Ντόμινο αντιδράσεων που επηρεάζουν και την ελληνική αγορά έχει προκαλέσει η αρρυθμία στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Η εκτίναξη του κόστους των πρώτων υλών και των μεταφορικών διεθνώς σε συνδυασμό με την κάμψη της παγκόσμιας παραγωγής εκτιμάται πως θα φέρουν ελλείψεις σε αρκετά προϊόντα, με το μέγεθος του προβλήματος να γίνεται ορατό μέχρι το τέλος του χρόνου.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς όσο θα πλησιάζουμε στις γιορτές των Χριστουγέννων, τόσο θα αποκαλύπτεται η πραγματική διάσταση του προβλήματος.

Οι πρώτες ελλείψεις έχουν κάνει την εμφάνισή τους σε κατηγορίες όπως τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, με επίκεντρο προϊόντα όπως ηλεκτρονικοί υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, τηλεοράσεις, παιχνιδομηχανές, λευκές και μαύρες ηλεκτρικές συσκευές κυρίως μεσαίου κόστους, τα είδη οικιακής χρήσης (π.χ. έπιπλα), τα χημικά, τα παιχνίδια, τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων και τα αυτοκίνητα.

Είναι χαρακτηριστικό πως μεγάλες επιχειρήσεις δέχονται προκρατήσεις και δημιουργούν λίστες αναμονής, για δημοφιλή προϊόντα από τον χώρο της νέας τεχνολογίας για παράδοση ύστερα από κάποιους μήνες. Η αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία του κορωνοϊού εμποδίζει τη δημιουργία μεγάλου αποθέματος, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει μερικώς «ανάχωμα».

Η πηγή του κακού… Οπως λένε παράγοντες της αγοράς, το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό αλλά διεθνές, επισημαίνοντας ότι η πανδημία προκάλεσε προβλήματα ακόμη και σε ανεπτυγμένες οικονομίες, όπως η Βρετανία που αντιμετωπίζει τα σοβαρότερα προβλήματα εξαιτίας και του Brexit. Πολλοί μιλάνε ήδη για τον κίνδυνο οι Βρετανοί να περάσουν τις γιορτές των Χριστουγέννων χωρίς γαλοπούλα και μπίρα! «Εργοστάσια σε χώρες από τις οποίες η Ελλάδα εισάγει υπολειτουργούν ή και έκλεισαν τους προηγούμενους μήνες εξαιτίας της πανδημίας, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η άμεση παράδοση των παραγγελιών.

Την ίδια ώρα, τα σημαντικά προβλήματα στις μεταφορές και η εκτίναξη των ναύλων δημιουργούν ένα επιπρόσθετο πρόβλημα για τις επιχειρήσεις, οι οποίες δεν είναι σε θέση να κάνουν τον προγραμματισμό του εφοδιασμού τους». «Αυτή είναι η πιο δύσκολη κατάσταση στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα των τελευταίων δεκαετιών», λέει έλληνας επιχειρηματίας από τον κλάδο της μεταποίησης και συγκεκριμένα του επίπλου. Σύμφωνα με τον ίδιο, ακόμα και την περίοδο της οικονομικής κρίσης και των capital controls όποιος μπορούσε να πληρώσει παραλάμβανε εμπόρευμα. Σήμερα, ακόμα και αν μπορείς να εξυπηρετήσεις τις τεράστιες αυξήσεις, δεν μπορείς να υπολογίσεις τον χρόνο παράδοσης και κανείς από τους προμηθευτές δεν δεσμεύεται εύκολα για αυτό».

Η «άμυνα» των εταιρειών

Μέχρι σήμερα οι επιχειρήσεις είχαν τη δυνατότητα να καλύπτουν τις ανάγκες των πελατών τους, στρέφοντάς τους σε συγκεκριμένα είδη και προχωρώντας ακόμα και σε προσφορές.

Κάποιες επιχειρήσεις, κυρίως οι πιο εύρωστες, έχουν αποδυθεί σε αγώνα αναζήτησης προϊόντων από ευρωπαίους προμηθευτές και χονδρεμπόρους, προκειμένου να ενισχύσουν τα αποθέματά τους, ώστε να μη βρεθούν… εκτεθειμένοι ενόψει της Black Friday αλλά και των Χριστουγέννων, οπότε αναμένεται να κορυφωθεί η καταναλωτική ζήτηση. Μπροστά στα νέα δεδομένα, δεν είναι λίγοι οι καταναλωτές που σπεύδουν να κάνουν αρκετά νωρίς τις παραγγελίες τους για τα δώρα των γιορτών.

Ενδεικτικό είναι ότι η λίστα αναμονής για γνωστή παιχνιδομηχανή σε μεγάλη αλυσίδα προϊόντων υπολογίζεται στους δύο μήνες, ενώ αντίστοιχες λίστες έχουν επιχειρήσεις και για συσκευές κινητών τηλεφώνων, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις εκείνων που δεν δέχονται παραγγελίες, καθώς δεν είναι δυνατό να προβλέψουν πότε θα μπορέσουν να τις εξυπηρετήσουν.

Ακόμα και στον κλάδο του αυτοκινήτου υπάρχουν περιπτώσεις, όχι λίγες, όπου η αναμονή επισκευής εξαιτίας ελλείψεων σε συγκεκριμένα ανταλλακτικά καθυστερεί ακόμα και έναν μήνα.