Με μια τριπλέτα ρυθμίσεων ολοκληρώνεται το εντελώς νέο τοπίο για την ασφάλιση και την συνταξιοδότηση των αγροτών :

• Το κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών είναι σημαντικά μειωμένο έως και 30%.
• Ρυθμίζεται με το νέο νομοσχέδιο η άμεση έναρξη της ασφάλισης με Απογραφικό Δελτίο
• Από το 2019 οι αγρότες δεν θα συνταξιοδοτούνται κάθε Ιούλιο αλλά από τον μήνα που κλείνουν το όριο ηλικίας όπως όλοι οι υπόλοιποι ασφαλισμένοι.

1. Το κόστος αναγνώρισης οφειλόμενου χρόνου στον πρώην κλάδο Πρόσθετης Ασφάλισης για τους αγρότες που υποβάλλουν αίτηση από το 2017 και μετά είναι σημαντικά μειωμένο έως και 30%. Εν δυνάμει δικαιούχοι είναι περί τους 190.000 αγρότες που ήταν εγγεγραμμένοι στον κλάδο πρόσθετης ασφάλισης του πρ. ΟΓΑ, είναι εγγεγραμμένοι και στον κλάδο κύριας ασφάλισης και μπορούν να αναγνωρίσουν λόγω πάγιας διάταξης του 2006 οφειλόμενο χρόνο στον κλάδο πρόσθετης. Σύμφωνα με πρόσφατη υπουργική απόφαση, το παράθυρο της εξαγοράς ανοίγει και για τους εγγεγραμμένους μόνο στα μητρώα ασφαλισμένων του πρώην κλάδου πρόσθετης ασφάλισης. Υπενθυμίζεται πως ο κλάδος πρόσθετης ασφάλισης -καθολικός διάδοχος του οποίου είναι ο κλάδος κύριας ασφάλισης – ήταν σε λειτουργία μια 10ετία, από το 1988 έως 1997. Με πρόσφατη διάταξη σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων προβλέπεται νέος τρόπος υπολογισμού του κόστους εξαγοράς. Ειδικότερα ορίζεται ως νέο κόστος «το 20% επί του 70% του κατώτατου βασικού μισθού». Αυτό σημαίνει πως για κάθε έτος εξαγοράς ο αγρότης πληρώνει πλέον 984,48€ (82,05€ το μήνα), δηλαδή την νέα κατώτατη αγροτική εισφορά. Σύμφωνα με το παλιό σύστημα το κόστος εξαγοράς ήταν εξαρτώμενο από τις αγροτικές και κρατικές εισφορές της 1η ασφαλιστικής κατηγορίας. Για παράδειγμα, το ποσό της εξαγοράς για αιτήσεις που υποβλήθηκαν το δεύτερο εξάμηνο του 2016 υπολογίζεται για κάθε έτος στα 1.401,84€. Αντίστοιχα, το κόστος για αιτήσεις που υποβλήθηκαν από 12 Μαίου 2016 και παλαιότερα ήταν στα 1226,66 ευρώ για κάθε έτος, ενώ με την έκπτωση του 5% που προβλέπονταν για εφάπαξ καταβολή έπεφτε στα 1.165 ευρώ.
Το νέο καθεστώς αναγνώρισης οφειλόμενου χρόνου στον κλάδο πρόσθετης ασφάλισης για τους αγρότες είναι ιδιαίτερα ευνοικό. Τα χαμηλότερα ασφάλιστρα, οδηγούν σε κέρδος από 200 ευρώ για ένα πλασματικό έτος μέχρι και 3.776 ευρώ για ολόκληρη την 10ετία. Με τα έτη αυτά οι αγρότες μπορούν να αποχωρήσουν νωρίτερα από τα 67, δηλαδή στα 62, μόνο όμως αν συμπληρώνουν 40 έτη ασφάλισης. Ταυτόχρονα κερδίζουν προσαύξηση στο ποσό της σύνταξης. Η προσαύξηση στο ποσό της προσδοκώμενης αγροτικής σύνταξης ορίζεται στα 9,74 το μήνα (116,88 ετησίως). Ο μηχανισμός προβλέπει – βάσει της πάγιας διάταξης του 2006 – πως οι εγγεγραμμένοι στον κλάδο κύριας ασφάλισης, που είχαν εγγραφεί και στον κλάδο πρόσθετης μπορούν να «μεταφέρουν» χρόνια από τον κλάδο πρόσθετης στον κλάδο κύριας εξαγοράζοντας τις οφειλές τους. Πλαφόν δεν υπάρχει και έτσι οι αγρότες μπορούν να εξαγοράσουν από 1 έως και 10 χρόνια «κερδίζοντας» έως και μια 10ετία ασφάλισης.
Σύμφωνα, μάλιστα, με την απόφαση που υπέγραψε πριν λίγες μέρες ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, Τάσος Πετρόπουλος, η εξόφληση μπορεί να γίνει με δυο τρόπους :
με εφάπαξ καταβολή των εισφορών, εντός 3μήνου από την κοινοποίηση της σχετικής απόφασης αναγνώρισης. Η εφάπαξ πληρωμή παρέχει έκπτωση 2% για κάθε έτος αναγνώρισης
σε έως και 120 δόσεις για τα 10 χρόνια, δηλαδή σε τόσες μηνιαίες δόσεις, όσοι είναι και οι μήνες που αναγνωρίζονται. Για παράδειγμα αν ο αγρότης αναγνωρίσει 1 έτος δικαιούται 12 δόσεις, αν αναγνωρίσει 3 έτη δικαιούται 36 δόσεις. Οι μηνιαίες δόσεις καταβάλλονται όπως και οι τρέχουσες εισφορές, δηλαδή με καταληκτική ημερομηνία την τελευταία εργάσιμη του επόμενου μήνα. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα της κοινοποίησης της απόφασης. Καθυστέρηση καταβολής δόσης συνεπάγεται επιβάρυνση με τόκο καθυστέρησης.
Για την αναγνώριση ο ασφαλισμένος αγρότης υποβάλλει σχετική αίτηση άπαξ πριν από τη συνταξιοδότησή του. Ο αναγνωριζόμενος χρόνος δεν μπορεί να συμπίπτει με χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο ή σε άλλον πρώην φορέα κύριας ασφάλισης της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, ή με χρόνο λήψης σύνταξης από ίδιο δικαίωμα. Σε περίπτωση που ο αγρότης θεμελιώσει δικαίωμα πριν από την εξόφληση της εισφοράς εξαγοράς, το ποσό της εξαγοράς που δεν έχει εξοφληθεί συνυπολογίζεται με τις λοιπές οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές. Αν το άθροισμα ξεπερνά το πλαφόν των 4.000 ευρώ, η σύνταξη χορηγείται όταν οι οφειλές πέσουν στις 4.000 ευρώ.

