από κατοικίες και άλλα κτίρια όπως σχολεία, υποδομές αθλητισμού κλπ. λόγω της λειτουργίας των καλοριφέρ και του air condition.