Λιγότερο από ένας χρόνος για την ανάπτυξη ενός εμβολίου, έναντι οκτώ χρόνων που ήταν ο μέσος όρος την τελευταία δεκαετία: οι ανακοινώσεις για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων που αναπτύσσονται εδώ και λίγους μόνο μήνες κατά της Covid-19 πληθύνονται και αυτό είναι μία επιστημονική επιτυχία που οφείλεται κυρίως στον τεράστιο όγκο χρηματοδότησης των προσπαθειών.

 

Επενδύσεις δισεκατομμυρίων σε ολόκληρο τον κόσμο

Η δημιουργία ενός εμβολίου κοστίζει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Από την κλινική του ανάπτυξη μέχρι την κατασκευή μονάδας παραγωγής. Για την χρηματοδότηση μόνο μίας κλινικής δοκιμής Φάσης 3, της τελευταίας φάσης των δοκιμών πριν από την κυκλοφορία του, απαιτούνται πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με την Marie Humblot-Ferrero, ειδική στον τομέα των εμβολίων του Boston Consulting Group.

Στην περίπτωση της Covid-19, υπήρξε «μία πρωτοφανής κινητοποίηση της βιομηχανίας του εμβολίου» που έχει ως αποτέλεσμα τη «διάθεση δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ σε παγκόσμια κλίμακα».

Αυτή η χρηματοδοτική κινητοποίηση περνά από τις διμερείς συμφωνίες ή τους διεθνείς οργανισμούς και μπορεί να αφορά διαφορετικούς τομείς της ανάπτυξης ενός εμβολίου, από την υποστήριξη της έρευνας μέχρι την εξασφάλιση της προμήθειας ενός εμβολίου μέσω προπαραγγελιών.

 

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μακράν, ο μεγαλύτερος χρηματοδότης

Πήραν πολύ νωρίς θέση και έκαναν την επέμβασή τους μέσω της επιχείρησης "Warp speed", που έχει ως αποστολή την επιτάχυνση της ανάπτυξης εμβολίων (αλλά και άλλων θεραπευτικών εργαλείων), καθώς και της διάθεσής τους.

Πολλά υπό δοκιμασία εμβόλια επελέγησαν ως τα πλέον υποσχόμενα και υποστηρίχθηκαν. Ηδη από τον Μάρτιο, η αμερικανική εταιρεία Johnson & Johnson έλαβε περισσότερα από 450 εκατομμύρια δολάρια, στα οποία προστέθηκαν αργότερα ένα δισεκατομμύριο δολάρια για 100 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου.

Από τον Απρίλειο, οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέβαλαν μισό δισεκατομμύριο δολάρια στην εταιρεία βιοτεχνολογίας Moderna για την χρηματοδότηση των κλινικών δοκιμών. Αλλη αμερικανική εταιρεία που συμμετέχει στην κούρσα, η Novavax, έλαβε χρηματοδότηση 1,6 εκατομμυρίου δολαρίων έναντι 100 εκατομμυρίων δόσεων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης υποσχεθεί σχεδόν 2 δισεκατομμύρια δολάρια στις Pfizer και BioNtech για 100 εκατομμύρια δόσεις, ενώ η AstraZeneca και το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έπονται με 1,2 δισεκατομμύριο δολάρια έναντι προπαραγγελίας 300 εκατομμυρίων δόσεων.

Τέλος, η γαλλική Sanofi επελέγη επίσης μαζί με την βρετανική εταίρο της GSK για χρηματοδότηση 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για 100 εκατομμύρια δόσεις.

Μόνο για υπό δοκιμασία εμβόλια, από τις ΗΠΑ διατέθηκαν δέκα δισεκατομμύρια δολάρια. Η χώρα επένδυσε επίσης μαζικά για την εξασφάλιση του τριπτύχου μεταφορά/αποθήκευση/διανομη, με συμφωνίες για την ενίσχυση των δυνατοτήτων παραγωγής των κατασκευαστών φιαλιδίων και συριγγών.

 

Ευρωπαϊκή Ενωση

Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει προπαραγγείλει στα εργαστήρια των εμβολίων σχεδόν δύο δισεκατομμύρια δόσεις συνολικά, αν προστεθούν οι προβλέψεις για επιπλέον δόσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη υπογράψει πέντε συμβόλαια προμήθειας εμβολίων: με την σουηδοβρετανική AstraZeneca, την αμερικανική Johnson & Johnson (για την προμήθεια μέχρι 400 εκατομμυρίων δόσεων από την κάθε μία), το γαλλοβρετανικό δίδυμο Sanofi-GSK (μέχρι 300 εκατομμύρια δόσεις), το αμερικανογερμανικό δίδυμο Pfizer-BioNTech (μέχρι 300 εκατομμύρια δόσεις) και την γερμανική CureVac (μέχρι 405 εκατομμύρια δόσεις).

Συνολικά, περισσότερα από 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ θα χρηματοδοτήσουν αυτά τα συμβόλαια - χωρίς να συμπεριλαμβάνεται στο ποσόν αυτό το εμβόλιο της Moderna, σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή. Η κατανομή των πόρων αυτων είναι εμπιστευτική.

Αντίθετα από τις ΗΠΑ, η Ευρώπη φαίνεται ότι καθυστέρησε, σύμφωνα , τουλάχιστον, με τους επικεφαλής εργαστηρίων που της προσάπτουν γραφειοκρατική βραδύτητα.

 

Αλλες διμερείς συμφωνίες

Αλλες χώρες συνήψαν συμφωνίες απευθείας με τα εργαστήρια, όπως ο Καναδάς, το Ισραήλ, η Ιαπωνία ή το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο παρήγγειλε 355 εκατομμύρια δόσεις συνολικά σε 7 εργαστήρια. Εδώ επίσης οι οικονομικές λεπτομέρειες δεν είναι γνωστές.

 

Cepi: μίξη δημοσίου και ιδιωτικού

Ο Συνασπισμός για τις Καινοτομίες Επιδημικής Ετοιμότητας (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations) χρηματοδοτεί εννέα προγράμματα για την προώθηση της έρευνας και της ανάπτυξης νέων εμβολίων κατά της Covid-19.

Μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου είχε εξασφαλίσει συνολικά 1,3 δισεκατομμύριο δολάρια.

Η χρηματοδότηση προέρχεται από κράτη ή από ιδιωτικές χορηγίες, όπως του ιδρύματος Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς, της εταιρείας Nestlé ή της ιαπωνικής τράπεζας Sumitomo Mitsui.

 

Gavi:

Η Συμμαχία για τα Εμβόλια (Gavi) συνδιευθύνει την Covax, οργανισμό για την αγορά και διανομή εμβολίων που δημιουργήθηκε για να διασφαλισθεί ότι τα εμβόλια δεν θα έχουν ως αποδέκτη μόνο τις πλούσιες χώρες.

Στα μέσα του Νομεβρίου είχε εξασφαλίσει 2,1 δισεκατομμύρια δολάρια υπό μορφήν δέσμευσης για δωρεές. Μεταξύ των βασικών χορηγών περιλαμβάνονται τα κράτη, όπως η Γαλλία με 120 εκατομμύρια ευρώ.

Ομως συμμετέχουν και ιδιώτες, όπως το Ιδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς με 150 εκατομμύρια δολάρια. Ή το TikTok με 10 εκατομμύρια δολάρια.