2. Άμεση εγγραφή του αγρότη στον ΕΦΚΑ από την πρώτη ημέρα του μήνα έναρξης άσκησης της ασφαλιστέας δραστηριότητας προβλέπει το νομοσχέδιο – σκούπα του υπουργείου Εργασίας, εφόσον για τη δραστηριότητα απαιτείται έναρξη εργασιών στην αρμόδια ΔΟΥ. Αν δεν υφίσταται τέτοια υποχρέωση, η ασφάλιση θα εκκινεί πρώτη του μήνα υποβολής του Απογραφικού Δελτίου. Δίνεται δηλαδή η δυνατότητα στους αγρότες για άμεση έναρξη ασφάλισης, με κατάρτιση μόνιμου απογραφικού δελτίου. Πρόκειται για ρύθμιση που ακουμπά ειδικές κατηγορίες αγροτών, οι οποίοι δεν είχαν υποχρέωση έναρξης επαγγέλματος στην εφορία, λόγω χαμηλού εισοδήματος (μικρές καλλιέργειες κλπ). Γι αυτούς τους ασφαλισμένους προέκυπτε συχνά ζήτημα εντοπισμού της έναρξης στον πρώην ΟΓΑ και αμφισβήτηση του χρόνου ασφάλισης. Η διάταξη προβλέπει δυνατότητα υποβολής αίτησης στον ΕΦΚΑ, ώστε να γίνεται άμεσα η έναρξη ασφάλισης.
Εκκρεμείς αιτήσεις υπαγωγής ανατρέχουν στην πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα υποβολής του Απογραφικού Δελτίου. Ο αναδρομικός έλεγχος υπαγωγής ή διαγραφής κρίνεται σε δεύτερο χρόνο (ο Φορέας μπορεί να ανατρέξει έως και 5 χρόνια πίσω για περιπτώσεις αναδρομικής ασφάλισης).
3. Αντίστοιχα ρυθμίζεται και η διακοπή της ασφάλισης, η οποία επέρχεται την τελευταία ημέρα του μήνα υποβολής της βεβαίωσης διακοπής από τη ΔΟΥ ή της αίτησης διακοπής. Εκκρεμείς αιτήσεις διαγραφής ανατρέχουν στο τέλος του μήνα υποβολής της σχετικής αίτησης. Από το 2019, οι αγρότες θα βγαίνουν στη σύνταξη με βάση την ημερομηνία γέννησής τους όπως και όλοι οι υπόλοιποι ασφαλισμένοι και όχι κάθε Ιούλιο, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα. Αυτό σημαίνει πως σταματά το παλιό καθεστώς και οι αγρότες :
α) θα πληρώνουν εισφορές μέχρι τον μήνα διακοπής από τη ΔΟΥ ή της αίτησης διακοπής από την ασφάλιση του ΕΦΚΑ Αγροτών αν ασφαλίζονται με απογραφικό δελτίο.
β) θα συνταξιοδοτούνται ανάλογα με τον μήνα κατά τον οποίο κλείνουν την προβλεπόμενη ηλικία και όχι τον Ιούλιο κάθε χρονιάς.