Ως θετικό πρώτο βήμα για τη σύσταση ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού με σκοπό τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων χαρακτηρίζεται η ελληνική πρόταση στο χθεσινό άτυπο Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε.

Ειδικότερα, η πρόταση που υπέβαλε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας στη Λιουμπλιάνα ως λύση για την ελάφρυνση των καταναλωτών κατά τη διάρκεια της διεθνούς ενεργειακής κρίσης, η οποία έχει οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, συζητήθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, σε θετικό κλίμα και ενδέχεται να συζητηθεί και στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. Αντίστοιχες προτάσεις έχει καταθέσει και η Ισπανία που έχει ζητήσει να γίνει η συζήτηση στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, στις 21 και 22 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες.

Ενδεικτική του κλίματος είναι και η τοποθέτηση της αρμόδιας επιτρόπου Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον κατά τη συνέντευξη Τύπου μετά το πέρας της συνεδρίασης. Η επίτροπος αναφέρθηκε στη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν τα έσοδα των κυβερνήσεων από το χρηματιστήριο ρύπων για την άσκηση κοινωνικής ενεργειακής πολιτικής.

Ο κ. Σκρέκας είχε ενημερώσει με επιστολή για την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης τόσο την κ. Σίμσον όσο και τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς. Στην επιστολή επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι οι έκτακτες συνθήκες που επικρατούν στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας έχουν δημιουργήσει μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση για τους Ευρωπαίους καταναλωτές, ιδίως για τους πιο ευάλωτους και πως η άμεση λήψη μέτρων για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων από το αυξημένο κόστος καθίσταται επιβεβλημένη

Η ελληνική πρωτοβουλία προβλέπει τη σύσταση ενός Μεταβατικού Ταμείου Αντιστάθμισης, που θα αντλεί έσοδα από τις δημοπρασίες του ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS). Σύμφωνα με τα όσα παρουσίασε στους Ευρωπαίους ομολόγους του ο κ. Σκρέκας, ο πανευρωπαϊκός μηχανισμός θα μπορεί να χρηματοδοτείται και από τις δημοπρασίες μελλοντικών δικαιωμάτων εκπομπών.

Εκτιμάται ότι για την αποτελεσματική στήριξη των Ευρωπαίων πολιτών για τη χειμερινή περίοδο 2021-2022, θα απαιτηθεί ποσό που θα κυμαίνεται από 5 έως 8 δισ. ευρώ. Οι πόροι του μηχανισμού θα κατανέμονται στα κράτη μέλη αναλογικά, λαμβάνοντας υπόψη την κατανάλωση θέρμανσης και ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς και το ΑΕΠ της κάθε χώρας.

Το κανονιστικό πλαίσιο του Ταμείου Αντιστάθμισης θα προβλέπει ρητά ότι ο μηχανισμός θα ενεργοποιείται μόνο σε έκτακτες περιστάσεις μεγάλης ανόδου του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας. Η διενέργεια δημοπρασιών για μελλοντικά δικαιώματα εκπομπών, θα μπορούσε να αποτελέσει και έναν τρόπο μείωσης της έκθεσης των επιχειρήσεων από την αύξηση του κόστους των ρύπων τα επόμενα έτη.  

Παρά τα μέτρα που λαμβάνουν ξεχωριστά τα κράτη για την αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης των τιμών της αγοράς ενέργειας, τόσο η Ελλάδα, όσο και η Ισπανία φαίνεται να προκρίνουν την ανάγκη κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής στο θέμα της κρίσης των τιμών που επιβαρύνουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Η πρόθεση για κοινή δράση των δύο χωρών είχε προαναγγελθεί από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στο πλαίσιο της συνόδου EUMED 9 στην Αθήνα. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Πέδρο Σάντσεθ τόνισε την ανάγκη κοινής αντιμετώπισης σε επίπεδο ΕΕ του κόστους της ενεργειακής μετάβασης και του αντίκτυπου στις οικονομίες και τις κοινωνίες των κρατών-μελών κατά τη σύνοδο κορυφής των χωρών της Μεσογείου που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή στην Αθήνα. Μάλιστα, φαίνεται πως έλαβε την υποστήριξη άλλων ηγετών όπως ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι.