Δύο έρευνες (ΙΕΛΚΑ και Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου Καταναλωτή) επαναφέρουν με δραματικό τρόπο την κατάσταση που βιώνει η πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών τόσο με την ακρίβεια όσο και με την εκτίναξη των τιμών στο ρεύμα, δείχνοντας ως υπεύθυνους τους προμηθευτές και τον τρόπο που λειτουργεί η αγορά.

Ειδικότερα η ετήσια έκθεση του Συνηγόρου του Καταναλωτή στη συνοπτική της παρουσίαση υπογραμμίζει την αύξηση (κατά 77%) των αναφορών για τους παρόχους ενέργειας για το 2021, σημειώνοντας ότι το πρόβλημα διογκώθηκε τόσο από την μεγάλη αύξηση των χρεώσεων όσο και από την στρέβλωση του ανταγωνισμού.

Η κυβέρνηση πάντως και ο πρωθυπουργός επιμένουν να αναφέρονται σε παγκόσμια/ευρωπαϊκή κρίση που έρχεται εξαιτίας του πολέμου, ενώ επιμένει να καλύπτει τους παρόχους και να επιδοτεί την κερδοσκοπία.

Ανάμεσα σε άλλα, ο «Συνήγορος του Καταναλωτή» υπογραμμίζει σοβαρότατα ζητήματα που αφορούν σε θέματα πλημμελούς προσυμβατικής ενημέρωσης και αδιαφάνειας χρεώσεων, εξαιτίας, όπως ανέφερε ο κ. Ζαγορίτης, του ανεξέλεγκτου και αυθαίρετου τρόπου ενεργοποίησης της λεγόμενης ρήτρας αναπροσαρμογής από αρκετούς προμηθευτές ενέργειας στις συνδέσεις κυμαινόμενου τιμολογίου.

• «Το πρόβλημα διογκώθηκε όχι μόνο επειδή εκτοξεύτηκαν οι χρεώσεις κατανάλωσης προς τα πάνω, προκαλώντας ιδιαίτερες δυσκολίες στα νοικοκυριά για την εξόφληση υπέρογκων λογαριασμών, αλλά και διότι επήλθε σοβαρή στρέβλωση του ανταγωνισμού» υπογράμμισε ο κ. Ζαγορίτης.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2022, αφού οι αναφορές για τον κλάδο της ενέργειας αυξάνονται σχεδόν κατά 300% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όπως είπε ο Πρόεδρος του Συνηγόρου του Καταναλωτή. Πολλές οι καταγγελίες που έφτασαν στην Αρχή και για τον τραπεζικό τομέα, όπου εμφανίζεται, σύμφωνα με τον κ. Ζαγορίτη, μια ανησυχητική αύξηση μη εγκεκριμένων – παράνομων ηλεκτρονικών τραπεζικών συναλλαγών, μέσω phishing.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

“Παράδοση στον Πρόεδρο της Βουλής της ετήσιας έκθεσης της Ανεξάρτητης Αρχής “Συνήγορος του Καταναλωτή” για τα πεπραγμένα του 2021.

Ο Συνήγορος του Καταναλωτή, κ. Λευτέρης Ζαγορίτης, συνοδευόμενος από την Aναπληρώτρια Συνήγορο του Καταναλωτή κ. Βασιλική Μπώλου και τον Βοηθό Συνήγορο του Καταναλωτή κ. Ευθύμιο Τσίγκα, παρέδωσε σήμερα στον Πρόεδρο της Βουλής, κ. Κωνσταντίνο Τασούλα, την ετήσια έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής “Συνήγορος του Καταναλωτή” για τα πεπραγμένα του 2021.

Κατά την παράδοση, ο κ. Ζαγορίτης προέβη στην ακόλουθη δήλωση:

“Η περυσινή χρονιά χαρακτηρίστηκε από την πολύ μεγάλη, κατά 77%, αύξηση των υποθέσεων του κλάδου της ενέργειας. Υποβλήθηκαν αναφορές καταναλωτών όχι μόνο για κατεξοχήν οικονομικής φύσεως διαφορές, αλλά κυρίως για θέματα πλημμελούς προσυμβατικής ενημέρωσης και αδιαφάνειας χρεώσεων, εξαιτίας του ανεξέλεγκτου και αυθαίρετου τρόπου ενεργοποίησης της λεγόμενης ρήτρας αναπροσαρμογής από αρκετούς προμηθευτές ενέργειας στις συνδέσεις κυμαινόμενου τιμολογίου. Το πρόβλημα διογκώθηκε όχι μόνο επειδή εκτοξεύτηκαν οι χρεώσεις κατανάλωσης προς τα πάνω, προκαλώντας ιδιαίτερες δυσκολίες στα νοικοκυριά για την εξόφληση υπέρογκων λογαριασμών, αλλά και διότι επήλθε σοβαρή στρέβλωση του ανταγωνισμού.

Το 2022 (α΄εξάμηνο) η κατάσταση επιδεινώθηκε αφού oι αναφορές αυξήθηκαν στον κλάδο της ενέργειας σχεδόν κατά 300% σε σχέση με το 2021.

Η Αρχή απηύθυνε σειρά συστάσεων προς προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας σχετικά με τις αθέμιτες και αδιαφανείς εμπορικές πρακτικές τους αλλά και προκειμένου να τηρείται η νομιμότητα κατά την μετατροπή των συμβάσεων και την εφαρμογή των ρητρών αναπροσαρμογής, ενημερώνοντας σε κάθε περίπτωση τα αρμόδια Υπουργεία και τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) για τα τεράστια προβλήματα στο χώρο της ενέργειας , προκειμένου να προχωρήσουν στις ενέργειές τους σύμφωνα με την αρμοδιότητα τους.

