Θέσπιση ρήτρας απόκλισης από τους κλαδικούς μισθούς για τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, επαναφορά στο προσκήνιο των επιχειρησιακών συμβάσεων και θέσπιση βαθμών δυσκολίας στην επέκταση των κλαδικών συμβάσεων και στην μονομερή προσφυγή στη διαιτησία προβλέπουν οι εργασιακές διατάξεις που περιλαμβάνονται στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο το οποίο τέθηκε χθες αργά το βράδυ σε δημόσια διαβούλευση, γράφει η Μαίρη Λαμπαδίτη στο protothema.gr.

Ακόμη λαμβάνονται μέτρα προστασίας για τους απλήρωτους εργαζόμενους, τους μερικώς απασχολούμενους ενώ διευρύνεται και η έκπτωση στα πρόστιμα αν προσληφθεί ο αδήλωτος εργαζόμενος.

Στο νομοσχέδιο υπάρχουν και ασφαλιστικές διατάξεις καθώς ξεκαθαρίζεται για την ρύθμιση των 120 δόσεων πως εμπρόθεσμες αιτήσεις για τους μη μισθωτούς θεωρούνται όσες υποβληθούν σε πρώτο επίπεδο (στον ΕΦΚΑ) έως 30 Σεπτεμβρίου.

Επίσης ο ΕΦΚΑ υποχρεούται να ολοκληρώσει τους ισολογισμούς προηγούμενων ετών ώστε να ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με την ύπαρξη η όχι πλεονασμάτων. Ειδικότερα:

Η πρώτη διάταξη (άρθρο 49) προβλέπει ότι όταν μια εταιρία κινδυνεύει με λουκέτο θα μπορεί να αποκλίνει από τους όρους των κλαδικών συμβάσεων προκειμένου να διευκολυνθεί για να ορθοποδήσει.

Τέτοιες επιχειρήσεις είναι πχ:

1. Επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, δηλαδή επιχειρήσεις σε καθεστώς προπτωχευτικής διαδικασίας, ή πτώχευσης ή εξωδικαστικού συμβιβασμού ή εξυγίανσης,
2. Οι επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας
3. Νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού σκοπού

Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα στους κοινωνικούς εταίρους να συμφωνούν εντός μιας κλαδικής σύμβασης εξαιρέσεις για εταιρείες που κινδυνεύουν με λουκέτο, ώστε να μπορούν να αποκλίνουν από τους όρους των κλαδικών συμβάσεων.

Η διάταξη παραπέμπει σε υπουργική απόφαση - μετά από γνώμη του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας – για την εξειδίκευση των κριτηρίων για τις επιχειρήσεις που εξαιρούνται.

Διαβάστε ΕΔΩ όλο το νομοσχέδιο

Πότε υπερισχύουν οι επιχειρησιακές συμβάσεις: Στο άρθρο 51 για τη συρροή των συλλογικών ρυθμίσεων προβλέπεται ότι η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει της κλαδικής κατ’ εξαίρεση στις περιπτώσεις επιχειρήσεων, που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα και βρίσκονται σε καθεστώς προπτωχευτικής ή παραπτωχευτικής ή πτωχευτικής διαδικασίας ή συνδιαλλαγής ή εξωδικαστικού συμβιβασμού ή οικονομικής εξυγίανσης.

Η διάταξη παραπέμπει σε υπουργική απόφαση μετά από γνώμη της Ολομέλειας του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας, για την εξειδίκευση των περιπτώσεων των επιχειρήσεων που εξαιρούνται.

Επίσης έχει προστεθεί και νέα παράγραφος σύμφωνα με την οποία «η εθνική κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική συλλογική σύμβαση δεν υπερισχύει αντίστοιχης τοπικής». Για παράδειγμα, η τοπική σύμβαση των ξενοδόχων του Λασιθίου θα υπερισχύει της εθνικής κλαδικής των ξενοδοχουπαλλήλων ακόμη κι αν προβλέπει δυσμενέστερους μισθολογικούς όρους.

