Σπίτια που έχουν κτιστεί πριν από το 1960 αλλά και όσα κατασκευάστηκαν αυθαίρετα χωρίς οικοδομική άδεια, ακόμα και αν στη συνέχεια νομιμοποιήθηκαν, δεν ασφαλίζονται από τις εταιρείες και έτσι χάνουν την έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ. Οι περιπτώσεις αυτές αντιπροσωπεύουν το 15% των κατοικιών της χώρας.

Στην πρώτη περίπτωση, δηλαδή των κατοικιών προ του 1960, η άρνηση της ασφάλισης έχει να κάνει με το γεγονός ότι τότε δεν υπήρχε αντισεισμικός κανονισμός και άρα δεν πληρούν τις αντισεισμικές προδιαγραφές για να ασφαλιστεί το ακίνητο από σεισμό. Ετσι, ακόμη και εάν το ακίνητο αυτό μπορεί να ασφαλιστεί για φωτιά που αποτελεί τη βάση της ασφαλιστικής κάλυψης, οι ιδιοκτήτες τους δεν μπορούν να πάρουν την έκπτωση του 10% από τον ΕΝΦΙΑ. Αυτό γιατί η διάταξη του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας προβλέπει ρητά ότι η έκπτωση χορηγείται για κατοικίες φυσικών προσώπων που είναι ασφαλισμένες για φωτιά, φυσικά φαινόμενα ή σεισμό.

Η δεύτερη κατηγορία, αυτή των αυθαιρέτων, αγγίζει ένα σημαντικό αριθμό κυρίως εξοχικών κατοικιών που χτίστηκαν στο παρελθόν χωρίς οικοδομική άδεια και άρα τα ακίνητα αυτά επίσης δεν διαθέτουν στατικές μελέτες και δεν ασφαλίζονται για σεισμό.

Η μετέπειτα νομιμοποίησή τους μέσω της ένταξής τους σε έναν από τους δεκάδες νόμους που ψήφισαν όλες οι κυβερνήσεις, δεν μεταβάλλει την εικόνα, αφού η νομιμοποίηση συνιστά μια διοικητική πράξη και δεν προσθέτει κάτι στην κατασκευαστική πιστοποίηση του ακινήτου. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση όπου η νομιμοποίηση ή το αίτημα για ασφάλιση συνοδεύεται με στατική μελέτη μηχανικού που να βεβαιώνει ότι «ο φέρων οργανισμός τηρεί τις αντισεισμικές προδιαγραφές», προϋπόθεση που ανοίγει και τον δρόμο για την ασφαλιστική κάλυψη του ακινήτου.

Στην ασφαλιστική πρακτική η ασφάλιση έναντι του σεισμού είναι κάλυψη που δεν πωλείται μόνη της. Ο σεισμός είναι προαιρετική συμπληρωματική κάλυψη την οποία κάποιος αγοράζει αφού έχει πρώτα πάρει την ασφάλιση έναντι της φωτιάς, αλλά δεν είναι προαιρετική για να πάρει την έκπτωση του 10% από τον ΕΝΦΙΑ.

Η βάση της ασφάλισης είναι η φωτιά και πάνω σε αυτή χτίζονται όλες οι πρόσθετες καλύψεις, όπως η ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών και ο σεισμός που αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κινδύνους για τη χώρα μας. Η φωτιά ως βασική κάλυψη μπορεί να έχει προκληθεί και άρα να αποζημιωθεί από οποιαδήποτε αιτία, είτε δηλαδή από εξωτερική, όπως η φωτιά σε δάσος, είτε από άλλη αιτία που έχει να κάνει με την ανθρώπινη δραστηριότητα εντός του σπιτιού, όπως η χρήση του τζακιού.

Στις πρόσθετες καλύψεις των φυσικών καταστροφών περιλαμβάνονται ζημιές από πλημμύρα, καταιγίδα, θεομηνία, ανεμοστρόβιλο κ.ά., οι περισσότερες από τις οποίες περιλαμβάνονται στα πλήρη πακέτα που προσφέρουν οι ασφαλιστικές εταιρείες, παρέχοντας συνολική κάλυψη για τους σημαντικότερους κινδύνους.