Ένα θέμα θα κυριαρχήσει στις συζητήσεις των υπουργών Οικονομικών των χωρών της ευρωζώνης που θα συναντηθούν σήμερα, Δευτέρα, στις Βρυξέλλες. Και αυτό δεν είναι άλλο από τον πληθωρισμό.

Οι τιμές του κόστους ζωής αυξάνονται σε όλη την Ευρώπη τους τελευταίους μήνες, με τον πληθωρισμό να φτάνει το 4,1% τον Οκτώβριο. Τα ανησυχητικά αυτά στοιχεία προκαλούν όλο και μεγαλύτερη ανησυχία στις εθνικές πρωτεύουσες, παρά την ισχυρή οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία, με το πραγματικό ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 2,2% το τρίτο τρίμηνο.

Οι καταναλωτές αισθάνονται το βάρος της αύξησης των τιμών των καταναλωτικών αγαθών. Η Ikea, για παράδειγμα, έγινε η τελευταία εταιρεία που ανακοίνωσε αυξήσεις τιμών την περασμένη εβδομάδα ως απάντηση σε προβλήματα της αλυσίδας εφοδιασμού. Οι Ευρωπαίοι, ιδίως οι νεότερες γενιές, αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά το κόστος ζωής, συμπεριλαμβανομένης της εκτίναξης των τιμών των ακινήτων. «Όπως γνωρίζει κάθε πολιτικός, τα ζητήματα που αφορούν το ψωμί και το βούτυρο έχουν πολιτικές συνέπειες και μπορούν πολύ γρήγορα να μετατραπούν σε οργή προς το κυβερνών κόμμα», αναφέρει χαρακτηριστικά το POLITICO.

Το ζήτημα της αύξησης των τιμών ανέβηκε γρήγορα στη σκάλα των προτεραιοτήτων στη Γαλλία και φαίνεται ότι θα γίνει ένα από τα κυρίαρχα θέματα στις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους. Μια δημοσκόπηση τον περασμένο μήνα έδειξε ότι το 90% των Γάλλων ανησυχούν για την άνοδο των τιμών και το 75% δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι η αγοραστική τους δύναμη έχει συρρικνωθεί - παρά τις επίσημες στατιστικές που δείχνουν ότι η τελευταία έχει σταθεροποιηθεί με μια μικρή αύξηση 0,6% το δεύτερο τρίμηνο.

Υποψήφιοι της αντιπολίτευσης, όπως ο Μισέλ Μπαρνιέ της κεντροδεξιάς και η Μαρίν Λεπέν της ακροδεξιάς, έχουν υποσχεθεί να μειώσουν τους φόρους στη βενζίνη για να αντιμετωπίσουν την αύξηση του ενεργειακού κόστους. Σε ένδειξη του πόσο πιεστικό έχει γίνει το θέμα για την κυβέρνηση, ο υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λε Μαίρ παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα στο υπουργικό συμβούλιο μια πληρωμή «αντιστάθμισης του πληθωρισμού» ύψους 100 ευρώ για τους πολίτες που κερδίζουν λιγότερα από 2.000 ευρώ μηνιαίως μετά από φόρους, η οποία θα ψηφιστεί τώρα στο κοινοβούλιο.

Ενώ η επωδός από τη Φρανκφούρτη και τις Βρυξέλλες ήταν ότι οι τρέχουσες αυξήσεις των τιμών είναι προσωρινές και οφείλονται σε ζητήματα προσφοράς και ζήτησης που σχετίζονται με την πανδημία, υπήρξε μια αλλαγή στον τόνο τις τελευταίες εβδομάδες. Μιλώντας πριν από το σημερινό Eurogroup, ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ παραδέχθηκε ότι οι προοπτικές του πληθωρισμού θα μπορούσαν να είναι πιο μακροπρόθεσμες από ό,τι αναμενόταν. «Πάντα περιμέναμε ότι οι αριθμοί του πληθωρισμού θα ανέβαιναν φέτος, αλλά η ανάκαμψη είναι ταχύτερη από ό,τι αναμενόταν. Βλέπουμε επίπεδα που δεν έχουμε δει εδώ και πολύ καιρό», δήλωσε.

Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η ΕΚΤ είναι «πολύ απίθανο» να αυξήσει τα επιτόκια το επόμενο έτος, απομακρύνοντας τις προσδοκίες της αγοράς ότι η αύξηση θα μπορούσε να έρθει τον Οκτώβριο.

Αλλά όπως ανέφερε το Bloomberg το Σαββατοκύριακο, ανοίγει ένα ρήγμα στο εσωτερικό της ΕΚΤ σχετικά με το πόσο γρήγορα θα πρέπει να αντιδράσει η νομισματική πολιτική στον επίμονα υψηλό πληθωρισμό. Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος δήλωσε ότι, ενώ ο πληθωρισμός το επόμενο έτος θα επιβραδυνθεί, «η ένταση και η ταχύτητα της μείωσης μπορεί να μην είναι αυτή που περιμέναμε πριν από μερικούς μήνες». Παρομοίως, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ιρλανδίας Gabriel Makhlouf δήλωσε ότι θα προτιμούσε να δράσει νωρίτερα παρά αργότερα, αν χρειαστεί.

Η κριτική για τη χαλαρή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ γίνεται και πάλι πιο έντονη στη Γερμανία, μια χώρα που ως γνωστόν ανησυχεί για τον πληθωρισμό. Ο Christian Lindner, υποψήφιος για τη θέση του υπουργού Οικονομικών στην επόμενη κυβέρνηση, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι ανησυχεί για την αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ. «Το γεγονός ότι η ΕΚΤ φαίνεται να ενεργεί διαφορετικά από ό,τι η [Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ] αυτή τη στιγμή μπορεί δυστυχώς να ενισχύσει τον φόβο μου».

Η συνεχιζόμενη άνοδος των τιμών της ενέργειας, που αποτελεί βασικό παράγοντα του πληθωρισμού, θα αποτελέσει επίσης μέρος της σημερινής συζήτησης στις Βρυξέλλες. Και πάλι, υπάρχουν σημάδια αλλαγής προοπτικής μεταξύ εκείνων που υποστήριξαν ότι η τρέχουσα τάση είναι μια προσωρινή παρέκκλιση.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε τους συναδέλφους του ηγέτες στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής του περασμένου μήνα ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι τιμές της ενέργειας θα αρχίσουν να μειώνονται σύντομα. «Αντιθέτως, θα συνεχίσουν να αυξάνονται», δήλωσε. Η άποψη αυτή αρχίζει να κερδίζει έδαφος. Μιλώντας πριν από το σημερινό Eurogroup, ένας αξιωματούχος της ΕΕ για τα οικονομικά δήλωσε ότι, ενώ οι αυξήσεις των τιμών της ενέργειας θα εξασθενήσουν, αλλά «πιθανότατα θα σταθεροποιηθούν σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι έχουμε δει πρόσφατα».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επικαιροποιήσει τις οικονομικές της προβλέψεις την Πέμπτη.