Βαθμός δυσκολίας τίθεται τόσο στην επέκταση των συλλογικών συμβάσεων όσο και στη μονομερή προσφυγή στη διαιτησία.

Προϋποθέσεις για την επέκταση της σύμβασης ώστε να περιοριστούν οι δυσμενείς επιπτώσεις

Η διάταξη παραπεμπει σε υπουργική απόφαση η οποία θα εξειδικεύει - μετά από γνώμη της Ολομέλειας του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας, τις περιπτώσεις των επιχειρήσεων που εξαιρούνται.

Όσον αφορά στην διαδικασία της επέκτασης και της κήρυξης ως γενικώς υποχρεωτικής μιας κλαδικής σύμβασης, το νέο πλαίσιο ορίζει πως για να επεκταθεί και να κηρυχθεί γενικώς υποχρεωτική μια συλλογική σύμβαση εργασίας ή διαιτητική απόφαση απαιτείται εκτός από αίτηση του συνδικάτου προς τον υπουργό και τεκμηρίωση των επιπτώσεων της επέκτασης στην ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση και κοινοποίηση αυτής στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας. Ακολούθως το ΑΣΕ γνωμοδοτεί αιτιολογημένα προς τον υπουργό Εργασίας λαμβάνοντας υπόψη την «τεκμηριωμένη βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας του υπουργείου ότι η συλλογική ρύθμιση δεσμεύει ήδη εργοδότες, που απασχολούν ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος» αλλά και «το πόρισμα διαβούλευσης των δεσμευομένων μερών, ενώπιον του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας, για την αναγκαιότητα της επέκτασης και τις επιπτώσεις της στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, τη λειτουργία του ανταγωνισμού και την απασχόληση».

Προσοχή, η επέκταση ισχύει από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του υπουργού στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και η ισχύς της λήγει 3 μήνες μετά την πάροδο ισχύος της συλλογικής ρύθμισης.

Υπό προϋποθέσεις η μονομερής προσφυγή (από τα συνδικάτα) στη διαιτησία

Είναι δυνατή η προσφυγή στη διαιτησία μονομερώς από οποιοδήποτε μέρος, ως έσχατο και επικουρικό μέσο επίλυσης συλλογικών διαφορών εργασίας, μόνον στις εξής περιπτώσεις:

α) εάν η συλλογική διαφορά αφορά επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας, η λειτουργία των οποίων έχει ζωτική σημασία για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών του κοινωνικού συνόλου κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 19 του ν. 1264/1982 όπως συμπληρώθηκε με τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 3 του Ν. 1915/1990,

β) εάν η συλλογική διαφορά αφορά στη σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας και αποτύχουν οριστικά οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών και η επίλυση της επιβάλλεται από υπαρκτό λόγο γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος συνδεόμενο με τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας. Οριστική αποτυχία των διαπραγματεύσεων θεωρείται ότι υπάρχει, εφόσον σωρευτικώς (i) έληξε η κανονιστική ισχύς τυχόν υπάρχουσας συλλογικής σύμβασης εργασίας σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 2 της ΠΥΣ 6/2012 και (ii) έχει εξαντληθεί κάθε άλλο μέσο συνεννόησης και συνδικαλιστικής δράσης, ενώ το μέρος που προσφεύγει μονομερώς στη διαιτησία, συμμετείχε στη διαδικασία μεσολάβησης και αποδέχθηκε την πρόταση μεσολάβησης. Η αίτηση μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία πρέπει να περιέχει και πλήρη αιτιολογία σχετικά με τη συνδρομή των προϋποθέσεων που την δικαιολογούν, η δε διαιτητική απόφαση που εκδίδεται επί αυτής είναι άκυρη εάν δεν περιέχει και πλήρη αιτιολογία σχετικά με τη συνδρομή των προϋποθέσεων που δικαιολογούν τη μονομερή προσφυγή στη διαιτησία.

Ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος επισημαίνει ότι «Τίθενται γενικές προυποθέσεις μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία των οποίων την τεκμηρίωση θα πρέπει κανείς να υποστηρίξει. Ποιο όργανό άραγε θα κρίνει ότι συντρέχουν ώστε να είναι νόμιμη η μονομερής προσφυγή;»

Καθυστέρηση δεδουλευμένων μόνο για δύο μήνες: Με παλαιότερη διάταξη του 2017 είχε προβλεφθεί πως η μη καταβολή των δεδουλευμένων για αξιόλογο διάστημα θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή και δίνει τη δυνατότητα στον απλήρωτο εργαζόμενο να καταγγείλει τη σύμβαση εργασίας. Με τη νέα διάταξη το « αξιόλογο» αυτό διάστημα ορίζεται στους δύο μήνες.

Προστασία εργαζόμενων με μερική απασχόληση: Με άλλη διάταξη του υπουργείου θα προβλέπεται η αύξηση κατά 12% του κόστους της υπερωρίας για κάθε ώρα έως τις 8 ώρες την ημέρα και 40 ώρες την εβδομάδα που αντιστοιχούν στο νόμιμο ωράριο της πλήρους απασχόλησης. Σύμφωνα με τη διάταξη «αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα παράσχει.»

Η αύξηση θα επιβαρύνει τον εργοδότη και αντίστοιχα θα ενισχύει το ημερομίσθιο του εργαζόμενου για την επιπλέον εργασία όσων απασχολούνται με καθεστώς μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης. Η επιβάρυνση θα λειτουργεί ως αντικίνητρο ώστε ο εργοδότης να κρίνει περισσότερο συμφέρουσα την πρόσληψη με πλήρη απασχόληση. Αν ο εργοδότης αρνείται να συμμορφωθεί , ο εργαζόμενος μπορεί να διεκδικήσει δικαστικά το αυξημένο ημερομίσθιο.

Έκπτωση στα πρόστιμα για αδήλωτους εργαζόμενους:

Καταργούνται τα ενδιάμεσα στάδια εκπτώσεων που θεσμοθετήθηκαν το 2018 για το πρόστιμο των 10.500 ευρώ και πλέον θα ισχύει μια δυνατότητα έκπτωσης: Σε περίπτωση που ο εργοδότης προσλάβει τον εργαζόμενο εντός 10ημέρου από την ημέρα του ελέγχου με σύμβαση πλήρους απασχόλησης και διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους (12 μήνες) τότε το πρόστιμο θα μειώνεται από τα 10.500 στα 2.000 ευρώ.

Προσοχή, ειδικά στις περιπτώσεις εποχικών εργασιών το πρόστιμο των 10.500 ευρώ μειώνεται στο ποσό των 5.000 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης πλήρους απασχόλησης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον τριών (3) μηνών.

Συνεπώς καταργούνται οι ενδιάμεσες εκπτώσεις στο πρόστιμο που είχαν θεσμοθετηθεί το 2018 και προέβλεπαν ότι το πρόστιμο μειώνεται στις 7.000 ευρώ αν ο εργοδότης προσλάβει τον αδήλωτο εργαζόμενο με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον 3 μηνών, όπως επίσης και η πρόβλεψη για έκπτωση 50% και μείωση στις 5.000 ευρώ σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον 6 μηνών.

Μαύρο Μητρώο

Στο ηλεκτρονικό πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δημιουργείται μητρώο επιχειρήσεων και εργοδοτών για την καταγραφή των παραβάσεων που αφορούν την αδήλωτη εργασία. Οι επιχειρήσεις και εργοδότες που έχουν παραβατική συμπεριφορά θα αποκλείονται από ευμενείς φορολογικές και ασφαλιστικές ρυθμίσεις. Οι υπηρεσίες του ΣΕΠΕ και του ΕΦΚΑ είναι αρμόδιες για την τήρηση και άμεση ενημέρωσή του μητρώου.

