Εν αναμονή της έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκεται η παράταση του μέτρου της διακοψιμότητας για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις και το λεγόμενο Green Pool, δηλαδή το προτεινόμενο σχήμα στήριξης των μακροπρόθεσμων συμβολαίων αγοράς «πράσινης ενέργειας» από τη βιομηχανία, δύο νέα «εργαλεία» που -σε συνδυασμό με τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί ήδη- θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στη μείωση του ενεργειακού κόστους του κλάδου. Αυτό το μήνυμα έστειλε χθες η γενική γραμματέας Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, στο πλαίσιο διαδικτυακής εκδήλωσης που διοργανώθηκε από τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Στερεάς Ελλάδας (ΣΒΣΕ), με τους εκπροσώπους της ενεργοβόρου βιομηχανίας (ΕΒΙΚΕΝ) να ζητούν διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά ενέργειας και ανώτερο στέλεχος του ομίλου Mytilineos να προειδοποιεί για κίνδυνο αποβιομηχάνισης της Ε.Ε. λόγω του οδικού χάρτη των Βρυξελλών για την ενεργειακή μετάβαση. 

Η συζήτηση για το θέμα του κόστους της ενέργειας έγινε με «φόντο» την περαιτέρω αύξηση της μέσης χονδρεμπορικής τιμής ηλεκτρικού ρεύματος στα 228,87 ευρώ/ MWh για τον Νοέμβριο (έναντι 198,34 ευρώ που ήταν τον Οκτώβριο), που συνιστά πανευρωπαϊκό ρεκόρ, καθώς οι τιμές τόσο του φυσικού αερίου (95 ευρώ/MWh χθες στο διεθνές hub TTF της Ολλανδίας) όσο και των ρύπων (75 ευρώ/τόνος στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων) παραμένουν στο... ύψος τους, χωρίς να δείχνουν διαθέσεις αποκλιμάκωσης.

«Εργαλεία» βιομηχανίας

Η κ. Σδούκου περιέγραψε την «εργαλειοθήκη» των μέτρων άμεσης δράσης που έχουν αναληφθεί για τη στήριξη της βιομηχανίας, όπως είναι η αναστολή της καταβολής των χρεώσεων ΥΚΩ για την περίοδο Νοεμβρίου-Μαρτίου (που αντιστοιχεί σε ταμειακή διευκόλυνση ύψους 63 εκατ. ευρώ), η αίτηση για παράταση του μέτρου της διακοψιμότητας έως τον Ιούλιο, που -εάν πάρει το πράσινο φως της Κομισιόν, το οποίο δεν είναι δεδομένο- «μεταφράζεται» σε ενίσχυση 33 εκατ. ευρώ, η αύξηση του ποσού που καταλήγει στις επιλέξιμες βιομηχανίες για την αντιστάθμιση του κινδύνου διαρροής άνθρακα στα 110 εκατ. ευρώ φέτος (από 83 εκατ. ευρώ το 2020), ο εξορθολογισμός του ΕΦΚ για καταναλωτές υψηλής και μέσης τάσης από τις αρχές του έτους και η αύξηση των ορίων ισχύος του net metering.  

Σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα, τον διπλό στόχο της διασφάλισης ανταγωνιστικού ενεργειακού κόστους για τη βιομηχανία με παράλληλη αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ εξυπηρετεί το Green Pool, μηχανισμός που στοχεύει στην εξομάλυνση του πρόσθετου κόστους που προκύπτει για την ενεργοβόρο βιομηχανία από τη μετάβαση προς τις ΑΠΕ, λόγω της μεταβλητότητας της ανανεώσιμης ενέργειας. 

Όπως εξήγησε η κ. Σδούκου, θα δημιουργηθεί ένας φορέας σωρευτικής εκπροσώπησης των μονάδων ΑΠΕ που θα μπουν στο Green Pool, ο οποίος θα αναλαμβάνει τις ευθύνες και τα κόστη διαμόρφωσης της ενέργειας σε φορτίο βάσης προκειμένου να καλύπτει τις ανάγκες των βιομηχανιών και θα αποζημιώνεται μέσω κρατικής χρηματοδότησης, που αποτελεί αντικείμενο έρευνας από την Κομισιόν για το εάν συνάδει με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων. 

Η ίδια τόνισε ότι οι μονάδες ΑΠΕ που θα αποζημιώνονται στο πλαίσιο του Green Pool δεν θα λαμβάνουν αποζημιώσεις μέσω άλλου σχήματος, ενώ η είσοδός τους στην αγορά θα γίνεται κατά τρόπο που θα ελαχιστοποιεί το συνολικό κόστος και θα συμβάλει στην απανθρακοποίηση της βιομηχανίας.  

SOS για αποβιομηχάνιση

Η συζήτηση για τους κλιματικούς στόχους στις Βρυξέλλες πολλές φορές επισκιάζει θέματα όπως η επάρκεια τροφοδοσίας και η ανταγωνιστικότητα των τιμών ενέργειας υπογράμμισε ο διευθυντής Ευρωπαϊκών και Ρυθμιστικών Θεμάτων του ομίλου Mytilineos Νίκος Κεραμίδας. Όπως είπε, στη μελέτη της Ε.Ε. για την επίτευξη των στόχων του «Fit for 55» προβλέπεται ετήσια αύξηση 19% του ενεργειακού κόστους έως το 2030, ενώ το μέλλον της βιομηχανίας εξαρτάται από την πρόσβαση σε απαραίτητες ποσότητες πράσινης ενέργειας, σε διεθνώς ανταγωνιστικές τιμές. Ο ίδιος μίλησε για κίνδυνο αποβιομηχάνισης της Ευρώπης και πρότεινε -μεταξύ άλλων- ως μέτρα στήριξης της βιομηχανίας την τροποποίηση των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις ώστε να γίνουν πιο ευέλικτες, την ελαχιστοποίηση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων και φόρων, την αποζημίωση της απόκρισης της ζήτησης, καθώς και τη συγκράτηση των τιμών των δικαιωμάτων ρύπων.  

Διαρθρωτικά μέτρα που να ενισχύουν τον ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού και να προσφέρουν «εργαλεία» αντιστάθμισης του κινδύνου από τις ακραίες διακυμάνσεις των χονδρεμπορικών τιμών ζήτησε ο επικεφαλής της ΕΒΙΚΕΝ Αντώνης Κοντολέων, τονίζοντας ότι το ράλι των τιμών ενέργειας «μεταφράζεται» σε επιβάρυνση 150 εκατ. ευρώ τον μήνα για τις επιχειρήσεις μέσης τάσης και έχει οδηγήσει σε αύξηση του κόστους παραγωγής κατά 20%-40% που δεν μπορεί ούτε να απορροφηθεί από τις βιομηχανίες, ούτε να περάσει στο τελικό κόστος χωρίς απώλειες μεριδίων αγοράς, ιδίως για τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό. Ο ίδιος υποστήριξε ότι οι βιομηχανίες στην Ελλάδα επιβαρύνονται περισσότερο από τις ανταγωνίστριές τους στην Ευρώπη από το υψηλό ενεργειακό κόστος, καθώς δεν έχουν τη δυνατότητα να προμηθευτούν ηλεκτρική ενέργεια μέσω μακροχρόνιων συμβολαίων και είναι πιο εκτεθειμένες στις διακυμάνσεις των χονδρεμπορικών τιμών, ιδίως οι επιχειρήσεις της μέσης τάσης.