Τεκμήρια και αυξημένη προκαταβολή φόρου εισοδήματος αναμένεται να εκτινάξουν στα ύψη τη φορολογική επιβάρυνση για τους περισσότερους γεωργούς, κτηνοτρόφους, ψαράδες, εμπόρους, βιοτέχνες, επιτηδευματίες, ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων.

Όπως προκύπτει, ειδικότερα, από την ισχύουσα νομοθεσία και από αναλυτικές εγκυκλίους που εξέδωσε ήδη από πέρυσι η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων:

Έχετε μπλοκάκι; Δείτε πώς θα γλιτώσετε φόρο

Έμποροι, ελεύθεροι επαγγελματίες

1) Οι φορολογούμενοι με εισοδήματα προερχόμενα αποκλειστικά από την ατομική άσκηση δραστηριοτήτων παραγωγής, εμπορίας αγαθών, παροχής υπηρεσιών ή ελευθέρων επαγγελμάτων, αν κατά τη χρήση του 2015 είχαν ζημιές αντί για κέρδη θα φορολογηθούν και φέτος - με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων - για εξωπραγματικά (τεκμαρτά) εισοδήματα επί των οποίων θα κληθούν να καταβάλουν φόρο υπολογισμένο με 26% από το πρώτο ευρώ. Επιπλέον, θα επιβαρυνθούν με προκαταβολή φόρου έναντι του επόμενου έτους, η οποία θα υπολογιστεί με συντελεστή αυξημένο από το 55% στο 75% επί του κύριου φόρου εισοδήματος. Από το ποσό της φετινής αυξημένης προκαταβολής θα αφαιρεθεί το ποσό της περυσινής προκαταβολής, το οποίο υπολογίστηκε με συντελεστή 55% επί του περυσινού κύριου φόρου εισοδήματος.

Υπολογίστε εδώ ακριβώς πόσο φόρο θα πληρώσετε ανάλογα με έσοδα και τους εργοδότες-πελάτες σας

Για παράδειγμα, άγαμος φορολογούμενος με ατομική εμπορική επιχείρηση που είχε ζημιά 5.000 ευρώ το 2015 λόγω οικονομικής κρίσης, εφόσον κατοικεί σε ιδιόκτητο, ενοικιαζόμενο ή δωρεάν παραχωρούμενο διαμέρισμα 70 τ.μ. και κατέχει Ι.Χ. αυτοκίνητο 1.500 κ.εκ, παλαιότητας 4 ετών θα φορολογηθεί, βάσει τεκμηρίων διαβίωσης, για εισόδημα 12.200 ευρώ (3.000 ευρώ ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης + 2.800 ευρώ τεκμήριο διαμερίσματος + 6.400 ευρώ τεκμήριο αυτοκινήτου = 12.200 ευρώ) με συντελεστή φόρου 26%, δηλαδή θα κληθεί να πληρώσει φόρο 3.172 ευρώ! Επί του ποσού αυτού θα επιβληθεί προκαταβολή φόρου έναντι του επόμενου έτους, η οποία θα υπολογιστεί με συντελεστή αυξημένο από το 55% στο 75%. Το ποσό της προκαταβολής θα ανέλθει σε 2.379 ευρώ , αλλά από το ποσό αυτό θα εκπέσει η περυσινή προκαταβολή, η οποία υπολογίστηκε με 55% επί του περυσινού κύριου φόρου εισοδήματος.

Επίσης, αν οι φορολογούμενοι που κατά τη διάρκεια του 2015 άσκησαν ατομικά επιχειρηματικές δραστηριότητες δηλώσουν πραγματικό εισόδημα (καθαρό κέρδος) χαμηλότερο από αυτό που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια θα φορολογηθούν επί του τεκμαρτού - κι όχι επί του πραγματικού - εισοδήματος με 26% από το πρώτο ευρώ. Για παράδειγμα, ένα φυσικό πρόσωπο που απέκτησε το 2015 εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα 7.000 ευρώ, εφόσον τα τεκμήρια του προσδιορίσουν εισόδημα 11.000 ευρώ θα πληρώσει φόρο 26% επί του ποσού των 11.000 ευρώ, δηλαδή θα κληθεί να καταβάλει «χαράτσι» 2.860 ευρώ. Επί του ποσού αυτού θα υπολογιστεί, στη συνέχεια, και η προκαταβολή φόρου εισοδήματος έναντι του επόμενου έτους, με συντελεστή αυξημένο από το 55% στο 75%. Η προκαταβολή θα ανέλθει στο ποσό των 2.145 ευρώ (2.860 Χ 75% = 2.145 ευρώ). Από την προκαταβολή αυτή θα αφαιρεθεί το ποσό προκαταβολής που βεβαιώθηκε πέρυσι κατόπιν εφαρμογής συντελεστή 55% επί του περυσινού κύριου φόρου εισοδήματος.

Εισοδήματα από ακίνητα

2) Οι φορολογούμενοι με εισοδήματα προερχόμενα κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 50% από επιχειρηματική δραστηριότητα ή ακίνητα, εφόσον πιαστούν στην «απόχη» των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (εφόσον δηλώσουν πραγματικά εισοδήματα χαμηλότερα αυτών που προκύπτουν με βάση τα τεκμήρια) θα κληθούν να πληρώσουν, επί της πρόσθετης διαφοράς εισοδήματος που θα προκύψει λόγω των τεκμηρίων, φόρο 26%, ο οποίος θα προσαυξηθεί περαιτέρω κατά 75% λόγω της επιβολής προκαταβολής φόρου.