Ρύθμιση 120 δόσεων

Για τους μη μισθωτούς (ΟΑΕΕ – ΕΤΑΑ) και αγρότες (ΟΓΑ) για τους οποίους η διαδικασία υπαγωγής στη ρύθμιση περιλαμβάνει δύο στάδια (αίτηση προσδιορισμού οφειλών στον ΕΦΚΑ και αίτηση ρύθμισης στο ΚΕΑΟ) η καταληκτική ημερομηνία της 30ης Σεπτεμβρίου αφορά στην υποβολή του αιτήματος για τον προσδιορισμό της οφειλής στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ (1ο στάδιο). Στις περιπτώσεις αυτές η υπαγωγή στη ρύθμιση μπορεί να γίνει και μετά την 30η Σεπτεμβρίου , όταν διαβιβαστούν οι οφειλές στο ΚΕΑΟ και εφόσον υποβληθεί η αίτηση (2ο στάδιο) για την υπαγωγή στην ρύθμιση το αργότερο έως 31-12-2019.

Μητρώα Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών

Στο Εργάνη δημιουργούνται μητρώα συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών. Όλες οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εργαζομένων και οι οργανώσεις των εργοδοτών και ειδικά αυτές που συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις εργασίας έχουν υποχρέωση να εγγράφονται στο Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών που τηρείται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ του Υπουργείου Εργασίας.

Ηλεκτρονική ψηφοφορία για την απεργία

Οι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων και λοιπών οργάνων διοίκησης Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων κήρυξης απεργίας λαμβάνονται με ψηφοφορία, η οποία μπορεί να διεξάγεται και με ηλεκτρονική ψήφο και με όρους που διασφαλίζουν την διαφάνεια και τη μυστικότητα, όπως θα ορίζεται από το καταστατικό αυτής ή το αρμόδιο όργανο διοίκησης. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας είναι δυνατόν να ορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και κάθε λεπτομέρεια για την εφαρμογή της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.

Εργόσημο καταχωρείται στην Εργάνη

Όσοι εργάζονται με μπλοκάκια και ασφαλίζονται με το καθεστώς του αρθ.39 παρ.9 όπως και όσοι ασφαλίζονται με εργόσημο καταχωρίζονται πλέον υποχρεωτικά στο ΠΣ «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας.

Μπλοκάρονται πάλι οι ΑΠΔ

Επανέρχεται το μπλόκο στους ασυνεπείς και μπαταχτσήδες εργοδότες. Αναλυτικά προβλέπεται πως σε βάρος των εργοδοτών που ασφαλίζουν προσωπικό μέσω ΑΠΔ χωρίς να καταβάλουν τις τρέχουσες μηνιαίες ασφαλιστικές εισφορές το Κένατρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών μπορεί να αναστείλει για τον εργοδότη τη χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του ΕΦΚΑ για την υποβολή ΑΠΔ.

Υποχρέωση για κατάρτιση ισολογισμού

Ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΕΦΚΑ) υποχρεούται να καταρτίσει το αργότερο μέχρι την 30η Ιουνίου 2021 τους εκκρεμείς ισολογισμούς των ετών 2017,2018 και 2019. Μέχρι το οριζόμενο στο προηγούμενο εδάφιο χρονικό σημείο ο Ε.Φ.Κ.Α υποχρεούται να καταρτίσει τους εκκρεμείς ισολογισμούς και όλων των ενταχθέντων σε αυτόν φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών για τα έτη που ανάγονται στην χρονική περίοδο προ της ένταξής τους στο ΕΦΚΑ. Από το 2020 και για κάθε επόμενη χρήση οι ισολογισμοί υποβάλλονται το αργότερο μέχρι την 30η Ιουνίου του επόμενου έτους κάθε χρήσης.

Πηγή: protothema.gr