Ο Συνήγορος του Καταναλωτή θεωρεί επιβεβλημένη την προσπάθεια από όλους για την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας και παράλληλα την επίσπευση της εγκατάστασης “έξυπνων” μετρητών παντού. Μέχρι τότε πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα στους καταναλωτές ηλεκτρονικής ή τηλεφωνικής καταχώρισης των ενδείξεων κατανάλωσης ώστε οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και ο Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) να εκδίδουν εκκαθαριστικούς λογαριασμούς σε μηνιαία βάση.

Μεγάλος αριθμός αναφορών υποβλήθηκαν και για τον τραπεζικό τομέα, όπου τα φαινόμενα μη εγκεκριμένων/παράνομων ηλεκτρονικών τραπεζικών συναλλαγών (μέσω phishing) πολλαπλασιάστηκαν ανησυχητικά. Η Αρχή προέβη σε δημόσιες ανακοινώσεις εφιστώντας την προσοχή των καταναλωτών, αλλά και σε σχετικές συστάσεις προς τις τράπεζες για τη λήψη αυξημένων μέτρων επιμέλειας αλλά και την αναβάθμιση του λογισμικού και των μέτρων ασφαλείας από πλευράς τους ώστε να προστατευθούν οι καταναλωτές -πελάτες τους.

Το 2021, ο Συνήγορος του Καταναλωτή δέχθηκε 11.916 αναφορές, εκ των οποίων οι 509 απευθύνθηκαν στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή, σπάζοντας το φράγμα των 100.000 υποθέσεων (105.344) από την έναρξη της λειτουργίας του. Διατήρησε και τη χρονιά αυτή υψηλή την ποιότητα των διαμεσολαβητικών υπηρεσιών του προς τους καταναλωτές, αφού η επίλυση των υποθέσεων ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 83%.

Η συγκράτηση των αναφορών το 2021 σε σχέση με το 2020 μετατράπηκε σε αύξηση το 2022 και μάλιστα όπως προκύπτει από τα μέχρι τώρα στατιστικά δεδομένα η αύξηση αυτή ανέρχεται σε 29% και οφείλεται στην εκτόξευση, δυστυχώς, των αναφορών που σχετίζονται με τον κλάδο της ενέργειας.

Ο Συνήγορος του Καταναλωτή με προσήλωση στην αποστολή του και με γνώμονα την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεών του, θα συνεχίσει να βρίσκεται σταθερά δίπλα στον πολίτη και την κοινωνία”.

• Συνολικά η Έκθεση του 2021 καταγράφει 11.916 αναφορές που δέχθηκε ο Συνήγορος του Καταναλωτή, εκ των οποίου οι 509 απευθύνθηκαν στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή, ενώ η επίλυση των υποθέσεων ανέρχεται στο 83%. Παρότι παρατηρήθηκε μια συγκράτηση στις αναφορές το 2021 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ήδη το 2022 με τα μέχρι τώρα στοιχεία οι αναφορές παρουσιάζουν αύξηση 29%.

Ο Πρόεδρος της Βουλής παραλαμβάνοντας την Έκθεση ευχαρίστησε τον κ. Λ. Ζαγορίτη, όπως και την Αναπληρώτρια Συνήγορο κ. Βασιλική Μπώλου και τον Βοηθό Συνήγορο κ. Ευθύμιο Τσίγκα, που τον συνόδευαν, για την παράδοση της Έκθεσης υπογραμμίζοντας, ότι θα διανεμηθεί τόσο στις αρμόδιες Κοινοβουλευτικές Επιτροπές, όπως και του Βουλευτές για την ενημέρωσή τους.

Παράλληλα στην κυλιόμενη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών είναι ξεκάθαρη μία τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων για τις αγορές βασικών αγαθών.

Συγκεκριμένα:

• Το 84% του κοινού δηλώνει ότι κυνηγάει περισσότερο προσφορές και εκπτώσεις (έναντι 79% στη μέτρηση του Απριλίου 2022)
• Το 75% δηλώνει ότι επιλέγει οικονομικότερες ή φθηνότερες επιλογές προϊόντων
• Το 67% δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου (έναντι 61% στη μέτρηση του Απριλίου)

Αντίστοιχη είναι και η συμπεριφορά σε σχέση με την εξοικονόμηση στην κατανάλωση του ηλεκτρικού ρεύματος. Συγκεκριμένα το 63% του κοινού δηλώνει ότι έχει μειώσει το τελευταίο διάστημα την κατανάλωση ρεύματος.

Εκτός των βασικών αγαθών, εντονότερη είναι η τάση εξοικονόμησης χρημάτων στις δευτερεύουσες αγορές, όπως είναι οι αγορές για προσωπική φροντίδα, για είδη οικιακής βελτίωσης ή για αγορές παγίων. Συγκεκριμένα:

• Το 83% δηλώνει ότι έχει αναβάλει αγορές για προσωπικά αντικείμενα, για ρούχα ή για είδη σπιτιού (έναντι 75% στη μέτρηση του Απριλίου)
• Το 44% αποφεύγει να κάνει αγορές προκειμένου να έχει χρήματα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

Ενώ τα προηγούμενα χρόνια το ποσοστό του αγοραστικού κοινού που αγόραζε βασικό κριτήριο τα χρήματα κινούταν περί το 30% και σε ίδια επίπεδα με τα ποιοτικά κριτήρια, σήμερα το ποσοστό αυτό ξεπερνάει το 60%.