Για παράδειγμα, φυσικό πρόσωπο το οποίο απέκτησε το 2015 πραγματικό εισόδημα 14.000 ευρώ, εκ των οποίων τα 6.000 ευρώ από μισθωτή εργασία και τα 8.000 ευρώ από ενοίκια, αλλά τελικώς θα φορολογηθεί βάσει τεκμηρίων, για (τεκμαρτό) εισόδημα 19.000 ευρώ (διαφορά μεταξύ πραγματικού και τεκμαρτού εισοδήματος 5.000 ευρώ) θα φορολογηθεί ως εξής:

- το εισόδημα των 6.000 ευρώ από μισθωτή εργασία θα φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών που προβλέπει αφορολόγητο όριο 9.550 ευρώ, οπότε ο φόρος στο τμήμα αυτό του εισοδήματος θα είναι μηδενικός

- το εισόδημα των 8.000 ευρώ από τα ενοίκια θα φορολογηθεί ξεχωριστά με συντελεστή 11% από το πρώτο ευρώ, οπότε ο φόρος που θα προκύψει για το ποσό αυτό θα είναι 880 ευρώ

- η πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος λόγω τεκμηρίων ( η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων) των 5.000 ευρώ θα φορολογηθεί ξεχωριστά με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ, επειδή το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων δεν προκύπτει από μισθωτή εργασία. Ο φόρος εισοδήματος που θα προκύψει θα είναι 1.300 ευρώ (5.000 Χ 26% = 1.300 ευρώ). Επιπλέον, στην περίπτωση αυτή θα επιβληθεί και προκαταβολή φόρου 75%, επί του κύριου φόρου εισοδήματος που αναλογεί στο ποσό των 5.000 ευρώ. Δηλαδή, επί του ποσού των 1.300 ευρώ θα επιβληθεί επιπλέον «χαράτσι» 75%, το οποίο θα ανέλθει σε 975 ευρώ.

Η συνολική επιβάρυνση του φορολογούμενου θα φθάσει τα 3.155 ευρώ (880 ευρώ + 1.300 ευρώ + 975 ευρώ) αν πέρυσι δεν χρεώθηκε καθόλου με προκαταβολή, αλλιώς θα είναι χαμηλότερη καθώς από το ποσό των 3.155 ευρώ θα εκπέσει το ποσό της προκαταβολής που τυχόν βεβαιώθηκε πέρυσι με συντελεστή 55%.

Αγρότες, κτηνοτρόφοι, αλιείς

3) Οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, κτηνοτρόφοι και αλιείς, οι οποίοι το 2015 δεν απέκτησαν εισοδήματα από άλλες πηγές παρά μόνο από γεωργικές εκμεταλλεύσεις, εφόσον πιαστούν φέτος στα «δίχτυα» των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (εφόσον δηλώσουν πραγματικά εισοδήματα χαμηλότερα αυτών που προκύπτουν με βάση τα τεκμήρια) θα κληθούν να καταβάλουν επί του συνολικού τεκμαρτού εισοδήματος φόρο 13% από το πρώτο ευρώ. Επί του φόρου αυτού θα υπολογιστεί προκαταβολή φόρου εισοδήματος έναντι του επόμενου έτους με συντελεστή αυξημένο από το 55% στο 75%! Αυτό θα συμβεί ακόμη κι αν οι φορολογούμενοι αυτοί, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους δεν είχαν πραγματικά εισοδήματα αλλά ζημιές!

Για παράδειγμα, άγαμος αγρότης με ζημιά 3.000 ευρώ από την άσκηση της παραγωγικής του δραστηριότητας, εφόσον κατοικεί σε ιδιόκτητη, εκμισθούμενη ή δωρεάν παραχωρούμενη μονοκατοικία 80 τ.μ. και κατέχει κι ένα ΙΧ αυτοκίνητο 1.400 κ.εκ. παλαιότητας 10 ετών, θα φορολογηθεί, βάσει τεκμηρίων διαβίωσης, για εξωπραγματικό (τεκμαρτό) εισόδημα ύψους 10.480 ευρώ (3.000 ευρώ ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης + 3.840 ευρώ τεκμήριο κατοικίας + 3.640 ευρώ τεκμήριο αυτοκινήτου = 10.480 ευρώ) με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ, δηλαδή θα κληθεί να πληρώσει φόρο εισοδήματος 1.362,40 ευρώ. Επιπλέον, θα επιβαρυνθεί με προκαταβολή φόρου έναντι του επόμενου έτους, η οποία θα υπολογιστεί με συντελεστή αυξημένο από το 55% στο 75% επί του κύριου φόρου των 1.362,40 ευρώ, δηλαδή θα χρεωθεί με άλλα 1.021,80 ευρώ! Από το ποσό της φετινής αυξημένης προκαταβολής θα αφαιρεθεί το ποσό της περυσινής προκαταβολής, το οποίο υπολογίστηκε με συντελεστή 55% επί του περυσινού κύριου φόρου εισοδήματος.